Op vrijdag 22 mei jl. werd een bezwarende video van het hooggerechtshof verspreid over president Jair Bolsonaro. In Brazilië maakt de extreemrechtse president Jair Bolsonaro het zo gortig dat een reeks Braziliaanse ex-top diplomaten en ex-toppolitici, waaronder ministers en een president, in hun pen kropen. Op 8 mei 2020 publiceerden ze een Open Brief met een requisitoir over het beleid en het “Trumpiaans” bullebakkengedrag van Bolsonaro (foto).
Actueel
Een rechter van het Braziliaanse hooggerechtshof heeft vrijdag 22 mei jl. een video vrijgegeven van een zitting van de Braziliaanse regering. In die video kunnen we horen hoe Jair Bolsonaro zijn haat uitspuwt over de rechtsstaat. De video kadert in een gerechtelijk onderzoek naar corruptie van zijn familieleden. Bolsonaro meende zich te moeten mengen in het onderzoek, door een politiechef en uiteindelijk de minister van Justitie Sergio Moro te ontslaan. In de video horen we ook haat taal tegen de gouverneurs van de regio’s Rio de Janeiro en Sao Paulo in verband met hun maatregelen van lockdown tegen de corona epidemie. Hij wil burgers bewapenen die tegen de corona lockdown zijn. Hij roept op de video dat het instellen van een dictatuur gemakkelijk is. Wijzen we erop dat Brazilië één van de meest getroffen landen is na de VSA en Rusland. Andere ministers laten zich ook niet onbetuigd met forse uitspraken. Zoals de minister van onderwijs Abraham Weintraub die de “klootzakken van het hooggerechtshof in de gevangenis wil gooien” of minister van economie, de donkerblauwe liberaal Paulo Guedes die de oudste commerciële bank van Brazilië , Banco do Brasil, met een meerderheid van 59% overheidsaandelen, wil verkopen. De minister van milieu Ricardo Salles wil dan weer van de corona epidemie gebruik maken om hervormingen door te voeren die de regels versoepelen voor de bescherming van het Amazonewoud.
Open Brief
Deze video komt na een Open Brief van 8 mei jl. ondertekend door voormalige top diplomaten en ex-ministers en zelfs een gewezen president van Brazilië, die het beleid en het gedrag van Jair Bolsonaro fundamenteel in vraag stellen.
Ex-topdiplomaten en politici van Brazilië kunnen het niet meer aanzien hoe hun land dreigt ten onder te gaan. Zij kropen in hun pen en schreven een Open Brief naar een Braziliaanse krant om hun verzet te verwoorden tegen het huidige beleid van de president . Het voornaamste verwijt is dat president Jair Bolsonaro de autonomie, en de onafhankelijkheid van het land (de achtste grootste economie in de wereld, 209 miljoen inwoners) verkwanseld heeft aan Washington en de Europese landen de rug heeft toegekeerd en zelfs kwetst. Jair Bolsonaro wordt vaak bekeken als de Donald Trump van Latijns-Amerika.
In een Open Brief op 8 mei jl. wordt verzet aangetekend tegen het beleid van Bolsonaro. Hij verscheen in de Braziliaanse krant Folha de S. Paolo en werd ondermeer ondertekend door de ex president van Brazilië, Fernando Cardoso, alsook meerdere ex-ministers van Buitenlandse Zaken ondermeer Celso Lafer, vanuit diverse politieke hoek (vnl. centrum links en centrumrechts) en hoge Braziliaanse diplomaten. Zij hebben hun traditionele politieke discretie opzij gezet om hun bezorgdheid openlijk uit te drukken voor de manier waarop de buitenlandse politiek van president J. Bolsonaro systematisch de principes schendt van de internationale betrekkingen. En dit zowel juridisch, als op het vlak van de internationale strategie van Brazilië. Hieruit volgt dat de diplomatie van het bewind Bolsonaro de nationale belangen van Brazilië schaadt zowel diplomatiek als commercieel. President J. Bolsonaro breekt met de jaren 2003-2016, waar de centrumlinkse Arbeiderspartij de presidenten leverde met Luiz Inacio Lula da Silva 
(foto)(2003-2011) en daarna Dilma Rousseff 
(foto)(2011-2016). Het programma van de extreemrechtse president J. Bolsonaro geeft de voorkeur aan de Bijbels geïnspireerde vrije wereld van het westen, met focus op de Verenigde Staten, Israël, de Aziatische tijgers (Zuid-Korea, Hong Kong, Singapore en Taiwan).
