Over de NAVO-landen rolt een pletwals aan propaganda over het militair conflict in Oekraïne. In tv-studio’s lopen legerkolonels, oorlogszuchtige professoren en journalisten af en aan. Een diplomatieke weg uit de oorlog mèt compromissen mag niet eens vernoemd worden. Het volk begint te morren over de oorlog die de hunne niet is. De volkswelvaart lijdt er zwaar onder. Er zijn moedige pogingen om als eerste stap naar vrede klaarheid te brengen. Het pas verschenen boek “Oorlogskoorts” (*) helpt daarbij.(foto boekomslag-uitgeverij Epo)
Elke oorlog gaat gepaard met oorlogskoorts. Dat was zo in de Koude Oorlog tegen de Sovjet-Unie die, net als nu, Europa verdeelde. We zijn nu terug naar af. “Oorlogskoorts wordt cool en mainstream”, zegt de Griekse ex-minister en econoom Yanis Varoufakis in het boek Oorlogskoorts. Hij moest even bekomen van die oorlogskoorts toen hij bij het uitbreken van de oorlog een nuttige idioot van Vladimir Poetin werd genoemd als hij kritiek durfde te geven op de NAVO en gepleit had voor een onderhandelde oplossing. In de oorlogspropaganda vergeten ze vlug. Poetin was nog niet lang geleden een “good guy” voor het Westen. Tony Blair wuifde in de Tsjetsjeense oorlog van Poetin alle kritiek weg op Poetin. Poetin was twintig jaar geleden een graag geziene gast in Londen. Blair noemde Poetin een ‘hervormer’. Enkele maanden later keurde Poetin een gigantisch oliecontract goed tussen de Britse oliegigant BP en een Russisch oliebedrijf. Rusland begon ook massaal Britse wapens te kopen. Poetin was zelfs een bondgenoot van de NAVO toen die Afghanistan binnenviel. Hij stuurde Russische specialisten naar de CIA met terreinkennis over Afghanistan. Hij zorgde ervoor dat het luchtruim werd opengesteld in de voormalige Sovjet- republieken om de NAVO-straaljagers naar Afghanistan te sturen.
De potjes koken over
In het boek Oorlogskoorts wordt geargumenteerd dat de koorts dieper zit dan de ervaringen van Varoufakis. Wie kritische vragen stelt wordt slachtoffer van stemmingmakerij. Argumenten doen er niet toe, maar wel beschuldigingen en verdachtmakingen. Iedereen die kritische vragen stelt wordt snel een verrader genoemd. Prof. em. Noam Chomsky verwijst in dit verband naar de massale anticommunistische heksenjacht in de jaren vijftig van vorige eeuw o.l.v. Senator Joseph Mc Carthy, (McCarthyisme) waarbij al wat links was werd aangevallen als verraders en van zijn job en inkomen beroofd. In dat sfeertje bestaan uitsluitend patriotten en verraders. De stap naar ontmenselijking is klein.
Oorlogskoorts geeft een aantal Vlaamse voorbeelden van de oorlogskoorts. De potjes koken duidelijk over. De onderworpenheid aan de oorlogskoorts is ‘ontroerend. Het boek geeft een aantal voorbeelden die schokken. In Westerse cultuurhuizen werden schitterende Russische componisten als Tsjaikovski en Moessorgski van het programma gehaald. Klara, een Vlaamse publieke zender, schrapte een kleine maand na het begin van de Russische invasie de live-uitzending van de Zevende Symfonie van Sjostakovitsj. Volgens Klara is de symfonie controversieel en zijn de bedoelingen van de componist niet duidelijk. De symfonie werd in Leningrad geschreven-vandaag Sint-Petersburg- terwijl de componist in de schuilkelder zat tijdens WOII voor de nazi bombardementen. Oorlogskoorts tast ook het geheugen aan. De voorzitter van Open VLD, de Vlaamse liberalen schreef in een opiniestuk: “Sinds de Tweede Wereldoorlog kende ons continent alleen voorspoed zonder oorlog”. De inwoners van het voormalige Joegoslavië zullen bij deze uitspraak de wenkbrauwen gefronst hebben. Ze herinneren zich de NAVO-bombardementen op hun land onder meer op de tv-zender en de Chinese ambassade. Servië had niemand aangevallen en ligt buiten de verdragszone van de NAVO. De verheerlijking van de oorlog en wapens heeft een lange traditie. In het boek wordt er uitvoerig op ingegaan (Ernst Jünger Genootschap). Die adoratie wordt vandaag in Vlaanderen drammerig doorgetrokken door ene Prof. Jonathan Holslag (VUB). Hij ontpopt zich vanuit zijn veilige studiekamer als de meest oorlogszuchtige en tegelijk meest gevraagde stem tijdens het mediarumoer over de oorlog in Oekraïne. J. Holslag: “Wat we nodig hebben is niet ontwapening, bezinning en diplomatie, maar net het omgekeerde. Europa’s militaire macht moet hersteld worden”…(blz.43).
