De horror van de doop van de studentenclub “Reuzegom” aan de universiteit van Leuven waarbij in december 2018 de Mauritaanse student Sanda Dia (foto, wijlen Sanda plus vrienden) werd “gedoopt”-gefolterd en gedood, werd door naarstig journalistiek speurwerk (o.m. Het Nieuwsblad, De Morgen, Het Laatste Nieuws) in detail openbaar gemaakt na twee jaar stilte. De reactie van de universitaire wereld in Leuven op de misdaad is al even ontluisterend: te slap, te laat.
Sels een zoutloos man
Rector Luc Sels van de KULeuven is een zwak man, een zoutloos man. Hij heeft in plaats van het voortouw te nemen in de aanval op de Reuzegom- schoften die de reputatie van de universiteit ernstig beschadigd hebben sinds december 2018, en groot mutisme aan de dag gelegd. In een soort omerta, om alles onder de mat te vegen of het hoogstens af te geven als een dramatisch, spijtig incident van wat onvolwassen studentjes. Natuurlijk is een rectoraat niet direct verantwoordelijk voor het gedrag van de rijkeluiszoontjes aan hun instelling. Des te meer had de leiding van de universiteit snel en onmiddellijk in de felste bewoordingen in 2018 de geweldsorgie moeten veroordelen om de reputatieschade van de universiteit te beperken en vooral de betrokken studenten buiten gooien. Maar het bleef grotendeels stil. Het zootje folteraars werd symbolisch gestraft met een taak straf van 30 uren en een papertje over de geschiedenis van het dopen. De rector moest weten dat het niet de eerste keer was dat Reuzegom walmen van afkeer veroorzaakte. Herinner U het wansmakelijke vertoon van Reuzegom met een varkentje goed tien jaar geleden, dat sadistisch naar de slachtbank en het spit werd gedragen, met de heren van de club in smoking in stoet erachter. Ook heel wat academici en studenten van de KU Leuven vinden dat rector Sels te zwak optreedt in de zaak Sanda Dia. Maar zij hebben blijkbaar ook gewacht voor een collectieve reactie, tot het dossier in de pers verscheen en ze moeilijk konden blijven deelnemen aan de omerta. Zouden wij te paranoïde zijn te denken dat we hierachter de schaduw te zien van de machtige pa’s en ma’s die lobbyen om hun goden- zoontjes uit de wind te zetten?
De mutatie van het onderwijs
Reuzegom is gesticht in 1946 vanuit dat deel van Vlaanderen dat collaboreerde met het fascisme, waaronder vnl. het Vlaams nationalisme. Het fascisme is altijd blijven kleven als zwarte stroop aan een flink deel van wat zich Vlaamsgezind noemt. Tot op vandaag. Het is van generatie op generatie overgedragen. Reuzegom is ook ingebed in een algemene neoliberale ‘onderwijs-cultuur’ waarin humanistische idealen gemarginaliseerd of schroot zijn geworden en de toekomstige elite alleen denkt in termen van geld en macht, blanke superioriteit voor het eigen gewin en daarvoor, na het behalen van het diploma, beloond wordt met kaderfuncties in banken, industrie, advocatenkantoren,…
Het is algemeen geweten dat de Vlaamse uniefs massaal betaald worden door de grootindustrie. Nergens ter wereld financieren privé bedrijven zoveel wetenschappelijk onderzoek aan universiteiten als in Vlaanderen. Tien jaar geleden bracht een rapport uit dat liefst 15,3 procent van het onderzoek betaald wordt door de industrie. Dat is er in 2020 niet op verbeterd. Het hoog percentage doet vragen rijzen naar de onafhankelijkheid van het onderzoek. Dat stelde het Vlaams interuniversitaire expertise centrum 0&O Monitoring al vast in een rapport van 2011. De patenten die worden genomen door de universiteit leveren inkomsten op. Tien jaar geleden al bevond Leuven zich op de