Ruk naar links in Argentinië

De frontlinie voor de strijd tegen het neoliberale beleid ligt vandaag in Noord- en Zuid Amerika. Met als voorlopig hoogtepunt de verkiezing van de centrumlinkse presidentskandidaat  Alberto Fernandez in Argentinië. Maar ook elders op het Amerikaanse continent woedt in allerlei vormen dezelfde strijd.

De centrumlinkse kandidaat Alberto Fernandez samen met zijn running mate Christina Kirchner(foto) heeft de presidentsverkiezingen van 27 oktober jl. gewonnen. Hij versloeg de uittredende neoliberaal Mauricio Macri. De rijke neoliberale elite in Argentinië, die door de vorige president M. Macri goed werd bediend, en het land met zijn extremistisch beleid in puin gebracht heeft, is nu ietwat ongerust over de nieuwe linkse verkozen president. Onder  het extreme neoliberale beleid kwam zowat 30% van de bevolking in extreme armoede terecht, waarin massa’s mensen nauwelijks geld hebben om eten te kopen. De inflatie zal dit jaar naar een recordhoogte van 55% stijgen. Miljoenen Argentijnen zijn werkloos. De verslagen president concludeerde terecht dat  “twee concurrerende visies op de toekomst van Argentinië” in strijd zijn.

Om in de eerste presidentsronde te kunnen worden verkozen dient een presidentskandidaat meer dan 45% van de stemmen te behalen. Alberto Fernandez behaalde 48 % van de stemmen met 95% van de stemmen geteld. De opkomst van de Argentijnse kiezer was zeer hoog: 80%! In de campagne was de “running mate” voor presidentskandidaat A. Fernandez, mevr. Christina Fernandez de Kirchner die staatshoofd was van 2007-2015, nadat ze haar overleden echtgenoot Nestor Carlos Kirchner had opgevolgd die president was van 2003-2007. Zij is nu kandidaat voor het vice- presidentschap onder de nieuw verkozen president.

Peronisme

In beschouwingen over de politieke machtsverhoudingen in Argentinië kan men niet omheen het fenomeen van het peronisme. Het Peronisme is een typisch kenmerk van de populistische beweging in Argentinië en dat sinds het einde van de tweede Wereldoorlog in 1945. Het peronisme is een niet gesystematiseerde ideologie waarin heel wat invloeden aanwezig zijn.  Dat gaat van corporatisme, anarcho- syndicalisme, antikapitalisme, anticommunisme en socialisme.  In 1943 pleegde de officierengroep waarvan Juan Peron (foto) deel uitmaakte, een staatsgreep en maakte duidelijk dat hij corporatistische en zelfs fascistoïde ideeën koesterde (hierbij was ook van invloed geweest het feit dat hij in de jaren dertig onder dictator Benito Mussolini in Italië, de officiële vertegenwoordiger was geweest van het Argentijnse leger in Rome). Van in het begin van het peronisme was er een rechtse en linkse vleugel in het peronisme. Juan Peron dwong hen onder één dak van het peronisme te blijven. Na WOII werd Juan Peron voor het eerst president en was gekenmerkt door antiamerikanisme, verwerping van het kapitalisme en het communisme, pro nationalisaties, pro krachtige vakbonden onder controle van de staat en populisme. Tijdens zijn tweede ambtsperiode (1973-1974) viel het peronisme uit elkaar. Verschillende linkse en rechtse ‘peronistische’ partijen zagen het licht. Na het overlijden van Juan Peron, nam de jonge Evita Peron zijn weduwe , op haar manier zijn rol over. Daarbij stimuleerde ze de vrouwenrechten, richtte ze een machtige vrouwenbeweging op, deed ze aan liefdadigheid door het bouwen van scholen, gratis medische zorgen. Ze werd na haar overlijden een mythe voor de Argentijnen en ver daarbuiten,  inspireerde heel wat liedjes, tot zelfs een musical.(foto onder)

