In de Verenigde Staten zijn de tegenstellingen tussen superrijk en arm ten top gedreven. En dat in de grootste en rijkste economie waarvan de US-dollar nog altijd de basismunt is in de wereld. Sociaal gezien zijn de VSA een verloederd derde wereldland geworden met een kleine superrijke bovenlaag. Meer en meer Amerikanen morren en willen meer belastingen voor de superrijken.De dollar miljardairs vrezen een politieke revolutie zoals de linkse presidentskandidaat Bernie Sanders en andere kandidaten bepleiten.
De harde, neoliberale cyclus van het kapitalisme in de VS, begint in de jaren tachtig onder president Ronald Reagan. Maar de pletwals was vertrokken met grootschalige privatiseringen, de mobilisatie van belastinggelden voor de uitbouw van het militair-industrieel complex, het privaat winstprincipe vergiftigde het hele maatschappelijke weefsel: de gezondheidszorg, het onderwijs, de media, de privatisering van de openbare ruimte. Er werden grote belastingverminderingen toegekend aan de superrijke groepen in de Amerikaanse samenleving. In 2008 was er dan de bankencrisis waarin grote banken over kop gingen, het trieste resultaat van de neoliberale deregulering. De 40 jaar gegroeide kloof tussen de superrijken en de bevolking bereikte ook een deel van de politieke elite.
Amerikaans links herleeft
In 2016 kwam een onbekende Senator voor de staat Vermont, Bernie Sanders, (afstammeling van Joodse Europese ouders, een groot deel van zijn familie langs vaders kant kwam om in de Holocaust)(foto)
, naar voor als kandidaat voor de nominatie, namens de Democratische Partij, voor de presidentsverkiezingen van 2016. Hij noemde zich al jaren “democratisch socialist”. Daarvoor moest je lef hebben in de hoogtijdagen van het neoliberalisme, in het Mekka van het kapitalisme. Bernie Sanders, 74, riep op tot een “politieke revolutie” in de VS. In feite was B. Sanders eerder een “New Deal Democraat”. “New Deal” verwijst naar het beleid van president Franklin Delano Roosevelt (in de jaren dertig van vorige eeuw) die, als gevolg van de depressie en diepe crisis van het liberaal kapitalisme, een Keynesiaans programma opzette van sociale voorzieningen, openbare werken en de beperking van de soevereine macht van Wall Street. Bernie Sanders trok op zijn meetings tienduizenden belangstellenden en aanhangers aan. Vooral de jongere generatie kwam luisteren. Hij stevende af op de nominatie als presidentskandidaat voor de Democratische Partij maar verloor, via gekonkel van de partijtop, van Hillary Clinton. De kandidatuur stelling van Bernie Sanders, zijn ideeën om een politieke revolutie in de VSA te bewerkstelligen en het beleid radicaal om te gooien kreeg een sneeuwbaleffect. Er zijn duizenden jongeren die door de oude wijze man werden geïnspireerd. Waaronder een jonge volksvertegenwoordiger in het Huis van Afgevaardigden, de 30-jarige Alexandria Ocasio-Cortez
,(foto) die in een New Yorkse volkswijk werd verkozen. En nu de aanjager is van de strijd tegen het rechtse conservatieve establishment als democratisch socialiste en lid van de Democratische Socialisten van Amerika (DSA). Bernie Sanders heeft in de huidige kandidatuur stelling voor de Democratische nominatie er politieke vrienden bij gekregen. Zo ondermeer kandidaat Elisabeth Warren die ondermeer een grote reclamecampagne maakt voor het opsplitsen van de grote technologiegiganten Amazon, Facebook, Google,…. Of Tulsie Gabbard. Ze zetelt in het Huis van Afgevaardigden voor Hawaï. Ze is majoor in de National Guard en heeft gevechtservaring in Irak (2005). Ze zit op dezelfde politieke golflengte als B. Sanders. Uit ervaring weet ze welke hoge kost gepaard gaat met oorlogen in het buitenland van de VS. Ze wil geen “regime change” operaties meer. Ze wil de militaire budgetten omlaag ten voordele van de gezondheidszorg, milieubeleid, goede jobs,… Ze is tegen een oorlog in Iran en verwijt de regering Trump de escalatie op gang te hebben gebracht door uit het nucleair verdrag te treden.(foto Tulsi Gabbard) 
Er is ook de kandidaat Kamala Harris, procureur-generaal van Californië. Ze diende in het eerste debat de gedoodverfde kandidaat voor de Democraten, Joe Biden, acht jaar vice- president onder Barack Obama, een stevige klap toe. Zij wees op zijn verleden waarin hij mee heulde met racistische Republikeinen.
De Amerikaanse miljardairs zijn er niet gerust in nu ze meer en meer een politiek doelwit worden bij linkse presidentskandidaten die, met een grote aanhang, een totaal ander beleid willen waarin de superrijken zouden worden aangepakt en de Amerikanen hun oorlogszucht en “regime change” strategieën stoppen.
