Honduras zit vandaag in stormachtig weer. Maar vandaag is er een lichtpunt. In de recente presidentsverkiezingen van 28 november 2021 jl. won de linkse kandidate Xiomara Castro (62) (foto Telesur, met echtgenoot, ex-president Manuel Zelhaya) met bijna twintig procent verschil van de rechtse kandidaat. Het Hondurese volk slaat af naar links, zoals andere landen in Zuid- en Centraal- Amerika met Mexico, Argentinië, Peru, Bolivia, Venezuela, Cuba en Nicaragua.
Het zijn tijden van tandenknars in Washington. De Zuid-Amerikaanse volkeren zijn de imperialistische bemoeienissen van Washington beu. Niet alleen Nicaragua (waar de linkse president Daniel Ortega recent nog een kiesoverwinning behaalde), maar ook het buurland Honduras. Het is een klein bergachtig Centraal-Amerikaans land van 10 miljoen inwoners. Het leeft vooral van landbouw en de export van bananen, koffie, cacao, maïs en rundvlees. Het wordt al jarenlang gedomineerd door Amerikaanse bananenbedrijven (Chiquita, Dole). Op 28 november 2021 jl. werden er verkiezingen georganiseerd. Het werd een moment van hoop voor het Hondurese volk. Het verschil was groot: 20% met de rechtse kandidaat (53%-32%).
Soto Cano
Het Hondurese volk strijdt sinds 2009 voor het opdoeken van de rechtse dictatuur nadat in 2006 de progressieve Manuel Zelaya aan de macht kwam. Het was de periode van het Amerikaans imperialisme op zijn Obama’s en de Clintons: van achter de schermen lokale collaborateurs van deHondurese oligarchie steunen voor een staatsgreep. In Honduras gebeurde hetzelfde. De democratisch verkozen president Manuel Zelaya werd op 28 juni 2009 om 5 uur ’s morgens van zijn bed gelicht. In pyjama werd de president in een vliegtuig gestopt en naar de Amerikaanse basis in Honduras Soto Cano en nadien naar Costa Rica gedeporteerd. Waarom? Hij was niet onderdanig geweest. Hij lanceerde in 2009 een programma van sociale veranderingen dat het Hondurese volk moest emanciperen economisch, sociaal, cultureel. Dat alles geïnspireerd op de sociale programma’s in het Venezuela van president Hugo Chavez en het Bolivia van president Evo Morales. President Zelaya trad toe tot ALBA een samenwerking van landen die de “vrijhandelsverdragen”, opgedrongen door het Witte Huis, verwierp. Het ergste voor de VS was dat president M. Zelaya probeerde de Amerikaanse militaire basis om te bouwen tot een commerciële luchthaven. Dat was de druppel te veel voor Obama en Clinton in Washington. Ze beslisten hem te laten vallen en organiseerden met de lokale oligarchie een paleiscoup. Die soevereine pretenties van president Zelaya waren ondraaglijk voor de haviken van Washington en het Pentagon.
Vroeger kon op een serviette, tijdens een copieus diner, een rechtse staatsgreep door Washington worden bevolen in zijn achtertuin. In Honduras werd in 2009 een paleiscoup gepleegd. Juan Orlando Fernandez nam de macht. Deze man is een duister figuur. Zijn broer werd nog in een proces veroordeeld in de VS voor drugshandel. In het vonnis staat dat Fernandez zou via zijn broer 1 miljoen dollar ontvangen hebben van de beruchte Mexicaanse drugsbaas El Chapo. Volgens de aanklagers tijdens het proces zou dat drugsgeld onder meer gediend hebben om campagnes van de Nationale Partij van J. Orlando Hernandez te financieren en bescherming te geven aan drugshandelaren. Na 2009 denderde een verschrikkelijk bloedige repressie over het land. Linkse mensen, vakbondsleiders, milieuactivisten, landrechtactivisten werden vervolgd en/of vermoord. De handboeken van de militaire dictaturen in de Koude Oorlog in vorige eeuw werden toegepast. In Centraal-Amerika speelt de Amerikaanse legerbasis van Soto Cano in Comayagua-Honduras, een grote rol voor de Amerikaanse belangen in de regio. De basis is een broeinet van complotten, contacten met de lokale oligarchie, wapentransacties…Rechts in Honduras heeft van het land een vuilnisbelt gemaakt. Jaarlijks verlaten tienduizenden mensen het land door de armoede, corruptie, uitzichtloosheid en het endemisch bendegeweld. De machtige Maras, straatbendes zoals MS13 en Bario18 kunnen in grote delen van het land ongestraft hun gang gaan. Honduras kent één van de hoogste moordpieken van Centraal Amerika. President Hernandez groeide uit tot het symbool van een corrupte overheid.
