Venezuela bevindt zich in moeilijke tijden. Het Bolivariaanse, socialistische experiment dat door wijlen president Hugo Chavez werd ingezet en door zijn opvolger Nicalos Maduro wordt doorgetrokken, krijgt heel wat tegenstand. En dit vanuit de rechtse, liberale elite in het land samen met imperiale middens in Washington en Europa. De dollar is voor Trump en cs. het machtige instrument om Venezuela (foto) op de knieën te krijgen. Maar, Venezuela geeft niet toe en gaat in de tegenaanval: het schrapte de dollar als valuta voor transacties.
De Amerikanen hebben van de dollar, als internationaal erkend betaalmiddel, een wapen gemaakt van economische- en politieke intimidatie en “regime change”. Het Amerikaanse dollar betaalmiddel, en het ermee verbonden financieel systeem wil naties in de pas doen lopen die streven naar soevereiniteit en een eigen ontwikkelingsmodel. Washington noemt dat de “extraterritorialiteit van de Amerikaanse dollar”. Dat betekent juridisch dat elk gebruik van de US dollar, en dus de relaties met de Verenigde Staten, onderworpen is aan de wetten van de VS en de justitie. In andere woorden, elke ondernemer, die handelt in dollars kan zwaar gesanctioneerd worden door de Amerikaanse justitie, indien het bedrijf niet de wetten van de VSA respecteert. Bijvoorbeeld in verband met de in wet vastgelegde economische sancties tegen Iran. Multinationals in Iran actief en ook met grote belangen in de VSA verlaten onder druk van die sancties Iran om hun belangen in de VS te vrijwaren.(bijv. het Franse Total is weg uit Iran om die reden). Dat is ook de reden waarom de Europese Unie in de Iran- sancties naar wegen zoekt om de dollar als internationaal betaalmiddel buiten spel te zetten en een alternatief te zoeken voor het door de Amerikanen gecontroleerde internationale betalingssysteem (bedrijf Swift gevestigd in Brussel). Zo komt ook West-Europa in conflict met de imperialistische agenda van de VSA die de economische gendarm van de wereld te speelt.
Vele landen willen de dollar schrappen
Landen zoals China, Turkije, Rusland, Iran willen af van de extraterritorialiteit van de US- dollar. En schakelen de dollar geleidelijk uit door hun handel te betalen met de nationale munten. Zo gebeurt het reeds in de handel tussen China en Rusland waar de yuan en de roebel de converteerbare handelsmunten zijn. Hetzelfde met Iran. Dat blijft niet zonder gevolgen, want dit wordt in Washington gezien als een regelrechte bedreiging van hun suprematie. Dat mochten Irak en Libië ervaren die de petrodollar wilden afstoten. Ze werden in een oorlog getrokken en vernietigd.
Maar ook Venezuela die sinds Hugo Chavez het land leidde naar een soeverein, socialistisch ontwikkelingsmodel, voortgezet door zijn opvolger 
Nicolas Maduro (foto), wordt gestraft met economische sancties. Venezuela wil zijn soevereiniteit veroveren, is ook één van de vele landen die af willen van het dollar imperialisme. De Venezolaanse president N. Maduro en zijn regering blijven niet bij de pakken zitten. In oktober jl. maakte de Venezolaanse regering bij monde van onderminister voor economie, Tareck El Alssami bekend dat het land voortaan de euro zal gebruiken voor internationale transacties en als referentiepunt voor het omwisselen van valuta. De regering brengt 2 miljard euro in de economie om minder afhankelijk te worden van de dollar. Door de sancties van Washington mogen Amerikaanse financiële instellingen geen schuldpapier van de Venezolaanse regering of van het grootste oliebedrijf van het land, de PDVSA, verhandelen. De onderminister zegde op een persconferentie het volgende: “Verschillende actoren blijven ons financieel systeem aanvallen. We gaan niet toegeven aan deze imperialistische operatie. Deze illegale maatregelen blijven schade toebrengen aan ons economisch systeem. Dat is de reden waarom we dit besluit hebben genomen. Het wisselkoerssysteem zal voortaan werken met euro’s, de Chinese yuan en andere converteerbare valuta. Het zal de valutamarkt in staat om alle andere converteerbare valuta te gebruiken.” En verder: “De inbreng van euro’s moet de bevolking in staat stellen om deze munt tegen een reële, niet speculatieve koers te verwerven. Deze maatregel zal de binnenlandse economie ondersteunen, die geplaagd wordt door een tekort aan harde valuta. Amerikaanse dollars zijn lastig te verkrijgen, terwijl de eigen munteenheid door hyperinflatie zo goed als onbruikbaar is geworden”.