Videla

Het peronisme verviel in anarchie en in 1976 verdreven de militairen onder de leiding van generaal Jorge Videla de peronisten met geweld van de macht en installeerden een militaire dictatuur. Er brak een donkere periode aan van fascistische dictatuur waarin mensen werden ontvoerd, gemarteld, uit helikopters werden gegooid boven zee.  Gevangen vrouwen in geheime gevangenissen werden verkracht, bestolen van hun kinderen die werden geplaatst in kinderloze militaire gezinnen. Geschat wordt dat het om ongeveer 500 kinderen gaat. Het was één van de wreedste naoorlogse dictaturen.  Heel wat gevluchte nazi’s na WOII waren in politie en geheime diensten actief in het ontvoeren, folteren en vermoorden van opposanten. Onder de dictatuur verdwenen er 30.000 echte en vermeende opposanten waar nooit iets meer van werd gehoord. Op 30 april 1977 begonnen de moeders van hun zonen en dochters of echtgenoten elke week te betogen op de Plaza de Mayo in Buones Aires. Sommigen van die vrouwen verdwenen zelf, maar de overgebleven zetten koppig door. Ze werden de “Dwaze Moeders” genoemd, maar ze kregen wereldwijd bekendheid en steun. En konden door de dictatuur niet meer genegeerd worden. In het regime van J. Videla en cs was ene Jorge Zorreguieta minister van landbouw. Hij was de vader van Maxima Zorreguieta die zou huwen met de Nederlandse troonopvolger, nu koning Alexander. Het bracht heel wat beroering in Nederland.

Een sterk duo Alfonso Fernandez –Christina Kirchner?

In 1983 werd de democratie hersteld. De conservatieven wonnen in verkiezingen en de peronisten kwamen in de oppositie. Die oppositie was niet mis gezien de vakbonden onder controle van de peronisten het de regeringen lastig maakte met betogingen, stakingen,…In 1986 wonnen de peronisten de verkiezingen en in 1989 de presidentsverkiezingen waarin de rechtse, neoliberale rechts peronist Carlos Menem aan de macht kwam tot 1999. Nadien kwamen voor korte perioden conservatieve presidenten aan de macht. Tot in 2003 de linkse peronist Nestor Kirchner tot president werd verkozen. Vanaf 2007 tot 2015 was de echtgenote van Nestor Kirchner, Christine Fernandez de Kirchner de centrumlinkse peronistische president.

De peronistische geest en zijn iconen Juan en zijn vrouw Evita zijn altijd blijven sluimeren in de geesten en harten van de Argentijnen. De running mate van de pas verkozen president Alfonso Fernandez , Christina Fernandez Kirchner, heeft door een akkoordje met Alfonso zich terug een plaats in het machtscentrum van Argentinië veroverd als mogelijke vice- presidente. Vele Argentijnen zien in Christina F. Kirchner een soort reïncarnatie van de mythische Evita Peron (foto).  Voor zijn campagne zocht Alfonso Fernandez  steun bij Christina die nog steeds populair is terwijl hij een relatief onbekende publieke figuur is. Met het duo Fernandez- Kirchner komt het linkse peronistische blok terug aan de macht. Een peronisme dat steeds gekenmerkt is geweest door een afkeer van de VS, het neoliberalisme,  een sociaal beleid met behoud van het marktkapitalisme. Alle waarnemers zijn het erover eens dat de ontwikkeling van de verhouding tussen de nieuwe president  en de toekomstige vice- president Ch. Kirchner van groot belang is in het nieuwe machtscentrum in Buones Aires.  De nieuwe president is een advocaat, weloverwogen, kalm met niet te veel ervaring. Hij is eerder een centrumlinkse peronist. Terwijl Christina Kirchner veel meer ervaring heeft in het centrum van de politieke macht, eerst als echtgenote van de president begin deze eeuw, nadien zijzelf in de presidentszetel. Christina is dominanter, uitbundiger en linkser dan de nieuwe president. Beiden zijn qua ervaring, temperament en karakter tegengestelde polen, maar dat kan een troef zijn om mekaar in complementariteit te vinden. In elk geval ze worden samen geconfronteerd met enorme uitdagingen: de puinhoop van de neoliberale voorganger, de armoede, de torenhoge inflatie, de werkloosheid en vooral de grote schulden die het neoliberale beleid elke regering afhankelijk heeft gemaakt van het IMF-Washington dat zweert bij leningen verstrekken gekoppeld aan sociale besparingen, inkrimpen van publieke dienstverlening en privatiseringen . Hoe het linkse presidentsduo dat gaat doorbreken is de vraag. Ook de “markten” dat wil zeggen de beleggers en speculanten zien links niet graag komen. De run op dollars en de instorting van de peso zou de crisis nog kunnen verergeren.