Verzet
Na de rechtse staatsgreep van 2009 en de hevige repressie was het volk en de oppositie een tijdje murw geslagen. Geleidelijk aan herstelde het verzet van het volk zich. Xiomara Castro
(foto LAProgressive), echtgenote van de vernederde president Manuel Zelaya, werd de linkse verzetsleidster. Zij wilde haar man en zijn linkse politieke programma in ere herstellen en werd de passionele kopvrouw van de linkse partij “Libre”. In 2013 en 2017 deed ze al een gooi naar het presidentschap. Maar ze moest het opnemen tegen andere linkse kandidaten en verloor ook van de rechtse Hernandez. In 2017 had ze praktisch de verkiezingen gewonnen. Ze verloor omdat Hernandez zich, door de Grondwet flagrant te schenden, toch verkiesbaar stelde. Toen hij duidelijk aan het verliezen was liet hij de telling stoppen en verklaarde zichzelf tot winnaar in 2017. Op 28 november 2021 lukt het Xiomara Castro dan toch met massale steun van het volk (foto marxist.com)
. Ze versloeg de ultrarechtse nationalist en zakenman Nasry Asfura, burgmeester van de hoofdstad Tegucigalpa met 20% verschil (32% tov 53%). Voor het eerst werd een vrouw president van Honduras en herstelde ze de eer van haar man en zijn programma voor emancipatie van het volk. Ze benadrukt dat ze haar overwinning beschouwt als een daad van verzet. Het is niet de realisatie van een meisjesdroom. Zij is de dochter van grootgrondbezitters en trouwde met Manuel Zelaya op haar zestiende. Ze was decennialang “de vrouw van” bij wie ze vijf kinderen kreeg. In 2006 werd ze “first lady”. Haar politieke leven begon pas toen haar man, vernederd en gekleed in pyjama, werd weggevoerd door militairen. Ze werd La Pasionara van het links Hondurees verzet. Ze inspireerde zich onder meer op Dolores Ibarruri Gomez (1895-1989), de Spaanse La Pasionara tijdens de burgeroorlog in Spanje. De eerste woorden die Xiomaro Castro na haar verkiezing waren “dankzij onze verminkten en vernederden, en onze martelaren die hun leven gaven in het verzet heeft het volk vandaag vrijheid, democratie en rechtvaardigheid gevonden.” Het zijn grote woorden, maar ze verwijst vooral naar de klus die er te wachten ligt in Honduras als ze in januari e.k. officieel aantreedt.
Geopolitiek verkleint andermaal de achtertuin van de Amerikanen. Nu is de dominosteen van Honduras gevallen. Vandaag belooft Biden een herziening van het in 2015 gelanceerde plan “Prosperity Alliance”, een project die miljoenen dollars in het corrupte Hernandez regime heeft gestort. Het project lanceerde projecten die de inheemse landrechten bedreigden, het milieu verwoesten, zoals dammen, mijnen en massatoerisme. Het is alarmerend dat de J. Biden ook de deal uit de Trump episode wil opwaarderen in het delen van inlichtingen met het Hondurese leger en politie.
De nieuwe president Xiomara Castro en de linkse beweging heeft een uitgebreid programma dat op uitvoering ligt te wachten. Zoals onder meer het intrekken van wetten van de rechtse dictatuur. Castro zal aan de Verenigde Naties vragen een internationale onderzoekscommissie op te richten tegen de corruptie en de straffeloosheid. De nieuwe president wil een Nationale Vergadering van het volk om de Grondwet te herzien en een nieuw wetboek van strafrecht op te stellen. Ze wil de economische zones opheffen die multinationale investeerders vrijstellen van belastingen: “we zullen onze soevereiniteit niet verkopen om jobs te creëren”. Ze wil dat de Hondurese staat middelen genereert voor economische en sociale ontwikkeling zodat een einde komt aan het catastrofale neoliberale model. Geopolitiek wil ze af van de erkenning van Taiwan en wil ze terug naar het één China beleid met diplomatieke relaties en win-win projecten.
De linkse, soevereinistische vloedgolf lijkt in Zuid- en Centraal Amerika niet te stoppen. Ondanks bloedige perioden van onderdrukking, repressie door crypto fascistische regimes. De volkeren beschikken over een enorme veerkracht en moed om het juk van Washington van zich af te werpen. Links speelt daarin een hoofdrol. We denken aan Argentinië, Mexico, Peru, Bolivia, Venezuela, de komende linkse overwinning van presidentskandidaat Lula in Brazilië, Nicaragua, Cuba. Het zijn, na jaren repressie en bloedvergieten, heuglijke dagen voor de toekomst van de volkeren in het westelijk halfrond.
