Op 10-11 november 2019 werd een staatsgreep gepleegd in Bolivia. De eerste inheemse en democratisch verkozen president Evo Morales werd onder druk van een gewelddadige oppositie, en een ultimatum van het leger en de politie, gedwongen af te treden. Gezien zijn leven in gevaar is, is hij in politieke ballingschap gegaan naar Mexico, om van daaruit de strijd verder te zetten.
Verraden door de politie- en het Boliviaanse legertop, en geconfronteerd met een gewelddadige rechtse oppositie (met een bende die ondermeer in het huis van de president aanviel en de inboedel vernielde), heeft de president zijn ontslag gegeven als pas verkozen president van Bolivia. Het kon niet baten dat de president nieuwe verkiezingen voordien aankondigde om de rust en stabiliteit in het land terug te krijgen. Bolivia is geen geïsoleerd land. Vandaag lopen de spanningen hoog op tussen enerzijds het Amerikaans imperialisme, het neoliberaal beleid en zijn lokale collaborateurs enerzijds en de progressieve, linkse, socialistische bewegingen die een soeverein beleid voorstaan in dienst van de noden van het Zuid-Amerikaanse volk. Per land nemen de confrontaties andere vormen aan: denk aan Chili, Argentinië, Brazilië, Uruguay, Venezuela, Ecuador, Nicaragua, Cuba, Haïti, Mexico, de Verenigde Staten. Het lijkt erop dat er een imperialistische klassenoorlog aan de gang is tussen de neoliberale rijke elites gestuurd vanuit Washington en de progressieve, linkse volksbewegingen en hun leiders in de Amerika’s (Noord, Centraal en Zuid). En dit met een nog nooit gekende intensiteit. Neoliberalisme (economisch-sociaal) en neo-fascisme (racisme, politiek, geweld tegen tegenstrevers) komen steeds meer voor als een onafscheidelijke tandem.
Dertig jaar “gekleurde revoluties”, nu Bolivia
Vanuit Washington worden wereldwijd “gekleurde revoluties” aangestuurd gebruik makend van binnenlandse problemen – kunstmatig aangewakkerd met miljoenen dollars en Amerikaanse organisaties. De eventuele kritiek en ontevredenheid van volkeren wordt gerecupereerd door de Amerikanen en lokale collaborateurs om een regime change door te drukken altijd in naam van “democratie”, zelfs als daar bommen en moord aan te passen komen zoals in ex-Joegoslavië, Afghanistan, Irak, Libië, … Overal waar grondstoffen aanwezig zijn staat Washington op de eerste rij. In Bolivia gaat het vooral om de strategische grondstof lithium. Deze grondstof wordt nog belangrijker omdat zij een essentieel onderdeel is van de smartphone, voor batterijen allerhande onder meer voor elektrische wagens, vliegtuigen, voor militaire toepassingen. Vorig jaar had president Evo Morales de intentie geuit dat hij de lithiumontginning en vooral de verwerkingen ervan tot afgewerkte producten in Boliviaanse handen wilde nemen. Dat zou de vnl. Westerse, Amerikaanse multinationals afsnijden van een grote bron van winsten. En politiek is het onverteerbaar dat Washington zou toelaten da Bolivia als soevereine staat zijn grondstoffen zou delven, raffineren en gebruiken in afgewerkte exportproducten. De socialistische president Evo Morales
(foto) zegt “dat hij het slachtoffer is geworden van een gecoördineerde civiel- politieke- militaire staatsgreep met steun van extreemrechtse milities”.
Steun van linkse Zuid-Amerikaanse leiders
“Het is een staatsgreep van diegenen die het hem en zijn aanhang niet vergeven dat hij Bolivia geleid heeft naar de beste economische groei en grote modernisering van de economie en het opkrikken van het sociale niveau van zijn land. De neofascistische maffia vielen huizen en mensen aan van de president, zijn familie, politieke- en sociale leiders en zijn aanhang”, aldus twitterde de linkse president Nicolas Maduro van Venezuela. De Cubaanse president Miguel Diaz-Canel veroordeelt rechts dat “verantwoordelijk is voor het geweld en de laffe staatsgreep tegen de democratie in Bolivia”. De minister van Buitenlandse zaken van Cuba, Bruno Rodriguez betuigt zijn “solidariteit met president Evo Morales, protagonist en symbool van de eisen van de inheemse volkeren van onze Amerika’s.” De pas verkozen Argentijnse president Alberto Fernandez
(foto) (die op 10 december zijn functie officieel opneemt) heeft de staatsgreep aangeklaagd “die is voortgekomen uit gewelddadig protest, de acties van het politiepersoneel die zich niet meer van hun taak hebben gekweten en de passiviteit van het leger”. Gewezen president Lula van Brazilië, die inmiddels is vrijgelaten (in afwachting van een gerechtelijke uitspraak in beroep) en onmiddellijk volop campagne is beginnen voeren in het land tegen de neo-fascistische president Jair Bolsonaro verklaarde in verband met de crisis in Bolivia: “Het is betreurenswaardig dat Latijns-Amerika een economische elite heeft en politieke bondgenoten die de democratie niet willen aanvaarden”. Een ander figuur van de anti-imperialistische linkerzijde in Latijns- Amerika, is oud-president van Peru Ollanta Humala (president 2011-2016). Hij klaagt de “institutionele breuk” aan in Bolivia en drukt zijn solidariteit uit met Evo Morales die “verplicht werd ontslag te nemen opdat het geweld van de rechtse oppositie het volk niet verder tot slachtoffer te maken”.