Ongeruste miljardairs
Op het jaarlijks congres van de Amerikaanse superrijken in het super luxueuze Hilton Hotel in Los Angeles (cfr. ook het jaarlijkse Davos in Zwitserland) begin mei 2019 was de slogan voor het congres: “Op weg naar gedeelde rijkdom”. De toenemende sociale ongelijkheid en de angst dat de Amerikaanse superrijken een politiek doelwit kunnen worden speelt vandaag bij hen heel sterk. Het Amerikaanse volk is er zich steeds meer van bewust dat de laatste dertig jaren de politieke elite “de wolven zoveel vrijheid heeft gegeven dat ze vele lammeren hebben gedood”. Alan Schwartz, topman van de investeerder Guggenheim partner stelde “De ongelijkheid is zo extreem geworden dat er van links en rechts een klassenoorlog op ons afkomt”. (hij vergeet te zeggen dat de superrijken en een neoliberale klassenoorlog voeren tegen het volk). Ray Dalio, de oprichter van Bridgewater, één van de grootste investeringsfondsen, stelde dat “er een revolutie dreigt waarbij het kapitalisme verlaten wordt”. Toch stelden anderen dat er niks mis is met het kapitalisme. Maar wel met het onderwijssysteem. Ivanka Trump pleitte voor meer overheidsinvesteringen in opleidingen. Anderen stelden dat de volkswoede kan gecounterd worden door meer geld naar de lage inkomens te doen vloeien en dat het kapitalistisch systeem sociaal te corrigeren. (De Tijd, 3 mei jl.).
De ongerustheid over het morrende Amerikaanse volk vertaalt zich ook in bijv. liefdadigheid van een aantal superrijken zoals Bill Gates. Het is een praktijk die al eeuwen bestaat. Superrijken geven geld aan projecten als gunsten. Ze kopen zich hiermee een goed geweten zonder dat mensen een afdwingbaar mensenrecht op sociale zekerheid en voorzieningen krijgen. Het is ook een miskenning van de democratische legitimiteit van de staat die belastingen moet heffen in dienst van het algemeen belang. Liefdadigheid is een schande van diegenen die in ongekende luxe baden.(foto)
Sommige superrijken willen hogere belastingen
Sommige Amerikaanse superrijken willen wel dat ze zelf meer belastingen gaan betalen. Achttien Amerikaanse superrijken schreven een open brief aan de presidentskandidaten waarin zij verdedigen dat “het tijd is om meer belastingen op te leggen. Het land heeft daartoe een morele, ethische en economische verantwoordelijkheid. Met de opbrengsten kan de klimaatcrisis bestreden worden, de economie verbeteren, de volksgezondheid stimuleren, gelijke kansen creëren en de democratische vrijheden versterken. Een belasting op rijkdom is in het belang van het land”. Verschillende democratische presidentskandidaten hebben een dergelijk voorstel. Senator Elisabeth Warren heeft al een concreet voorstel gelanceerd: een belasting van 2 procent op bezittingen boven 50 miljoen US-dollar en 3 procent op alles boven de 1 miljard dollar. De ondertekenaars verantwoorden hun brief omdat er een enorm ongelijke verdeling is van vermogen. Uit officiële ramingen blijkt dat de rijkste 0,1% bijna 20 procent van het vermogen bezit, evenveel als de armste 90 procent. Ook op andere gebieden is er grote ongelijkheid: de rijkste Amerikanen leven vijftien jaar langer dan de armste, de rijkste zonen en dochters gaan naar de beste universiteiten. De klassentegenstellingen liggen als een zenuw bloot in de Amerikaanse samenleving. Een kleine groep van de zogenaamde Patriotic Millionaires pleit al sinds 2010 voor een eerlijker fiscaal stelsel.Ondermeer Abigail Disney is een erfgename van het Disney-concern. Ze is een welbespraakt uithangbord van de groep. “ Zelfs Jezus Christus was niet vijfhonderd keer meer waard dan zijn werknemers”. Andere bekende ondertekenaars zijn de miljardairs Warren Buffett, en George Soros.(DS, 26 juni jl.). Twintig jaar geleden schreef G. Soros reeds in zijn boek “de crisis van het mondiaal kapitalisme”(1998): “De maatschappelijke functies die niet uitsluitend door het marktmechanisme kunnen worden bestuurd, omvatten veel van de belangrijkste aspecten van het leven…Toch probeert het marktfundamentalisme voortdurend zijn macht over die gebieden uit te breiden. Als de krachten van de vrije markt volledig de vrije hand krijgen, zelfs al is het alleen in de economische en financiële sfeer, zal dat tot chaos en uiteindelijk zelfs tot de ineenstorting van het kapitalistisch stelsel leiden. Honderd vijftig jaar geleden hebben Marx en Engels een uitstekende analyse van het kapitalistisch stelsel gegeven – een analyse, die moet ik zeggen, beter is dan de evenwichtstheorie van de klassieke economie…De belangrijkste reden waarom het kapitalistisch stelsel niet is ineengestort, is het overheidsingrijpen.” Wat we hier zien is een voorbeeld van vele economen, en dit geval superrijken, die vrezen voor het voortbestaan van het kapitalisme, en zeer kritisch worden over dat systeem, niet om het ten gronde te veranderen, maar om het te redden door het te corrigeren. Vraag is of dit systeem, dat sociaal en klimatologisch ons in een zeer diepe crisis gebracht heeft, nog te redden valt.
Vandaag zien we dat in landen, waar de volksbeweging sterk is, en de weg van een ander economisch model is ingeslagen, ze vanuit de mondiale en lokale heersende klasse worden geboycot. Denk aan Brazilië waar een crypto fascist J. Bolsonaro werd verkozen als president, nadat de linkse presidentskandidaat Lula, die ruim op voorsprong lag in de peilingen, werd gevangen gezet op basis van een flinterdun dossier. Hij mocht niet deelnemen aan de verkiezingscampagne. We verwijzen naar Venezuela, naar Cuba, naar China, naar Iran, Libië, Rusland, Irak die de dominantie van de dollar, de machtsbasis van het mondiaal kapitalisme, in vraag stellen en gesanctioneerd worden of naar de middeleeuwen gebombardeerd werden. En vergeten we niet, boven hadden we het over het verlichte deel van de dollar-miljardairs, maar er zijn er ook miljardairs die, om de diepe crisis te lijf te gaan niet vies zijn in de richting te gaan van fascistische recepten.
