Chili: linkse president verkozen

Men mag stilaan spreken van een linkse vloedgolf in Zuid- en Centraal Amerika. Nu valt het dominosteentje in Chili. De voormalige studentenprotestleider Gabriel Boric (foto Vrede vzw) heeft de extreemrechtse katholiek Antonio Kast overtuigend verslagen in de tweede ronde. Hij is de jongste president ooit verkozen op 35-jarige leeftijd. Bij de Chileense extreemrechtse oligarchie en in Washington is het andermaal tandengeknars.

De dictatuur niet vergeten

De overwinning van Gabriel Boric komt niet uit de lucht gevallen. Reeds verschillende jaren zijn er in Chili massale volksprotesten samen met een massale studentenbeweging waarvan de huidig verkozen president, de 35-jarige Gabriel Boric één van de woordvoerders is. Twee hoofdlijnen kruiden de massale acties: de strijd tegen grote sociale ongelijkheid en de eis voor een nieuwe grondwet. De recente geschiedenis van het land speelt daarin mee. Terug naar 1973. De democratisch verkozen (marxistische) president Salvador Allende (foto, Allende tijdens een massameeting) voerde in 1973 een sociaal beleid van nationale soevereiniteit. President S. Allende werd in een staatsgreep op 11 september 1973, gesteund door de christendemocraten, de kerk, de Amerikanen, vermoord door het leger o.l.v. de extreemrechtse generaal Pinochet. Na de staatsgreep werden de volgelingen van de neoliberale Milton Friedman, de “Chicago-boys”, in 1973 naar Chili overgevlogen om er een neoliberale shocktherapie op te leggen. Chili was het eerste land dat de neoliberale recepten van de zogenaamde universitaire Chicago-boys toepaste. In de bloedige repressie die volgde werden culturele boegbeelden (o.m. Nobelprijswinnaar literatuur Pablo Neruda, de wereldberoemde gitarist Victor Jara (foto, begrafenis, P. Valenzuela Hohmann),

militanten en leiders van de socialistische en communistische partij (waaronder Victor Diaz, secretaris-generaal van de Chileense CP) opgesloten, gefolterd en vermoord. Generaals en officieren in het leger die niet meededen aan de staatsgreep werden vermoord (bijv. opperbevelhebber René Schneider omdat hij als constitutionalist geen staatsgreep wou steunen). Alle politieke partijen werden verboden. Oudere lezers onder ons herinneren zich de reportage van BRT-journalist Maurice De Wilde vanuit het voetbalstadion van de hoofdstad Santiago in 1973 waar alle linkse mensen werden opgesloten. De democratie werd onder massale druk in 1990 hersteld. (A. Pinochet werd nadien vervolgd voor schendingen van de mensenrechten zonder veroordeeld te worden, omwille van ‘ziekte’. Hij overleed in 2006. Zijn weduwe Lucia Hiriart, die een belangrijke invloed had, overleed enkele dagen voor de tweede ronde van de jongste presidentsverkiezingen, 19 december 2021 jl, wat aanleiding gaf tot grote vreugde manifestaties).

Het volk herstelt het onrecht

Zowat vijftien jaren  na het einde van de dictatuur, vond het volk terug de durf om extreemrechts en het neoliberale model in Chili te verwerpen. Vele militanten van de protestbeweging zijn verwant met hun  broers, zusters, zoons en dochters, nonkels, tantes die omkwamen tijdens de dictatuur. De Communistische en Socialistische Partijen hebben zich hersteld van het fascisme en zijn terug springlevend. Enkele jaren geleden (2006-2010 en van 2014-2018) werd de sociaaldemocratische Michelle Bachelet tot eerste vrouwelijke president verkozen (haar vader, luchtmachtgeneraal Alberto Bachelet werd vervolgd voor ‘verraad’. Hij stierf in 1974 aan een hartstilstand, wellicht door de folteringen).