Mexico bood onmiddellijk aan de ex-president E. Morales politieke asiel te verlenen, wat inmiddels ook gebeurd is. De nieuwe linkse president A. Manuel Lopez Obrador
van Mexico (foto) laat zijn kameraad niet in de steek. Evo Morales kon naar het verre Mexico vliegen met een vliegtuig van de Mexicaanse luchtmacht. De minister van Buitenlandse Zaken Marcelo Ebrard verklaarde dat Mexico conform zijn traditie van asiel en niet interventie 20 politieke leiders en verkozenen asiel verleende op de ambassade van Mexico in de hoofdstad La Paz. In de rand hiervan kunnen we ook meegeven dat de directeur van het wereldnetwerk Russia Today (RT) mevr. Margarita Simonyan een vaste stek aan E. Morales heeft aangeboden voor een wekelijks praatprogramma op RT-Spaanstalige uitzendingen.
Europees links veroordeelt staatsgreep
Terwijl de meeste EU-regeringen de facto de staatsgreep van de bourgeoisie, geregisseerd door Washington steunen, en de mainstreammedia, ook in Vlaanderen, de schuld bij Evo Morales leggen, veroordelen de belangrijkste linkse leiders in West-Europa de staatsgreep. Zonder naar volledigheid te streven pikken we de markantste reacties uit. (we verwijzen ook naar de met de PVDA gelieerde Vlaamse nieuwssite “De Wereld Morgen” dd. 13 november jl.).
Jeremy Corbyn,voorzitter van de grootste sociaaldemocratische partij in Europa, Labour in Groot-Brittannië, veroordeelt de staatsgreep tegen het Boliviaanse volk en steunt E. Morales voor de democratie, de sociale rechtvaardigheid en soevereiniteit van het land. De Spaanse sociaaldemocratische regering van eerste minister Pedro Sanchez
(foto) gaf scherpe kritiek op de rol van de politie en het leger in de staatsgreep met het geforceerde ontslag van president Evo Morales na drie weken van gewelddadige betogingen. “Deze interventie herinnert ons aan de voorbije geschiedenis van Latijns-Amerika”. Ook de linkse partij Podemos bij monde van Pablo Iglesias spreekt van een staatsgreep en geeft zijn volledige steun aan het Boliviaanse volk en aan ex-president Evo Morales. (Beide partijen hebben na de verkiezingen inmiddels een regeerakkoord gesloten voor een links minderheidskabinet in Spanje).
Een ex-redacteur van Le Monde Diplomatique en Latijns Amerika specialist, Maurice Lemoine, verklaarde op de zender RT- France dat in Bolivia “een neo-fascistische staatsgreep werd gepleegd”. In Frankrijk reageert de leider van de linkse partij “Insoumise”, Jean-Luc Mélenchon, twittert cynisch. “De vrienden van de Verenigde Staten en de Europese Unie hebben ‘hun democratie’ hersteld. Met pogroms tegen de inheemse bevolking, met extreemrechts geweld tegen journalisten, volksvertegenwoordigers, burgemeesters en mediaverantwoordelijken. Dat is de ideale wereld van het westen.”
De Parti Communiste Français (PCF) gaf bij monde van zijn nationaal secretaris Fabien Roussel
een verklaring uit over de staatsgreep in Bolivia. De partij wijst erop dat de gebeurtenissen in Bolivia (en geheel Latijns Amerika) wijzen op “verscherpte klassentegenstellingen, op een ontketend racisme tegen de inheemse volkeren van Bolivia waarvan Evo Morales de eerste verkozen president was, en op een razende oppositie tegen een multiculturele samenleving en tegen de herverdeling van de rijkdommen en nationale soevereiniteit. Onder het valse voorwendsel van electorale fraude heeft rechts, met logistieke steun van Washington, geweigerd zijn nederlaag toe te geven. En geweigerd in te gaan op het voorstel van president E. Morales om nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Zij heeft de overwinning van Morales niet aanvaard die behaald werd met overweldigende steun van de inheemse bevolking, wat onverteerbaar is voor de Boliviaanse bourgeoisie die in meerderheid blank is en haar bondgenoten in de blanke middenklasse. Het gebruikte geweld wijst niet op het spontane karakter van de oppositie. Extreemrechtse paramilitaire knokploegen oefenen terreur uit op het volk, op zijn verkozenen en politieke vertegenwoordigers. Zij steken huizen in brand van aanhangers van Morales, ze plunderden het huis van de president en zijn zuster. Geconfronteerd met de chaos en het geweld, en onder druk van leger en politie heeft Evo Morales gemeend zich te moeten terugtrekken”.
“Sinds 1960 kende Bolivia tientallen staatsgrepen gekenmerkt door aanslagen op de mensenrechten vnl. op deze van de inheemse volkeren, inflatie, corruptie, drugshandel. Bolivia was een geliefd schuiloord voor nazi’s na WOII zoals een Adolf Eichmann en de kampdokter Josef Mengele. Het is ook het land waar Che Guevara werd vermoord. Met de verkiezing van Evo Morales in 2005 werd een begin gemaakt met democratie, een beter leven voor de armsten en meer soevereiniteit over de rijkdommen van het land. Dat alles is onverteerbaar gebleken voor de rijksten. Het palmares van Evo Morales is indrukwekkend: hij startte een proces van herovering van de natuurlijke rijkdommen (red. zie boven lithium) ten voordele van de sociale rechten op het vlak van gezondheid, opvoeding, onderwijs, inkomen. Het extreemrechtse geweld moet stoppen, de fysieke integriteit van de eigendom en het leven van de burgers moet worden gerespecteerd. De democratie moet hersteld worden”. (website PCF)
