Er zijn nog persmedia die een kritisch geluid over Oekraïne laten horen vanop een klein bootje in de oceaan naast het slagschip van de oorlogspropaganda. De Duitse krant Junge Welt schept ruimte voor een kritische, bredere kijk. De krant publiceerde op 30 augustus 2022 een interview met Volodymir Chemerys (foto Pressenza) bij monde van journaliste Susann Witt Stahl (SWS). (In wat volgt geven we een bewerking van enkele uittreksels uit het interview en toegevoegde foto’s).
In de oorlog is het eerste wat sneuvelt: de waarheid. Elke oorlogspartij begaat misdaden. Reden temeer om tot een diplomatieke oplossing te komen. Als het niet om valse vlaggenoperaties gaat, hebben we in onze media uitgebreid kennis kunnen maken met de Russische oorlogsmisdaden. Rond de Oekraïners hangt in de westerse media een heiligenkroontje. Over de russofobe oorlog (cultureel en militair) sinds 2014 tegen de Russisch sprekenden in Donbass-Oost Oekraïne horen we niks. Met zowat 14.000 doden en vernielingen in Donbass. Het heiligenkroontje viel af toen Amnesty International ook wees op de misdaden langs Oekraïense kant begaan. Hierbij de vraag: wat voor een regime voert het beleid in de hoofdstad Kiev?
Een interview met een vroeger parlementslid, activist sinds Sovjet-tijden in Oekraïne kan wat meer duidelijkheid brengen: Volodymir Chemerys (VC). In de tijd van de Sovjet-Unie kwam hij als jongeman op voor de mensenrechten en de onafhankelijkheid van Oekraïne. Hij was medeoprichter van een tijdschrift dat rapporteerde over de schendingen van de burgerrechten in Sovjet- tijden. Nu wordt hij opnieuw doelwit van de staat en onderworpen aan intimidatiepogingen door de veiligheidsdiensten van Oekraïne (SBU).
Susann Witt Stahl (foto)
: Op 24 augustus vierde Oekraïne de 31 verjaardag van zijn onafhankelijkheid. U voerde er in 1990 campagne voor in de studentenbeweging. Vandaag zegt U dat het land een historische stap terug heeft gemaakt in 150 jaar. Het wordt systematisch geplunderd door de VS en de EU. De laatste bossen worden gekapt, het land wordt verkocht aan grote westerse agro-industriële bedrijven en de arbeiders worden schaamteloos uitgebuit.
VC: We wilden een onafhankelijk Oekraïne dat democratisch en sociaal is. We hebben dit doel opgenomen in het eerste artikel van de grondwet van ons land. Ik heb dat helpen goedkeuren als jonge volksvertegenwoordiger in het parlement, de Verchovna Rada. Maar nu moeten we vaststellen dat het land volledig in de greep zit van het westers imperialisme. De arbeiders lijden. Zoals beschreven door de klassiekers van de Oekraïense literatuur Panas Mirny, Ivan Franko en Michael Kozyubinsky in hun 19e eeuwse romans over tsaristisch Rusland. Net als 150 jaar geleden wordt elke afwijkende mening in Oekraïne bestraft.
SWS: Hoe is de mensenrechtensituatie in Oekraïne sinds de inval van het Russisch leger?
VC: Sinds de zware gevechten op 24 februari 2022 hebben de autoriteiten drastische maatregelen genomen tegen andersdenkenden. Iedereen die zich had veroorloofd kritiek te uiten tegen de regering van Kiev wordt getroffen. De eerste klap trof links. De broers Mikhailo en Alexander Kononovich van de Communistische Jeugdliga van Oekraïne, vele andere activisten waaronder Vasil Volga, voormalig afgevaardigde van de Socialistische Partij van Oekraïne in de Verchovna Rada zijn gearresteerd en zitten gevangen. Ook journalisten die hun lezers objectief willen informeren. Zoals Yuri Tkachev uit Odessa die de tijdschriften website Timer beheert en nu geblokkeerd is. Zelfs aanhangers van de Oekraïens-Orthodoxe kerk zoals de 70-jarige dichter Jan Taxjur werd lastiggevallen. Volgens schattingen van de Telegram zender “Repressij w Ukraini” (Repressie in Oekraïne), die schendingen van de mensenrechten documenteert en officiële informatie van het Openbaar Ministerie citeert, worden momenteel meer dan 30.000 mensen vervolgd voor politieke redenen.
Het begon al voor de Russische inval van februari dit jaar. President Zelensky had per decreet tien onafhankelijke tv-stations gesloten. Nu zijn er alleen zenders gecontroleerd door hem of oligarchen zoals Igor Kolomoisky en Petro Poroshenko.