achtste plaats, wereldwijd, wat betreft inkomsten uit patenten. De contracten met de industrie situeren zich vnl. in de positieve wetenschappen (ingenieurs, biotechnologie, farma,…). Door de bewuste afbraak van de overheidstoelagen door de politieke klasse moeten de universiteiten voor hun inkomen meer en meer op de industrie beroep doen. Het is een sluipende privatisering van het hoger onderwijs. De grote gangmaker van dit proces van de universiteit was gewezen rector (1995-2005) en prof aan de ingenieurs faculteit Leuven, André Oosterlinck. Hij is de Vlaamse godfather van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Hij is een technocraat, donkerblauw, aanbidder van het Angelsaksisch cultuur- en economiemodel. In een interview zegde hij ooit dat de “universiteit net zoals de industrie winst moet maken”. Bijvoorbeeld. BASF, de Duitse chemiereus, mobiliseerde ooit 1 miljard euro voor onderzoek naar genetisch gemanipuleerde gewassen. Het dochterbedrijf CropDesign was samen met Leuven betrokken bij een aardappelproefveld in Wetteren. Dit leidde tot verhitte debatten en acties in 2011. De Leuvense biotech onderzoekster Barbara Van Dijck is tegenstandster van genetische manipulatie en was actief bij de actievoerders. Als gevolg hiervan en wellicht onder druk van BASF werd Barbara Van Dyckzonder pardon ontslagen. Mevr. Van Dijck vloog buiten voor de uitoefening van haar burgerrechten. Dat alles steekt schril af met de Leuvense Reuzegom folteraars die een symbolisch strafje voor hun misdaad kregen en mochten blijven. Toen al werden door Metaforum, de interdisciplinaire denktank van de KU Leuven, naar aanleiding van het ontslag van Van Dijck vragen gesteld over de neutraliteit van de wetenschap, de betrouwbarheid van onderzoek gefinancierd door bedrijven, de invloed van bedrijven op de waarden en attitudes in de universitaire wereld, de grenzen van vrije meningsuiting.Vandaag kan men eraan toevoegen of er plaats in voor sujetten die met hun ideologie en daden zelfs een misdaad plegen. En vooral waarom de pers het eerst moet boven water komen met de misdaden?
De onderwijsfabriek
Die invloed van het grootkapitaal uit zich natuurlijk ook in het waarden- en normenpakket, de visie op het leven die de scholieren-studenten wordt meegegeven. Het donkerblauwe waarden- en normenpatroon overheerst, wat dwars staat op elk democratisch burgerschap. Een internationaal vergelijkend onderzoek dat in het eerste decennium van deze eeuw werd uitgevoerd, wijst erop dat in Vlaanderen de leerlingen getuigen van weinig democratische burgerzin. Twintig jaar later is de toestand nog verslechterd zoals Reuzegom illustreert. Prof. Pedagogie Danny Wildemeersch aan de KULeuven schreef hierover toen een reactie(DM, 25/11/2011), die nog niets van zijn actualiteit verloren heeft. “Aan scholieren-studenten wordt vooral aangeleerd om “bezig te zijn met zichzelf”, met eigen ontplooiingskansen, met het optimaliseren van individuele talenten. In dergelijk onderwijs is het moeilijk om betekenis te geven in connectie met de samenleving. Jonge mensen worden haast verplicht om de betekenis in zichzelf te zoeken, in eigen noden en behoeften, hier en nu. Het verdwijnen van de traditionele integratiekaders heeft ruimte gecreëerd voor de logica van de markt. Het naar school gaan wordt in de eerste plaats als een economisch activiteit opgevat. In het onderwijs heeft men het over talenten, winst, prestaties, output, efficiëntie, kwaliteit, menselijk kapitaal. Het onderwijs verschijnt als een competitie tussen individuen en tussen instellingen”.
