De Chinese president Xi Jinping ging op staatsbezoek naar Rusland (20-22 maart 2023). Hij werd ontvangen door president Vladimir Poetin. Opvallend. Rusland is het eerste land dat Xi Jinping bezocht na zijn herverkiezing als president van China. Het zegt iets over het belang dat de nieuwe supermogendheid China hecht aan Rusland. Tijdens een plechtige ceremonie in het Kremlin (foto, ministerie BZ China) werden op dinsdagavond 22 maart 2023, ter afsluiting, een reeks documenten ondertekend die vnl. betrekking hebben op economische samenwerking. Dit staatsbezoek is wellicht één van de belangrijkste, dit jaar 2023.
Waarover werden concrete akkoorden bereikt? Het gaat om zogenaamde “memoranda van overeenstemming tussen de Russische Federatie en de Volksrepubliek van China” . Ze werden door beide presidenten ondertekend. Er zullen mechanismen georganiseerd worden om regelmatige bijeenkomsten te organiseren tussen de regeringsleiders van beide landen.
Gezamenlijke projecten aan de Noordpool en in het Verre Oosten
Het gaat om concrete dossiers. Zoals over het investeren en beheer van de enorme wouden in beide landen, over de samenwerking in de sojabonenindustrie. Gezamenlijke projecten aan de Noordpool en in het Verre Oosten. Ook wordt verwezen naar fundamenteel onderzoek, vooral op nucleair gebied. Er is ook een akkoord over samenwerking op het vlak van consumentenbescherming en algemeen welzijn. Het versterken van het beheer van de strategische staatsbedrijven in beide landen. Nucleair wordt samengewerkt rond de snelle neutronenreacties en het sluiten van de splijtstofcyclus.
Tussen de Chinese- en Russische staatsmedia en tussen de persagentschappen Tass en Xinhua zullen gezamenlijke programma’s gerealiseerd worden. Op het vlak van financiën met name het bevorderen van betalingssystemen en nationale valuta in handelstransacties. De samenwerking in de wereldwijde energietransitie, in basismaterialen en natuurlijke hulpbronnen, in technologie en innovatie is prioritair.
Stijgende handel met roebels en yuan
Op de persconferentie nadien vertelde president V. Poetin dat de onderlinge handel vorig jaar met 30 procent toenam tot 185 miljard dollar. In de eerste drie kwartalen van 2022 was al 65 procent afgerekend in roebels en yuan, en hun aandeel blijft groeien. In hetzelfde jaar verhoogt Rusland de olie-export naar China met de helft en werden lange termijn overeenkomsten gesloten om de gasexport te vergroten. Industriële samenwerking is bijzonder belangrijk bijvoorbeeld in de autobouw en de productie van burgervliegtuigen. De wederzijdse landbouwhandel groeide in 2022 met 41 procent.
Multipolaire orde versterkt groei- en ontwikkelingslanden
In de algemene beleidsverklaring spreken beide partijen over het ”multipolaire model” en stellen dat “de wereld in hoog tempo verandert (…), dat historische trends als vrede, ontwikkeling, samenwerking en wederzijds voordeel onomkeerbaar zijn. Het proces van de creatie van een multipolaire wereldorde versnelt de versterking van de posities van de opkomende naties en ontwikkelingslanden”. Tegelijk verwerpen China en Rusland “hegemonisme, unilateralisme, en protectionisme”. Pogingen om het internationaal recht te vervangen door een “op regels gebaseerde orde” zijn onaanvaardbaar. Hiermee verwijzen ze impliciet naar het optreden van de Amerikanen en zijn bondgenoten in de voorbije decennia. China en Rusland zijn gebonden aan het Handvest van de Verenigde Naties. Ze herhalen dat een nucleaire oorlog niet mag worden gevoerd en door niemand zal gewonnen worden. China en Rusland eisen dat de veiligheidsbelangen van alle staten in gelijke mate worden gerespecteerd.
Partnerschap China-Rusland niet tegen derden
De relaties tussen China en Rusland zijn “geen politiek-militaire alliantie zoals die zich tijdens de Koude oorlog ontwikkelde”. De relaties tussen China en Rusland hebben geen “blokkerend of confronterend karakter” en zijn niet ”gericht tegen derde landen”.
Beide landen spreken hun bezorgdheid uit over de “toegenomen wereldwijde activiteiten van de Verenigde Staten op het gebied van raketverspreiding en de inzet in verschillende regio’s van niet-nucleaire precisiewapens. Evenals het plaatsen van Amerikaanse middellange- en korteafstandsraketten op het land in de Azië-Pacific en in Europa. En de distributie ervan aan hun bondgenoten. Dit alles ondermijnt de wereldwijde stabiliteit”.
Oekraïne: dialoog voor duurzame oplossingen
In verband met de oorlog in Oekraïne verklaren China en Rusland dat een “verantwoordelijke dialoog de beste manier is om tot een ‘duurzame oplossing’ te komen en dat een blokconfrontatie moet worden voorkomen. “Maatregelen die het conflict aanwakkeren moeten worden beëindigd.”
De Chinese president Xi Jinping nodigde President Vladimir Poetin uit voor een staatsbezoek aan China. Als hij kan, dit jaar 2023.