2014
VC: Wat dit jaar gebeurde was slechts een vervolg van de liquidatie van de politieke- en burgervrijheden die in 2014 begon (red. extreemrechtse staatsgreep met westerse steun). Het was toen dat de repressie van dissidenten, vooral tegen die van links begon. Maar het trof ook andere mensen die het niet eens waren met het beleid. Journalisten zoals Ruslan Kozaba, die vanaf toen ondergedoken leeft. Of Dimitri Wassilez en Wassil Muraviziki die erkend zijn door internationale mensenrechtenorganisaties omdat zij politiek vervolgd worden en in ballingschap leven. In 2015 werd de schrijver Oles Busina vermoord. In hetzelfde jaar werd de Communistische Partij (CPO) (ca 20 à 30% van het electoraat) illegaal verklaard (foto voorzitter Petro Symonenko,nu in ballingschap)
. In dat jaar werden mensen die communistische symbolen of citaten van Karl Marx op sociale media plaatsten veroordeeld tot maximum 5 jaar gevangenisstraf. Het werd al snel onmogelijk om antifascistische betogingen te houden tegen de oorlog tegen Donbass die in 2014 begon, of tegen sociale bezuinigingen. Betogingen werden aangevallen door misdadigers van nazi’s of andere ultrarechtse groepen – met steun van de politie
VC: “Fascisten en nazi’s hadden vroeger weinig steun bij het volk. Maar ze zijn sinds de staatsgreep van 2014 onderdeel geworden van het repressieapparaat van de heersende klasse. Vandaag zijn misdaden die aan rechtsextremisten kunnen worden toegeschreven nooit serieus onderzocht en opgehelderd.
Dit geldt voor de moorden op 14 maart 2014 op twee anti Maidan activisten in Kharkiv; de brand en moorden in het Vakbondshuis in Odessa op 2 mei 2014 met 40 doden; de dodelijke schoten door nazistische “Azov” leden op deelnemers aan de betoging van 9 mei 2014 die de overwinning van de Sovjet-Unie op nazi-Duitsland herdenken in Mariupol; evenals de moord op de schrijver Oles Busina. We verwijzen ook naar de beruchte ‘C14’ nazi’s die de linkse student Stanislav Sergiyenko in 2017 met messen aanvielen en hem ernstig verwondden.
SWS: De propagandisten van Kiev beweren dat het nazisme niet langer wordt getolereerd. Daarbij verwijzend naar de wet op “Voorkomen en bestrijden van antisemitisme” die Zelensky in 2021 ondertekende. Daar tegenover staat de grenzeloze officiële verheerlijking van de fascistische leider Stepan Bandera die in 1941 had opgeroepen tot uitroeiing van de joden en wiens volgelingen betrokken waren bij de Holocaust.
VC: Dit is één van de propaganda troeven van de regering van Kiev. Een jood Zelensky president van een nazi staat? Er zijn nochtans extreemrechtse joden die leidende posities innemen in de Oekraïense politiek en in het bedrijfsleven. Ze sponseren nazi- organisaties. Igor Kolomoisky financierde de ‘Right Sector’, ‘Azov’ en andere nazi- organisaties. Oligarchen vanuit elke origine steunen de nazi’s. Zoals de Tataar Rinat Akhmetov. Het is gewoon zo dat het grootkapitaal zijn hand niet omdraait om met fascisten en nazi’s samen te werken om hun belangen te behartigen. We zien dat nazi’s zich onthouden van antisemitische uitbarstingen in het openbaar. Ze willen gewoon het geld van de Joodse oligarchen niet laten vallen.
SWS: Het linkse oneline magazine Liva.com.ua (dat nog functioneert omdat het vanuit het buitenland werkt), typeert de regeringen die sinds de staatsgreep van 2014 zijn gevormd als “terroristische rechts-extremistische regimes” die vergelijkbaar zijn met de rechtse dictaturen in Zuid-Amerika. Er zijn intellectuelen die het Zelensky regime omschrijven als proto fascistisch. Bent U het daarmee eens?
VC: Het huidig Oekraïne heeft alles weg van een totalitaire staat zoals beschreven door de filosoof Hanna Arendt (foto Groene Amsterdammer)
in haar studie “Elements and Origins of Total Domination”. Sinds 2014 zijn er rechtse bewegingen die verbonden zijn met de staatsmacht en nazi- symbolen dragen. Er wordt controle uitgeoefend op gedachten, overtuigingen en meningen van de bevolking. Staatsinstellingen zoals het Ministerie van Cultuur en de Nationale Veiligheidsraad publiceren encyclopedieën met ‘nieuwe termen’ die wel of niet mogen worden gebruikt. Er is zelfs wetgeving aangenomen die voorziet in gevangenisstraf voor illegale woorden en meningen. Het doet denken aan George Orwells roman “1984”.
