Het is 80 jaar geleden dat de geallieerden op 8-9 mei de nazi’s van Duitsland tot onvoorwaardelijke overgave dwongen (foto Generaal Wilhelm Keitel ondertekent de overgave in Berlijn). Vergeten we niet dat in september ook de nederlaag van het Japans militarisme, bondgenoot van de nazi’s, wordt gevierd. In België-Vlaanderen is er een brede 8meicoalitie van vakbonden tot academici die van 8 mei terug een officiële feestdag willen maken. Op 4 mei viert en herdenkt de 8meicoalitie de overgave aan het Fort van Breendonk dat een gruwelkamp werd.
Ellen De Soete
(foto) was mede oprichtster van de 8meicoalitie (2022). Ellen De Soete getuigde eerder in de VRT-reeks ‘Kinderen van het Verzet’ (2019). De coalitie bestaat onder meer uit vakbonden, universiteitsprofessoren, schrijvers, derde wereldorganisaties (11-11-11), de Nationale Vrouwen Raad, de Liga voor de Rechten van de Mens,…
Zwart verleden
Vlaanderen (en Rex in Wallonië) maakt deel uit van de grote Europese fascistische bedwelming. Het is niet toevallig dat de 8meicoalitie het Fort- het Kamp van Breendonk uitkiest voor zijn herdenkingen.
Het (doorgangs) Kamp was een gruwelijk oord voor zowat 3.600 verzetslui, joden en dissidenten. Vernederingen, mishandelingen, martelingen en executies waren dagelijkse kost met deelname van Vlaamse SS-ers.
In 2019 bracht zelfs een Vlaamse extreemrechtse groep de Hitlergroet in het Kamp (één van de daders was de zoon van een voormalig parlementslid van het Vlaams Belang).
In de deelgemeente van Breendonk, Puurs-St-Amands, werd een straatnaam genoemd naar de priester en openlijk SS-propagandist Cyriel Verschaeve (foto). 
Dat gebeurde al in 1937. Toeval was dat niet. Immers de burgemeester van Breendonk toen, was Albert Moortgat, eigenaar van de gelijknamige brouwerij, gevestigd langs de A12 (o.m. Duvel) in de gemeente. Hij steunde de nazi’s.
Na de oorlog werden vergeefse pogingen gedaan om de straatnaam te schrappen. Het duurde tot 2020 – 83 jaar later (!)- tot een democratische meerderheid in de gemeenteraad gevonden werd om de naam te schrappen en te vervangen.
Marke (Kortrijk) vond pas in 2021 een voldoende meerderheid in de gemeenteraad werd om de straatnaam te schrappen.
Voor een goed begrip van de historische achtergrond van de 8meicoalitie leze men het boek van historicus Frank Sebrechts, zelf afkomstig van de Vlaamse Beweging. Het is o.i. een indrukwekkend gedocumenteerd werk over de Vlaamse Oostfronters onder de titel “Drang naar het Oosten”. (2019)
In dit boek maakt hij korte metten met het liedje dat decennialang gezongen wordt dat “Vlaamse oostfronters misleide idealisten waren”. Hij documenteerde de oorlogsmisdaden waaraan de ‘Vlaamse idealisten’ zich hadden schuldig gemaakt in de koloniale-imperialistische kruistocht van de nazi’s.
De auteur berekende dat ongeveer 20.000 Vlamingen actief betrokken waren bij directe of indirecte Duitse militaire operaties, bij de moorden op joden, partizanen, mannen en vrouwen aan het oostfront.
De auteur stelt dat in drie plaatsen in Europa de collaboratie wordt goedgepraat: in Kroatië, de Baltische staten (waar vandaag terug fascistische milities door de straten van de hoofdsteden marcheren) èn Vlaanderen.
Vandaag voegen we eraan toe: Oekraïne waar de verheerlijking van de collaborateurs, de haat tegen de Russen in onderwijsboeken, standbeelden en optochten wordt bejubeld. En dit vanaf 2014, de dag één, van de extreemrechtse staatsgreep in Oekraïne.
Verzet
De 8meicoalitie brengt ook hulde aan de verzetsmensen. Eén ervan, uit de duizenden helden, was de communistische verzetsstrijder, de Aalstenaar Bert Van Hoorick. Tijdens de oorlog gaat hij in het verzet. Hij werd verraden en opgepakt en in Breendonk en Buchenwald opgesloten. Na de oorlog werd hij verkozen als communistisch volksvertegenwoordiger in de Kamer. Hij was goed bevriend met de Aalsterse schrijver Louis -Paul Boon.(foto)
Hij kreeg als volksvertegenwoordier vele brieven van (kleine) incivieken waarin steeds terugkwam: economische collaborateurs die met de Duitse bezetting miljoenen verdiend hebben zijn voorgedragen voor voorlopige vrijheid. Van Hoorick schreef er een essay over onder de titel: “Geen geld, de bak in, brieven van incivieken uit de interneringskampen”.