Het middelbaar- en hoger onderwijs in Vlaanderen is gemuteerd naar een banale onderwijsfabriek in dienst van de economie, van de multinationals, van de jacht op patenten, waar rechtse jonge strebers van vnl. de rijke elite zich thuis voelen. Dit, op basis van een ideologie waarin de wetenschap en de mens niet méér zijn dan een radertje in de bikkelharde concurrentiestrijd, waar de superieur blanke elite heerst over het volk, en zeker als ze een andere huidskleur hebben en van bescheiden afkomst zijn zoals de gedode student Sanda Dia. Een cultuur en gedrag waarin voor humanistische, emancipatorische waarden zoals democratie, empathie voor het lijden en tegenslag van mensen geen plaats is, en nog minder voor sociale gelijkheid. De universiteit als een hersenspoelingsmachine voor de neoliberale economie. De “schachtentemmer” van dienst bij Reuzegom, Alexander G., alias Janker, was zonneklaar in zijn verkiezingsspeech: “Ik wil er volgend jaar een gestoord, bruut jaar van maken voor de elite die we zijn. Met die belofte werd de toen 20-jarige Alexander G., alias Janker, voldoende stemmen om te worden aangeduid als schachtentemmer van Reuzegom. Dat schrijft ‘De Morgen’. De jongeman is eerder klein van gestalte en zou daarover gezegd hebben: “Ook Napoleon en Castro waren klein. En zelfs onze Duitse vriend Adolf stak nauwelijks boven de grond uit.”(Het Laatste Nieuws, 31 juli 2020). Het is een neoliberaal-fascisme. Het is niet veel belovend voor de toekomst van Vlaamse volk als dat soort zichzelf benoemde elite het voor het zeggen zou krijgen die opgeleid zijn in een ontaarde universiteit.
Verontwaardiging, beter laat dan nooit
We hebben moeten wachten totdat de misdaad van de Reuzegom studentenclub uit Leuven het volle daglicht zag in de Vlaamse pers om een reactie te krijgen vanuit de universitaire gemeenschap van Leuven. Beter laat dan nooit.
In een open brief vragen twintig professoren en medewerkers (wat een vrij bescheiden aantal is op de honderden professoren) dat ze de leden van Reuzegom schorst. Ze schrijven “diep geschokt en beschaamd te zijn over hoe de universiteit de zaak heeft afgehandeld”. De rector schorste de studenten niet zeggen ze, maar gaf hen een taakstraf van 30 uur. De professoren vragen dat “alle betrokken leden van de ontbonden Reuzegom die nog aan onze Alma Mater studeren onmiddellijk geschorst worden en dat alle banden met de universiteit verbroken worden”. Ook de Leuvense studentenkoepel (LOKO) en ex-rector Rik Torfs uitten scherpe kritiek. Rik Torfs: “Wat ik gemist heb van de rector en het bestuur is een onderzoek naar mogelijke racistische motieven bij Reuzegom. Je zit hier met een aantal studenten uit zeer gegoede families die geconfronteerd worden met iemand van vreemde origine die niet die achtergrond heeft. Heeft men hem niet als gemakkelijk slachtoffer gekozen vanuit een soort superioriteit? Die motieven hadden minstens onderzocht moeten worden” (De Morgen, 4 augustus 2020).
In een lezersbrief aan De Morgen (06/08/2020) van mevr. Annick Vansevenant die vele jaren terug haar diploma behaalde aan de KULeuven, en een aantal jaren verbonden was aan het Instituut voor Theoretische Fysica reageert geschokt op het gebeuren. Terecht stelt ze, en met haar veel oud-gediplomeerden, dat: “Met zo’n universiteit wil ik niet langer verbonden worden. Nee, het rectoraat is niet verantwoordelijk voor onvoorziene uitspattingen. Maar zwijgen in alle talen? Tja, is dat de humane of correcte uitweg? Dan is er sprake van schuldig verzuim. In alle geval moeten deze schuldigen het recht ontzegd worden, zelfs internationaal, ooit een diploma te kunnen behalen op universitair niveau. Als fervent tegenstander van de doodstraf zou ik graag het idee van dwangarbeid opnieuw in het leven willen roepen en hierbij pleiten voor 20 jaar dwangarbeid in een omgeving die deze wezens totaal vreemd is.”
