In een interview met De Morgen (16/01/2019) afgenomen door Marco Visscher krijg je een zeldzame linkse stem die onomwonden pleit voor het opdoeken van de Europese Unie en pro- Brexit. Het gaat over Prof. Economie aan de Universiteit van London, Costas Lapavitsas, tevens parlementslid voor het linkse Syriza in Griekenland. In december 2018 verscheen zijn boek The Left Case against the EU.
Brexit een kans voor een sociaal beleid
Hij zet zich in het vraaggesprek af tegen de verhaaltjes van de elite en de sub-elites als zou de Britten niet verteld geweest zijn wat een Brexit zou inhouden. Hij verwijst naar de toenmalige premier David Cameron die het referendum over de Brexit organiseerde. “De ex-premier gaf duidelijk toen aan waarover het gaat: uittreding uit de Europese interne markt, uit de douane-unie, met daarin de Economische en Monetaire Unie. De Britten hebben hier maandenlang over gedebatteerd. Niemand moet zich laten wijsmaken dat de Britse kiezers niet goed wisten waarover het ging. Een tweede referendum is een aanfluiting van de democratie: “Voorstanders van een tweede referendum geven de indruk dat ze alleen in de democratie geloven als het hen goed uitkomt. Het spreekt een diepe minachting voor de gewone mensen uit. Het is een slinkse poging van de elite om de stem van het volk te ondermijnen”. Het voornaamste argument voor een linkse Brexit is: “Een linkse Brexit betekent weg uit de interne markt, weg van de Economische en Monetaire Unie en weg uit het Hof van Justitie. Het betekent een onmiddellijk einde aan allerlei regels en bepalingen ten gunste van grote bedrijven. Een afscheid van de EU maakt het mogelijk op landelijk niveau een echt sociaal beleid te voeren”. Vandaag worden volgens Costas Lapavitsas heel wat horrorverhalen de wereld ingestuurd als gevolg van een Brexit. Maar dat alarmisme is volgens hem onzinnig. “Zo gaat het over lange wachtrijen van vrachtwagens in Dover waar veel spektakel rond wordt gemaakt. “Kom op, zeg! Alsof een modern, welvarend land niet een oplossing kan bedenken voor een rij vrachtwagens aan de grens”
“De Brexit kan een einde maken aan het neoliberale beleid waarvan de arbeiders en de achtergestelde groepen nooit hebben geprofiteerd. Het biedt aan links de kans om eindelijk een sociaal beleid te voeren. Het zal weer mogelijk worden sociale voorzieningen beter te regelen, inkomen en welvaart eerlijker te verdelen, lonen en pensioenen te verhogen, en de regels voor immigratie en gezondheidszorg menselijker te maken. “Zodra je dat beleid wil uitvoeren als lid van de EU, stuit je op vijandigheid en op een web aan regels die dat verhindert. Friedrich Hayek, inspirator( van het neoliberalisme), zei al in de jaren 1930 dat een Europese federatie nodig was om zijn ideologie in Europa te doen slagen”. (niet toevallig dus dat Verhofstadts en de Macrons de grote gangmakers zijn van een EU-superstaat).
Links moet EU afwijzen
Sommige eurosceptici noemen de EU een bureaucratische moloch. Costas Lapavistas antwoordt daarop het volgende. “Het neoliberalisme beweert dat de staat zich moet terugtrekken om ruimte te geven aan de ‘vrije markt’. In de praktijk vereist het neoliberale model echter een overheid die voortdurend reguleert om de financiële belangen van grote bedrijven en banken te verdedigen. “Zonder sterke overheid geen neoliberalisme!, zegt hij Volgens de auteur ontwikkelde de EU zich haast geruisloos tot de sterke staat om het neoliberalisme door te voeren. Er kwamen na het Verdrag van Maastricht steeds meer nieuwe, invloedrijke, instituties die doorgaans geen verantwoording hoefden af te leggen. Ze worden aangestuurd door een elite die zich totaal heeft losgezongen van het volk en elkaar benoemt op topposities. Brussel werd het centrum van lobbyisten waar allerlei bedrijven en sectoren de politieke besluitvorming beïnvloeden”.
De elite zijn natuurlijk vooreerst de superrijken, de grootbanken, de multinationals, in één woord de plutocratie, met rondom zich een sub- elite van duizenden technocraten, ambtenaren, hoog opgeleiden die werken in de financiële sector, de bureaucratie, belastingparadijzen, verbonden met de grote politieke partijen die het neoliberalisme belichamen: de Europese Volkspartij (EVP), de liberalen (ALDE), de sociaaldemocraten (PES). Costas Lapavitsas: “Het probleem van links is in Europa, dat het deze elite niet bekritiseert, maar ondersteunt. Daartegenover moet links opkomen voor nationale autonomie en volkssoevereiniteit” (red. onderlijning).
“Links moet opkomen voor de mogelijkheid van gewone mensen om hun wensen kenbaar te maken, en te verwezenlijken op alle niveaus: in hun land, maar ook in hun stad, dorp en wijk. Meer politieke macht van het volk zal ook leiden tot meer economische macht. Het is illustratief dat linkse beroepspolitici niet meer in staat zijn echt de zorgen van de mensen te vertolken. Het rechtse populisme heeft kunnen groeien, omdat links zich heeft teruggetrokken en niet langer opkomt voor de gewone mensen. Links heeft hen verlaten. Het schurkt aan bij de neoliberale elites in plaats van hen te bestrijden. Daarom stappen sommigen van hen over naar rechts”. Costa Lapavitsas: “Links was niet altijd succesvol en kwam niet altijd met de juiste plannen of de juiste argumenten. Maar het vocht altijd tegen de concentratie van macht en privileges. Dat was zijn historische rol en dat zou het vandaag opnieuw moeten doen. Welnu, wat betekent het in 2019 om de gevestigde macht in twijfel te trekken? Het betekent dat je de Europese Unie ter discussie stelt en afwijst. Als links dat niet doet, heeft het geen reden meer om te bestaan”.
