Op 8 mei 1945, wegens twee uur verschil op 9 mei in de Sovjet-Unie, gaf nazi-Duitsland zich onvoorwaardelijk over. In België is het tamelijk stil op 8 mei, behalve een bloemenhulde aan het graf van de Onbekende Soldaat en enkele tientallen mensen in Breendonk. Vandaag is er een Vlaamse coalitie gevormd met de eis om van 8 mei terug een officiële feestdag te maken. Die officiële feestdag bestaat al lang in de Sovjet-Unie. Daar is de Overwinningsdag op 9 mei dè dag van het jaar, met een volksfeest van het patriottisme van communisten tot rechts, met militaire parades, vuurwerk, feesten en burgerstoeten over geheel het land.
Het is stil op 8 mei in het Westen
8 mei was jarenlang een herdenkings- en feestdag voor het onderwijs en de staatsdiensten. Opeens werd deze feestdag afgeschaft door de rechtse regering- Martens in 1983 om besparingsredenen. Blijkbaar was geld belangrijker dan het herdenken van miljoenen Europeanen die hun leven gaven in het verzet, de kampen, aan de fronten tegen een brutale, bloedige, racistische doctrine. Historicus en rector van de Universiteit Antwerpen Herman Van Goethem zegde nog op 5 mei 2020 op de VRT: “Die herdenking op 8 mei is nodig. Het gaat niet alleen om oorlog. Het gaat ook om democratie. De Tweede Wereldoorlog was niet alleen een geopolitiek conflict, maar ook een conflict over waarden, basisprincipes waar onze samenleving vandaag nu ook mee te maken heeft”. Het al dan niet herdenken van 8 mei is dus een politieke keuze, die van het in herinnering brengen van de bijdrage van het brede democratisch verzet waaronder de communisten aan de overwinning op het fascisme. Vergeten we niet dat het Westen weigerde in te gaan op een oproep van Stalin voor de oorlog begon, om één front te vormen om de expansionistische aanspraken van de nazi’s naar “Lebensraum” in het Oosten te blokkeren. Discreet en onuitgesproken wilden de Westerse machten Hitlers expansionisme richten naar de socialistische hoofdvijand, de Sovjet-Unie. Vandaag wordt in Washington openlijk gepropageerd dat Hitler werd overwonnen door de Angelsaksische wereld en niet door de Sovjet-Unie-Rusland.
Dat 8 mei vlug in de vergetelheid werd geduwd is dan ook niet zo verwonderlijk. Toch gebeurt er iets. In Nederland is Bevrijdingsdag op 5 mei een officiële feestdag, in Frankrijk en Groot-Brittannië wordt ook 8 mei officieel herdacht-gevierd. Een bescheiden hulde, goed voor een fragment in de media van enkele seconden, wordt door de Belgische overheid gebracht aan het monument van de Onbekende Soldaat te Brussel en enkelen in Breendonk. In Vlaanderen is het bijna muisstil op 8 mei. In de Vlaamse pers van 9 mei 2022 vinden we geen enkele echo van de herdenking van 8 mei in Vlaanderen. In het begin dit jaar werd een coalitie van organisaties opgezet die van 8 mei terug een officiële feestdag willen maken en willen heraan knopen met de periode voor 1983, jaar waarin de feestdag werd afgeschaft. De politieke klasse reageert niet met uitzonderingen van de socialisten, groenen en communisten. Er is nog een lange weg af te leggen in Vlaanderen komende uit een periode waarin collaborateurs slachtoffers werden en verzetslui onder de mat geveegd werden of als criminelen werden weggezet.
9 mei in Rusland
Terwijl in West-Europa, de broedplaats van het nazisme, 8 mei sobertjes wordt herdacht is dat in Rusland totaal anders. In Rusland is het een feestdag van de 77e verjaardag van de Overwinning op nazi-Duitsland. De ingrediënten zijn: grote militaire parades
(foto) in de steden, feestmaaltijden in de kazernes en verenigingen, de “mars der onsterfelijken
”(foto St-Petersburg) in vele steden d.w.z. stoeten met familieleden die een pancarte van hun gesneuveld familielid in de oorlog meedragen en natuurlijk feestelijke volksbijeenkomsten in dorpen en steden.
Wat denken de Russen over de herinnering aan de Grote Patriottische Oorlog en vooral de actualiteit van vandaag? Dat Rusland zich vanuit het Westen bedreigd voelt is geen luchtspiegeling maar wortelt in desastreuse historische gebeurtenissen. Herinner U de veldtocht van Frankrijk met Napoleon tot in Moskou (1815), de Krimoorlog (1853), de Westerse interventie n.a.v. de Oktoberrevolutie (1917), de vernietigingsoorlog van nazi- Duitsland (1940). Of Rusland tsaristisch is, communistisch (Sovjet-Unie) of liberaal kapitalistisch (Poetin) is, Rusland blijft vijand nummer één. Dat is geen toeval. Decennialang zijn er in het Westen imperialistische plannen om Rusland te verbrokkelen, er een goedkoop grondstoffenland van te maken met uitgebuite en onderdrukte Slavische volkeren. Tot vandaag. Van het voorstel van een gemeenschappelijk Europees Huis van Michael Gorbatsjov is niks in huis gekomen. Dat is voor decennia opgeborgen. Washington met de NAVO en Europese Atlantisten dansen op het lijk van de toenadering en partnerschap tussen Europa en Rusland. Rusland keert de rug naar het Westen en zoekt partnerschappen in Azië en in het Zuiden. Voor de zoveelste keer zal Europa de kosten en lasten dragen die de VS-agenda veroorzaakt heeft in het Midden-Oosten, Noord-Afrika, en nu Oekraïne in het hart van Europa (vluchtelingen, olie- en gasprijzen, concurrentievermogen).