Van Hoorick verwijst naar het schandaal van de Emissiebank, die 64 miljard van het land had gestolen om de leveringen van economische collaborateurs aan nazi-Duitsland te betalen. “Van de 81.630 dossiers samengesteld naar aanleiding van de economische collaboratie werden 79.000 zonder gevolg geklasseerd. Maar de kleine garnaal moest boeten. Hij die zich had laten misleiden, die meende dat het uur van Vlaanderen had geslagen, hij die geloofd had wat jarenlang in de ‘weldenkende ‘pers en in de katholieke colleges was ingelepeld, namelijk dat het Avondland door het communisme wordt bedreigd, terwijl Hitlers Wehrmacht aan onze grenzen stond”. (Autobiografie “In Tegenstroom”, 1982, Uitgeverij Masereelfonds).
Koude Oorlog: warme deken
Het fascisme is werd na de Tweede Wereldoorlog gerehabiliteerd in de Koude Oorlog. De Koude Oorlog was de warme deken waaronder het fascisme discreet gekoesterd werd.
Met als meest extreme voorbeelden de NAVO en de VS die tijdens de Koude Oorlog fascistische regimes in Portugal, Spanje en Griekenland gedoogden. Of bijv. nazi’s die in de veiligheidsdiensten fascistische dictaturen werkten, met de CIA, in Zuid-Amerika. Of een Reinhard Gehlen, luitenant-generaal en hoofd van de nazi- geheime dienst in Oost-Europa. Hij werd in 1956 de stichter en eerste voorzitter van de West-Duitse geheime dienst, de Bundesnachrichtendienst onder controle van de CIA. De strijd die hij tegen de Sovjet-Unie voerde in de ‘hete oorlog’ zette hij met zijn kornuiten verder in de Koude Oorlog.
De neoliberale Big Bang
De heropleving, de activering van extreemrechts in het openbaar leven begon in de jaren tachtig van vorige eeuw. De neoliberale Big Bang domineerde. Zware besparingen overvielen de sociale welvaartsstaat. Het was de sociaaleconomische en ideologische basis van het eigentijds fascisme. Het racisme kreeg voet aan de grond. Een cultuur van individualisme en consumentisme doordrong de maatschappij. Een negationistische voedgolf verwierp het samen-leven. Zoals Margaret Thatcher stelde: “de samenleving bestaat niet”. Of zoals Guy Verhofstadt schreef in zijn Burgermanifest: “De burger moet uit de samenleving stappen”. Onderwijs, media, reclame verspreidden dit gif decennialang.
In Oost-Europa en Rusland switchte de nomenclatura van het “reële socialisme”, naar overtuigde Thacherianen. Ze roofden tienduizenden staatsbedrijven in de jaren negentig. Een reusachtige markt ging open voor het kapitalistisch gewin. Extreemrechtse krachten, uit families van collaborateurs in Oost-Europa, kwamen met de steun van het Westen, aan de macht in die landen en zijn vandaag topbestuurders van de EU en de NAVO. Ze zijn uit op revnache voor de opgelopen nederlaag 80 jaar geleden.
De actualiteit van de 8meicoalitie
De 8meicoalitie viert-herdenkt 8 mei in 2025 een sfeer waarin uiterste waakzaamheid geboden is. Sommigen fascisten dromen ervan het Kamp van Breendonk, in zijn lugubere rol te herstellen.
Het nieuwe fascisme bedient zich onder meer van racisme, Big Tech, lawfare, repressie en uitholling van democratische vrijheden en uitbuiting van de werknemers en het leefmilieu.
Kolonialisme en imperialisme komen onverbloemd terug op de politieke agenda als de extreemrechtse nationalist en nieuwe VS-president Donald Trump Canada en Groenland wil inlijven en het Panamakanaal onder zijn controle wil brengen. Historicus Jan Dumolyn schreef terecht: “Terwijl Trump tekeergaat tegen de “elite” zitten drie van de rijkste mannen ter wereld achter hem te grijnzen. Dat is misschien de essentie van het fascisme”. (DS, 2/02/2025)
De VS en Europa steunen de moordcampagne van het zionisme dat de Palestijnen in Gaza en de Westelijke Jordaanoever uitroeit. Het Westen levert de wapens. Het bewijst welk destructief potentieel in het Westen aanwezig is.
De NAVO bouwt een Aziatische poot uit. En, zoals de pas overleden paus Franciscus stelde, “staat de NAVO in Oost-Europa aan de voordeur van Rusland te blaffen”.(foto)
Last but not least de herbewapening van Duitsland en Europa waarvoor 800 miljard wordt vrijgemaakt. Tegen een gekozen vijand Rusland die ver onder de militaire capaciteiten ligt van de Europese landen, maar wel een grote kernmacht is.
800 miljard ten koste van de sociale rechten, sociale zekerheid en de democratie met als vaandeldrager de minister van Defensie Theo Francken, vertrouweling van Washington en de wapenindustrie.
Het fascisme begint niet in de gaskamer. Daar zijn eerst vele fellow travellers voor nodig. Maar vergis U niet. Op onze planeet zijn er miljoenen mensen in verzet, leiders en regeringen van staten en op straat, tegen het driekoppig destructief monster: kolonialisme, imperialisme en fascisme.