De voornaamste handicap van de Venezolaanse economie is de eenzijdige gerichtheid van de economie op de exploitatie van de grote olie- en gasrijkdom in het land. Daardoor is door jarenlang bewind van de conservatieve, rechtse oligarchie in Venezuela de economische diversifiëring uitgebleven. Die niet in een handomdraai te veranderen is door het het bestuur van wijlen H. Chavez en nu N. Maduro. Als de olieprijzen hoog zijn zoals onder president Hugo Chavez geeft dat ademruimte om bepaalde sociale programma’s te financieren. Maar zoals de laatste jaren de olieprijs gedaald is wordt dit nefast voor de economie. Komen daarbij de economische sancties van de VS. Dat betekent dat de regering van president N. Maduro wordt afgesloten van lopende leningen bij de Wereldbank en het IMF, blokkering van rekeningen van de staat en de grote oliemaatschappij in Venezuela, de PVDSA. De sancties leggen een enorme druk op de regering waarvan de binnenlandse liberale oligarchie gretig gebruik maakt en de schuld op de regering van president N. Maduro schuift. Ze leiden tot onopgeloste problemen inzake voedseltekorten en andere essentiële goederen. Ze leiden ook tot politieke polarisatie. De noodzakelijke dialoog tussen de verschillende maatschappelijke groepen wordt moeilijk.
Er zijn niet alleen economische sancties. Tijdens de presidentscampagne verklaarde de huidige president Donald Trump dat hij voor Venezuela “regime change” wenste. Je kunt Trump niet verwijten dat hij geen woord heeft gehouden. Met de boven vernoemde economische sancties zet hij stappen naar “regime change”. Maar hij gaat verder. In 2017 dreigde hij met een militaire interventie. Dat werd voorlopige afgeblokt omdat niet alleen Venezuela, maar ook andere Latijns-Amerikaanse bewindslieden dit Amerikaans scenario afwezen. De tactiek is nu vooral van binnenuit een militaire staatsgreep uit te lokken. Enkele maanden geleden maakte de New York Times bekend dat dissidente Venezolaanse officieren een geheime bijeenkomst hadden met de Trump administratie om president N. Maduro met een staatsgreep uit te schakelen, net zoals met Hugo Chavez geprobeerd werd. Er zijn ook al mislukte pogingen geweest om president N. Maduro te vermoorden, ondermeer met een drone aanval tijdens een militaire optocht.
Dat alles leidt tot een soort oorlogssocialisme, waar de druk van binnen en buiten en de dreiging met militaire interventie en moordaanslagen op de president, weinig of geen speelruimte geeft aan het bewind van president Nicolas Maduro. En dit ten koste van de democratie, de mensenrechten, en de sociale welvaart. En dat is natuurlijk wat de vijanden van de Venezolaanse weg naar soevereiniteit en socialisme willen. Het afschaffen van de dollar als betaalmiddel is een eerste belangrijke stap om de economische soevereiniteit te veroveren.
20 jaar geleden eerste verkiezing van Hugo Chavez als president
Ken Livingstone, de vroegere burgemeester van London (2000-2008) sprak op een herdenkingsbijeenkomst naar aanleiding van het feit dat de voorganger van de huidige president Hugo Chavez, twintig jaar geleden in 1998 voor het eerst werd verkozen tot president van Venezuela. Zijn programma was gericht op een Bolivariaanse revolutie. Hij was een hechte bondgenoot van Cuba (foto met F. Castro en H.Chavez)
. Chavez (overleed in 2013) heeft een belangrijke sociaal-politieke erfenis achtergelaten. Ondanks de boycot van de Verenigde Staten waarin zelfs op de conservatieve TV zender Fox openlijk werd opgeroepen de president te vermoorden. Ook werd hij slachtoffer van een staatsgreep van de Venezolaanse rechtse elite met steun van de Amerikanen. Staatsgreep, die amper enkele dagen duurde als gevolg van het massaal verzet van het volk en het leger. Hugo Chavez werd in zijn functie als president hersteld. De putchisten moeste vluchten naar Florida. K. Livingstone wijst op een aantal belangrijke onderdelen van de politieke- sociale erfenis van Hugo Chavez.