In een televisieprogramma gaf CP-leider G. Zjoeganov 
(foto) volgende visie. Volgens hem bevinden we ons “in een hybride oorlog van het Westen tegen Rusland met de NAVO als gewapende speerpunt. Het omvat alle gebieden van het leven: informatie, financieel, economisch, technologisch. Vandaag brandt het in het broederlijk Oekraïne, dat onder leiding van de CIA gegijzeld wordt door het nazi-Bandera beleid (red. Bandera nazi collaborateur, met duizenden moorden op zijn geweten, vandaag gevierd en geërd in Oekraïne). De heropleving van het fascisme in Europa begint met het ondermijnen van de betekenis van Victory Day. Victory Day is de herdenking van de strijd en de overwinning tegen het fascisme. Met 27 miljoen Sovjet- burgers die op het altaar van de Grote overwinning zijn gestorven. De afschaffing van de Dag van de Overwinning en de vervanging ervan door de Dag van Verdriet, plus het slopen van overwinningsmonumenten zouden bewuste stappen in de culturele oorlog.” Bijv. Op de dag van de overwinning werden de Russische diplomaten van de ambassade in Warschau die een bezoek brachten aan de begraafplaats van de gesneuvelde Sovjet- soldaten aangevallen door een wilde menigte vnl. Pools extreem rechts die hen met potten rode verf overgoten, zonder dat de Poolse politie ingreep. Het fascisme en nazisme in Oost-Europa is springlevend vandaag. Er ontwikkelen zich Pinochet achtige regimes in Oost-Europa met steun van Europa en de VS.
Vandaag zijn er hernieuwde pogingen van de heersende elites in het Westen vooral in Londen en Washington om de bijdrage van de Sovjet-Unie (en dus ook de communisten) aan de overwinning van het Hitler en cs. uit te wissen. Historicus Jean-Paul Scot herinnert eraan dat er in het Frankrijk vanaf 1945-46 al zeer vroeg bij een aantal christendemocraten en rechtse verzetslui een neiging bestond om het anti nazistisch karakter van de overwinning van 1945 te ontkennen, in naam van de noodzakelijke Europese verzoening. Onder impuls van Winston Churchill spoorde men aan om de bijdrage van de communisten en de Sovjet-Unie aan de antifascistische strijd uit te wissen. (PCF-L’Humanité, 7 mei 2014). Vandaag in 2022 worden door Washington en Londen dezelfde opvattingen verspreid. Er wordt in 2022 openlijk gezegd dat de overwinning op het nazisme uitsluitend het werk is van de Westerse geallieerden. Dat is een misdadige ontkenning van de rol van de Sovjet-Unie die maar liefst 27 miljoen soldaten en burgers verloor en immense schade leed door de plunderrooftochten en verschroeide aarde van Hitlers bendes en zijn Europese handlangers. D-day, de landing van de Westerse geallieerden op de Normandische kusten, is dan ook niet het keerpunt van de oorlog. De Britse historicus en specialist Tweede Wereldoorlog Richard Ovry formuleert het zo: “Het verslaan van het Duitse leger was de belangrijkste strategische opdracht. Dan moet je toegeven dat dit aan het Oostfront met de Sovjet-Unie is gebeurd. Daar is het Duitse leger eerst verzwakt en dan teruggeduwd. En dat was voor 1944, dus voor de geallieerden in het Westen massaal troepen inzetten”. Drie vierde van de oorlogsmacht van Hitler was op het Oosten gericht. De nazi’s hielden de Duitse bevolking voor dat het essentieel was het “joods bolsjewisme” (vandaag is bij extreemrechts het nationaal bolsjewisme de term) te vernietigen en “Lebensraum” voor de Duitsers te veroveren. Lebensraum betekende de rijkdommen van Rusland veroveren en van de Slavische volkeren als untermenschen slaven maken. Hiervoor werd een Blitzkrieg georganiseerd. Ee snelle en doorslaggevende opmars. De Blitzkrieg liep echter dood voor de poorten van Moskou en de ommekeer kwam toen het Rode Leger op 5 december 1941 een tegenoffensief lanceerde. Een nieuw Duits offensief naar de olievelden van de Kaukasus om tegelijkertijd Stalingrad te veroveren liep ook op niets uit, maar wel met honderdduizenden doden langs beide zijden van de frontlinie.
Terugval in Europa
De overwinning op het nazisme luidde een nieuwe episode in, na 1945. Dat van de universele mensenrechten, de opbouw van de sociale zekerheid in Europa en de wereldwijde dekolonisering waarin de Sovjet-Unie een belangrijke rol speelde. 8-9 mei is herdenken maar vandaag ook waarschuwen. Want niks staat in de stenen gebeiteld voor de sociale en democratische verworvenheden. Vandaag en dit sedert een paar decennia zien we in Europa een globale terugval vnl. door een hard, dogmatisch neoliberaal beleid (sociale dumping, bankencrisis), en de Europese vazalstatus ten aanzien van de geopolitieke belangen van de NAVO-Verenigde Staten. Het gevolg: een onderdanig, kruiperig Europa in bijv. het Oekraïne conflict vandaag, een klimaatbeleid dat voor de rijken betaalbaar is, het consumentisme en conservatisme van de bevolking (een links Vlaams politicus zei ooit: “ik weet welke klimaatmaatregelen moeten genomen worden, maar ik weet dan niet hoe ik moet verkozen geraken”) en in Europa de opkomst van fascisme, het meest uitgesproken in Oost-Europa tot op de hoogste staatsniveaus en met bloedig geweld tegen andersdenkenden.