Clash tussen klassen
Uit de reconstructie blijkt dat Sanda Dia verschrikkelijk gefolterd werd en eraan moest doodgaan. Het was een langzame executie, lynching in slow motion in de stijl van de Ku Klux Klan. Op de eerste dag van de schachtendoop, eerstejaarsstudenten- moesten ze zuipen tot ze erbij neervallen en had de jongeman al liters alcohol binnen gekregen. Samen met twee anderen werd hij, volledig ‘toegezopen’, te slapen gelegd in zijn studentenkot. De schachtentemmers hadden wel eerst alle kranen dichtgeplakt zodat ze geen water konden drinken. De tweede dag in de ochtend werd de ultieme en voor Sanda Dia noodlottige vernedering. De schachten moesten meer dan zes uur halfnaakt in een zelf gegraven put vol ijskoud water zitten, ook al was het buiten amper zes graden. Sanda moest de kop van een levende aal afbijten, een vis inslikken en een gemalen muis opeten. De brij moest hij doorspoelen met urine en visolie. Ondertussen plasten de schachtentemmers op het drietal. Het zou nog tot ’s avonds duren eer de ernst van de situatie voor Sanda doordrong bij de Reuzegommers. Sanda Dia reageerde nog amper, rolde in foetushouding en begon vreemde geluiden te maken. De doop werd stilgelegd en Sanda Dia werd naar het ziekenhuis in Malle overgebracht. Zwaar onderkoeld (27,2 graden) en met een extreem hoog zoutgehalte in het bloed werd hij naar het UZ in Antwerpen overgebracht. Daar zou hij dezelfde avond overlijden door het stilvallen van meerdere organen.
Elke normale mens wil dat de direct betrokkenen bij de dood van Sanda Dia een rechtvaardige straf krijgen. Maar in het milieu waaruit de meesten van de Reuzegommers afkomstig zijn kennen ze dat begrip niet, ook niet het schuldgevoel, alleen de wet van de sterkste en met het meeste geld telt. Na de criminele daad deden ze alles om hun sporen uit te wissen. Alias ‘Zazou’ moest in de nacht naar het kot van Sanda Dia om alle sporen uit te wissen. De jongen moest braaksel, afgeknipte haren en ketchup wegpoetsen. De vrienden studenten van Sanda Dia werden geïntimideerd, hun goederen beschadigd, om hen te beletten te praten. Iets wat zij toch deden in volle openheid in de media.(zie foto intro).
De schoften van Reuzegom worden gesteund door een naoorlogse generatie van ex-Reuzegommers die in de hoge en machtige regionen van de Vlaamse samenleving werken zoals artsen, proffen, politici, rechters, ingenieurs bij multinationals, advocaten, notarisssen, tandartsen… Het beloofd een clash tussen de klassen in Vlaanderen te worden voor de rechtbank. Ook in Vlaanderen is de klassenstrijd, gedwongen door de omstandigheden, springlevend. Enerzijds de schoften die zichzelf de Vlaamse elite noemen met hun peperdure advocaten en invloedrijke ouders en een rector Sels die ze blijkbaar in hun “zak hebben”. De mentaliteit en praktijken in die wereld kennende, zullen ze niet nalaten druk uit te oefenen op de rechters in Hasselt. Anderzijds de bescheiden familie van Sanda Dia, die dan nog het ongeluk had als Afrikaan in de klauwen te vallen van een schachtentemmer die zich de vriend van Hitler noemt. Gelukkig beschikt de familie van S. Dia over topadvocaat Mr. Sven Mary en zijn collega Mr. Elisa Van Bocxlaer.
Parket Hasselt
Vandaag, bijna twintig maanden na de feiten, is het parket van Hasselt klaar met het gerechtelijk onderzoek naar de dood van student Sanda Dia. Het Antwerpse parket verhuisde het dossier naar Limburg omdat één van de bestuursleden van Reuzegom de zoon is van een rechter in de Antwerpse rechtbank van eerste aanleg. Bruno Coppin woordvoerder van het parket in Hasselt stelt: “We willen de achttien aanwezige bestuursleden van Reuzegom aanwezig op de “doop” van Sanda Dia, met de dood tot gevolg, vervolgen voor onterende behandeling, het opzettelijk toedienen van schadelijke stoffen met de dood tot gevolg en onopzettelijke doding. De Reuzegom leden riskeren 10 jaar gevangenisstraf.”
Op 4 september e.k. beslist de raadkamer van Hasselt of de aangeklaagde Reuzegommers doorverwezen worden naar de rechtbank.