- Hij lanceerde een “Mission Miracle Programma” dat 3,5 miljoen mensen behandelde tegen het wijd verspreide fenomeen van oogziekten die tot blindheid kunnen leiden;
- Zijn sociaal huisvestingsprogramma voorzag 1,2 miljoen betaalbare huisvesting voor de armen in Venezuela, programma dat onder president N. Maduro wordt voortgezet;
- Zijn alfabeteringsprogramma is gericht op het uitroeien van ongeletterdheid. Er werden onder H. Chavez 1,5 miljoen volwasenen geleerd te lezen en te schrijven;
- het aantal mensen met een wettelijk pensioen ver-zesvoudigde;
- het medialandschap in Venezuela en bij uitbreiding gans Latijns-Amerika wordt gecontroleerd door liberaal gerichte commerciële bedrijven. Om enigszins een tegengewicht te bieden lanceerde Hugo Chavze een mediaproject Telesur in 2005, een zender die tot vandaag uitzendt;
- Met logistieke steun van de Cubanen introduceerde Hugo Chavez een nationale gezondheidsdienst die miljoenen mensenlevens redde en ziekten beter behandelde en onder controle brachtten.
Venezuela het zoveelste slachtoffer van VS- interventies
Sinds vele jaren proberen de Verenigde Staten in hun ‘achtertuin’ van Centraal- en Zuid-Amerika progressieve regeringen of zelfs regeringen die hun nationale soevereiniteit willen verwerven omver te gooien met allerlei methoden. Ze kunnen daarvoor uiteraard rekenen op de lokale rechtse oligarchie in elk land. Dat gaat van zachte, bureaucratische staatsgrepen zoals met het ontslag van de linkse president Dilma Rousseff in Brazilië (2016), de gevangenzetting van de linkse Braziliaanse presidentskandidaat Lula, die voorop lag in de peilingen tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen enkele maanden geleden. Militaire staatsgrepen waren in de tweede helft van vorige eeuw schering en inslag. Met als meest bekende de bloedige staatsgreep van generaal Augusto Pinochet in Chili, in 1973, tegen de democratische verkozen linkse president Salvador Allende. Verwijzen we ook naar de landing van Cubaanse maffiosi en ballingen uit Florida, onder leiding van de CIA, in de Varkensbaai teneinde het bewind van Fidel Castro omver te werpen. Invasie die mislukte. Er zijn ook de ‘gelukte’ militaire interventies van de Amerikanen in Panama, in 1989-1990, onder de code naam “Operation Just Cause” en Granada in 1983 onder de codenaam “Operation Urgent Fury”. Ook economische sancties en het besteden van miljarden dollars aan organisaties om binnenlandse onrust te veroorzaken behoren tot de vaste ingrediënten. Na een korte ontspanningsperiode met Cuba onder het bewind van de Amerikaanse president Barack Obama, is het nu weer volle vijandigheid van president Donald Trump. Vandaag is Nicaragua voorwerp van Amerikaanse destabilisatiepogingen omdat de linkse Sandinisten in 2016 terug verkozen werden. Door de “Nicaraguan Investment Act” blokkeren de Wereldbank en de Internationale Ontwikkelingsbank, die grotendeels onder controle van de Amerikanen staan, leningen die dienen voor investeringen in infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg. Die blokkering werd in Nicaragua door de kerk, lokale ondernemers, vakbonden en parlement scherp veroordeeld.
Goed en slecht nieuws
In Mexico wordt Andres Manuel Lopez Obrador (AMLO genoemd, zie foto)
de eerste linkse president van Mexico en zal op 1 december 2018 worden beëidigd (zie elders op deze Blog). In Brazilië gaat het totaal de andere kant op en werd een neofascist verkozen, Jair Bolsonaro. Hij krijgt de volledige steun van de Amerikaanse president D. Trump. De volkrijkste en machtigste landen, na de VS, op het Amerikaanse continent, Mexico en Brazilië, slaan vandaag politiek een totaal tegenovergestelde richting in.