Argentinië staat niet alleen

Het Amerikaanse continent kent vandaag een intense sociale strijd.  Die strijd focust zich op de kern van de neoliberale recepten. Het is bijna een klassenoorlog die zich in verschillende vormen en op verschillende niveaus ontwikkelt.  In Zuid- en Centraal Amerika komen grote massa’s van mensen vandaag in opstand , op een nooit gekende schaal tegen sociale ongelijkheid, armoede, de  (vaak gewelddadige) discriminatie van minderheidsgroepen in een machocultuur, afbraak van publieke voorzieningen,…. We denken aan Argentinië, Chili, Haïti, Ecuador, Columbia, Brazilië. Er zijn betogingen van honderdduizenden mensen die revolteren in die landen  tegen een onrechtvaardig, crimineel regime dat alleen enkele rijken bevoordeelt. De elites roepen de noodtoestand uit, sturen soldaten in de straten, er vallen slachtoffers.

In andere landen heeft de ontevredenheid en de volksopstand geleid tot een switch van  de elites: de vervanging van de binnenlandse rijke oligarchie door nieuwe politieke elites die de welvaart en het welzijn van het volk prioritair stellen, die streven naar soevereiniteit  van  het buitenland meer bepaald van het imperialistisch machtscentrum in Washington.  Waar ze de steun krijgen van een volksverbonden leger staat het volk sterk. We denken aan Cuba een land dat al 60 jaar weerstand biedt, aan Nicaragua en Venezuela die geconfronteerd worden met een hybride oorlog geregisseerd vanuit Washington. Deze landen bevinden in staat van beleg en maximale druk om hun democratische, op de volkswelvaart gericht beleid te ondermijnen en te discrediteren.

De onrust en opstandigheid van de bevolking over wantoestanden op vele terreinen  heeft recent zich omgezet in de verkiezingen van progressieve, linkse presidenten en politieke meerderheden in Mexico, Bolivia, nu in Argentinië. Zelfs in de Verenigde Staten, het hol van de leeuw voor het mondiaal roofkapitalisme  keren meer en meer Amerikanen zich af van de rauwe werkelijkheid dat het regime hen biedt.  Opiniepeilingen in de jongste jaren wijzen erop dat de Amerikaanse jeugd in meerderheid het systeem afwijst en naar nieuwe, zelfs socialistische oplossingen zoekt. Er zijn in de VS moedige, intelligente  mannen en vrouwen opgestaan die willen breken, of tenminste het heersende economisch systeem ernstig willen corrigeren. We denken aan mannen en vrouwen zoals Bernie Sanders (foto), Elisabeth Warren, Tulsi Gabbard, allen kandidaat voor de presidentsnominatie in de Democratische Partij, en de 29-jarige volksvertegenwoordiger in het Huis van Afgevaardigden,  Alexandria Ocasio- Cortez.

Argentinië staat niet alleen. Het land is een schakel vandaag in een indrukwekkende golf van verzet en strijd voor sociale en democratische alternatieven op het Amerikaans continent van Zuid- Centraal- tot Noord-Amerika.

 

 

 

 

 

  • Over mij

    • Miel Dullaert
      °1948 Enkele stipmomenten… Kind en tiener Ik ben geboren in Merksem. Ik behoor tot wat men noemt, de babyboomgeneratie of de eerste
      Meer lezen...
  • Citaat

    De utopie is de noodzakelijke droom,
    de realiteit de permanente uitdaging
    (D. Cohn Bendit, ex-politicus)

  • Edward ELGAR, NIMROD

  • Tag cloud

  • Deel onze pagina op:

    © Copyright 2024 ‐ Miel Dullaert ‐ Alle rechten voorbehouden

    Disclaimer | Privacybeleid

    Webdesign by Eye