Pax Americana
In de volgende hoofdstukken van het boek verlaten de auteurs de “psychologisering” van de oorlogskoorts om zich te concentreren op de politieke-, economische- en militaire verhoudingen die een “nuchter” begrip van de huidige confrontatie tussen de NAVO, Oekraïne en Rusland verduidelijken.
De oorlog in Oekraïne is er niet zomaar gekomen. Hij heeft historische wortels die in het boek uitvoerig uit de doeken gedaan worden. Bijv. in 1997 schreven vijftig Amerikaanse buitenland experten een open brief aan president Bill Clinton. In hun brief: “We denken dat de Amerikaanse inspanningen om de NAVO uit te breiden (naar Oost-Europa) een politieke vergissing is van historische proporties, die de Europese stabiliteit in gevaar brengt”. (blz.66). Een kwarteeuw later zijn we zover.
Het boek maakt duidelijk wie het voortouw nam in de uitbreidingsplannen van de NAVO: de machtige wapenlobby en conservatieve, imperialistische denkers. De ideologische hardliners van het imperialisme geven onverbloemd hun mening. Zoals Robert Kagan, adviseur van verschillende presidenten. Zij wilden na de implosie van de Sovjet-Unie dat de VS voluit hun hegemonie moeten doen gelden. “Doordat de VS het Rijk van het Kwaad (de Sovjet-Unie) hebben verslagen genieten ze van een strategische en ideologische dominantie. Het eerste doel van de Amerikaanse politiek moet zijn om die dominantie te behouden en te vergoten.”(blz71).
Voor de Amerikanen mag er geen enkele rivaal opstaan- economisch, militair, politiek, die de Pax Americana van Washington bedreigt. Voor de Amerikanen is Rusland en China samen vijand nr. één geworden. Voor de VS is het een nachtmerrie voor haar hegemonie als Rusland en Europa partners worden. Daarom moest de Nord Stream2 gaspijp opgeblazen worden (maanden geleden aangekondigd door president J. Biden) om plaats te geven aan het veel duurdere Amerikaans gas.
Vredeskoorts gevraagd
In de volgende bladzijden van het boek komt Oekraïne aan de beurt. Het gaat onder meer over de “revolutionaire toeristen” zoals bijv. de Vlaamse liberalen G. Verhofstadt, B. Somers, V. Van Quickenborne,…die de staatsgreep van het Maidanplein in Kiev (2014) kwamen aanmoedigen op het plein. Het geweld tegen politieke tegenstanders, bevolkingsgroepen en kritische media werd in 2014 geïntroduceerd door het extreemrechtse, Pinochetachtige regime Oekraïne. Inbegrepen tegen oostelijk wonende Russisch sprekende bevolking die niet akkoord was met de staatsgreep. En in 2014 in verzet ging met Russische steun. Toen begon de oorlog.
Het boek Oorlogskoorts schetst ook de interne verhoudingen in Oekraïne. Met snelle liberaliseringen en privatiseringen ten bate van roofzuchtige oligarchen, het marginaliseren van de Russische taal, het anti communistisch programma, het verheerlijken van nazi-collaborateurs door straten en pleinen ernaar te benoemen, het gebruik van geweld en gevangenisstraffen voor opposanten. De groeiende armoede maakte van Oekraïne een emigratieland: tussen 2014 en 2017 verliet een kwart van de Oekraïners op arbeidsleeftijd het land om hun geluk elders te gaan zoeken. (blz. 108).
Oorlogskoorts is een schitterend pleidooi voor duurzame vrede. Er is dringend vredeskoorts nodig. Het boek is verplichte lectuur voor al wie zich niet wil laten hypnotiseren door de oorlogspropaganda van de “good guys”. Er zijn vele argumenten in het boek opgesomd om deze oorlog te stoppen. Vandaag horen we echter alleen de stem van kolonels en oorlogsprofeten. Ze beschouwen het als hun missie om op de oorlogstrom te kloppen.
De oorlogspropaganda kan niet op een slechter moment komen. De wereldwijde sociale-, economische- en ecologische crisis van het mondiaal kapitalisme, die het voortbestaan van de mens en een leefbare planeet direct bedreigt, vereist alle hens aan dek, vraagt samenwerking in plaats van confrontatie.
(*)”Oorlogskoorts”, Christophe Callewaert en Ludo De Brabander, 214 blz., uitgeverij EPO vzw, 2022. (Wie een boek als eindejaarsgeschenk wil kopen bevelen we Oorlogskoorts aan).