Vandaag zet  de nieuw verkozen president Gabriel Boric de linkse heropstanding verder in Chili. De voormalige studentenleider is met zijn 35 jaren de jongste president geworden in Zuid- en Centraal Amerika. Voor zijn verkiezing waren er twee ronden nodig. Zijn tegenspeler was de uiterst rechtse Antonio Kast, wiens vader een Duitse nazi was tijdens de Tweede Wereldoorlog (heel wat nazi’s vluchtten na de oorlog onder meer met de hulp van het Vaticaan en de VS  naar Amerika, waar ze een grote rol speelden in de bloedige repressie, ook in het Chili van 1973).

Gabriel Boric leidt een coalitie van communisten en socialisten. In de eerste ronde waren er zeven presidentskandidaten. In november jl. behaalde Gabriel Boric 26%, niet de vereiste 30% om rechtstreeks verkozen te worden. De katholieke A. Kast voerde een neoliberale campagne, cultureel conservatief. Hij pleitte voor meer belastingverlagingen, voor een stop aan de immigratie. In de tweede ronde, zondag 19 december jl., haalde Boric het met een duidelijke voorsprong. Nadat twee derde van de stemmen geteld waren, gaf A. Kast zijn nederlaag toe. G. Boric leidde met 55% tegen 45%. Vooral de stedelijke volksklassen hielpen Boric aan de overwinning. Het naziverleden van de familie van A. Kast speelde ook in zijn nadeel. De nieuwe president G. Boric wil een einde maken aan de grote sociale ongelijkheid, de privatiseringen (hij wil de pensioenen nationaliseren en onderwijs gratis maken, betaald door de staat). Hij zal de belastingen verhogen van de grote mijnbouwbedrijven in Chili, die grote winsten maken. De verkozen president G. Boric zal ook een nieuwe grondwet opstellen die nog dateert uit de dictatuur van Pinochet. De opstelling ervan werd mogelijk na maanden straatacties en een referendum. Boric heeft beloofd in de grondwet de abortusrechten en rechten op een homohuwelijk op te nemen, alsook meer rechten voor de inheemse Chilenen, waaronder de Mapuche-indianen.

Uiteraard kreeg de nieuw verkozen president felicitaties van quasi alle staatshoofden in Centraal- en Zuid-Amerika. De centrumlinkse president Alberto Gonzales (foto) van het aangrenzende land  van Chili, Argentinië, feliciteerde Gabriel Boric en stelde: “We moeten ons inzetten om de vriendschapsbanden die ons verenigen te versterken en om in de regio een einde te maken aan de grote sociale ongelijkheid “. De Cubaanse president Miguel-Diaz-Canel speekt over een “historische volksoverwinning”. De Venezolaanse president Nicolas Maduro , die onlangs met verve lokale- en nationale verkiezingen won, zegt het volgende: “Wij begroeten het Chileense volk van Salvador Allende en Victor Jara voor hun overweldigende overwinning op het Chileense fascisme. Een geweldige dag voor de democratie. Leve Chili!”.

Vandaag zijn, opgeteld in Latijns- en Zuid-Amerika, in zowat negen landen, linkse verkozen presidenten en regeringen aan de macht voor in totaal 300 miljoen inwoners. We tellen er Brazilië niet bij waar de centrumlinkse presidentskandidaat L.I. Lula da Silva op winst staat in de peilingen (voor de verkiezingen in 2022). Als we Brazilië erbij tellen komen we op zowat 512 miljoen Zuid- en Centraal Amerikanen die (zullen) kiezen voor socialisme, een sociaal, ecologisch en soeverein beleid. Het is in het Pentagon en het Witte Huis nu “wenen en tandengeknars“ met de linkse vloedgolf.

 

 

 

 

 

 

  • Over mij

    • Miel Dullaert
      °1948 Enkele stipmomenten… Kind en tiener Ik ben geboren in Merksem. Ik behoor tot wat men noemt, de babyboomgeneratie of de eerste
      Meer lezen...
  • Citaat

    In een tijd van universeel bedrog is
    het vertellen van de waarheid een revolutionaire daad
    (George Orwell, Brits schrijver, 1903-1950)

  • Edward ELGAR, NIMROD

  • Tag cloud

  • Deel onze pagina op:

    © Copyright 2024 ‐ Miel Dullaert ‐ Alle rechten voorbehouden

    Disclaimer | Privacybeleid

    Webdesign by Eye