Vanuit patronale kringen worden regelmatig litanieën gezongen over onvoldoende flexibiliteit, ploegen- en nachtwerk (foto) van de Belgische werknemers. Iedereen weet dat dit zeer belastend is voor de sociale en fysieke gezondheid van de werknemers. Maar iedereen weet ook dat het aan de winsten van de aandeelhouders een boost geeft.
Enkele weken geleden was het weer zover. Dhr. Jan Denys, trouwe megafoon van de multinational Randstad, kwam groot orakel in de mainstreammedia nog wat giftige pijen afschieten naar de Belgische werknemers door te zeggen dat ze te weinig enthousiast zijn om in ploegen, weekendwerk en nachtwerk op te draven. En dat zij, wat dat betreft, achter liggen in Europa. Uit de cijfers blijkt dat 3 procent van de onze werknemers ’s nachts werkt. Dat percentage bleef de afgelopen jaren stabiel. Daarmee zit België onder het gemiddelde van 5,7 % in Europa. Dat alles blijkt uit recente cijfers van het Steunpunt Werk, een Leuvens- universitair kenniscentrum in dienst van de Vlaamse regering. Het spreekt voor zich dat banen die een dienstverlening aan de maatschappij inhouden zoals gezondheidswerkers in ziekenhuizen (foto), brandweer, politie, controle van hoog geautomatiseerde systemen zoals elektriciteitscentrales, industrie (chemie,…) en luchthavens, delicate infrastuurwerken (bruggen, industrieuitrusting,…) nachtwerk vereisen
. Maar dan zodanig georganiseerd dat de gezondheid en het sociale leven van de werknemers zoveel mogelijk in rekening gebracht wordt. Alleen sterke vakbonden, samen met de wetgever, kunnen daarvoor het nodige kader creëren.
Maar in bedrijven waar het louter te doen is om de winsten van private aandeelhouders is nachtwerk uit den boze. Nachtwerk, weekendwerk moet zoveel mogelijk vermeden worden. Het is belastend voor het gezinsleven van een werknemer, zeker als de partner ook nog eens nacht- of weekendwerk doet. Het is ook een ticket dat U naar het ‘paradijs’ leidt via ziekte die de de gezondheidszorg op kosten jaagt en om mogelijks vroegtijdig te sterven. Ook wat betreft avond- en ploegenarbeid zit België onder het Europees gemiddelde van 7,4 procent tegenover het Europese gemiddelde van 18,3 procent. (Vraag is hier terzijde : hoe komt men aan deze cijfers?).
Het is dan ook verheugend dat de “Randstad”-woordvoerder frontaal van antwoord werd gediend door de vakbonden. Het ACV reageerde gepast op het Randstad- orakel: “Goed nieuws dat onze mensen minder ’s nachts en in het weekend willen werken. Het is zeer belastend voor de gezondheid.
Geert Van Hootegem, expert arbeid van het Hoger Instituut voor Arbeid aan de KULeuven blijft niet aan de cijfers hangen. Hij dient Jan Denys van de multinational Randstad van antwoord. Het verwijt over te geringe flexibiliteit van de werknemers is geen slechte zaak. Ze toont dat de werknemer en zijn vakbond nog sterk staat
(foto-ABVV) en dat de werkomstandigheden doorgaans goed zijn. “Als er meer flexibiliteit moet komen dan is het voor de veel nieuw samengestelde gezinnen in ons land. Volgens mij zou het goed zijn moesten bedrijven nog meer aan die realiteit tegemoet komen. In landen waar sprake is van grotere flexibiliteit zoals Spanje en Portugal, wordt er vaak met tijdelijke- of interim contracten gewerkt. (red. Randstads bedrijfsbelang is zoveel mogelijk arbeidscontracten realiseren). In België wordt er vaker gewerkt met contracten van onbepaalde duur. Ik vind het oneerlijk dat de OESO ons land daarvoor op de vingers tikte. Het is trouwens niet zo dat landen met veel tijdelijke of interim contracten per definitie flexibelere werknemers hebben. In Nederland wordt er bijvoorbeeld veel deeltijds gewerkt omdat de kinderopvang er schaars is en duur, en de ouders thuis moeten zijn”.
Van Hootegem wijst erop dat sinds de eerste analyses die hij deed, in de jaren tachtig, woedde precies dezelfde discussie als vandaag. Een aantal donkerblauwe politici geloofde dat de economie onvoldoende draaide omdat de werknemers zich te strak opstellen. Tot groot ongenoegen van de politici ter linkerzijde. Prioritair vandaag is, werken aan het groot aantal jobs die niet ingevuld raken, en de grote werkloosheid anderzijds. Ook de lage tewerkstelling van mensen met een andere origine zou hoog op de prioriteitenlijst moeten staan, volgens de expert. (De Morgen, 7/08/ jl.)