Bolsonaro schoothond
Christophe Ventura, directeur van de Franse denktank IRIS (Institut de Relations Internationales et Stratégiques) stelt vast dat de buitenlandse politiek van de Braziliaanse president “tot doel heeft de belangen en de machtspositie te dienen van de bondgenoten die hem aan de macht hebben gebracht, te weten de agro- business en de evangelische kerken. De invloed van de militairen, (die belangrijke regeringsposten bezetten) bepalen mee de keuze zich onvoorwaardelijk te verbinden met Washington”.
Jean- Jacques Kourliandsky, onderzoeker bij het IRIS stelt dat de alliantie, met het heilige der heiligen, de VS van Donald Trump, vlug werd geconsolideerd in woorden en daden. De diplomatieke afstemming op de VS was zoals eerder gezegd onvoorwaardelijk. Dat blijkt uit het stemgedrag van Brazilië dat voor het eerst in zijn geschiedenis, stemde tegen de jaarlijkse resolutie die altijd met een grote meerderheid in de Algemene VN- vergadering het Amerikaans embargo tegen Cuba veroordeelt. Brazilië stemde tegen alle kritische resoluties over Israël. Brazilië heeft zich aangesloten bij de VS in verband met het opzeggen van het nucleair akkoord met Iran en de economische boycot van het land. Niettemin is de “geïdeologiseerde” aanpak van Bolsonaro en de vrijwillige onderwerping aan de eisen van de VS vlug op zijn grenzen gestoten, zegt J.J. Kourliandsky. Hij maakt het verder duidelijk. “Onder de voornaamste handelspartners bevindt zich communistisch China, de islamitische landen en buurland Argentinië, dat recent terug onder centrumlinks peronistisch bewind is gekomen. De economische machtsgroepen die Bolsonaro steunen zien het religieus geklets en de Koude Oorlogsretoriek nuttig voor binnenlandse consumptie. En dat er toch enig realisme in de buitenlandse politiek geboden is. Zo bevindt de Braziliaanse ambassade in Israël zich nog altijd in Tel Aviv (terwijl de VS hun ambassade verhuisden naar Jeruzalem). China werd in de hoofdstad Brasilia ontvangen op een top van de BRICS-landen (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika). President Jair Bolsonaro ging ook naar India op 26 januari 2020 waarbij hij gebruik maakt van de relaties met India die werden ontwikkeld onder het bewind van president Lula.
Bolsonaro handelt in strijd met de Grondwet
De ondertekenaars van de Open Brief stellen een aantal belangrijke principes voorop van de Braziliaanse Grondwet. Deze Grondwet werd in 1988 aanvaard na twee decennia militaire dictatuur (1964-1985). De principes van de Grondwet maken de beslissingen in de buitenlandse politieke van president Bolsonaro illegaal, immoreel en illegitiem. De Braziliaanse Grondwet vermeldt volgende principes: “nationale onafhankelijkheid”; “respect voor de mensenrechten”; “het recht op zelfbepaling van de volkeren”; “niet interventie en gelijkheid van staten”; “de verdediging van de vrede”; “de vreedzame oplossing van conflicten”; de strijd tegen terrorisme en racisme”; “het recht op politiek asiel”. De uitspraken en beslissingen van de regering Bolsonaro zijn in strijd met de tekst en de geest van de Grondwet van 1988.
De ondertekenaars van de Open Brief:” De echte onafhankelijkheid van Brazilië” kan niet verzoend worden met de onderwerping aan een buitenlandse regering, in casu de Verenigde Staten,
(foto) waarvan de expliciete strategie is zijn eigen nationaal belang na te streven, voor elke andere overweging. Een bewind dat zich onvoorwaardelijk bindt aan deze regering verzaakt aan zijn eigen onafhankelijkheid. Meer nog dan het overtreden van de principes van de huidige Grondwet, heeft de buitenlandse politiek die momenteel vanuit Brasilia wordt gevoerd “ernstige financiële gevolgen voor het land, zoals de instorting van de geloofwaardigheid in het buitenland, het verlies van markten en kapitaalvlucht”.
De opstellers van de Open Brief wijzen erop dat: “In Latijns- Amerika is de Braziliaanse natie overgestapt van de verdediging van regionale integratie en samenwerking, (cfr. Lula), naar een beleid van avonturen. Het geeft daarmee ruimte aan extra regionale machten”. Brazilië heeft zich teruggetrokken uit de organisatie voor eenheid van de Zuid-Amerikaanse naties (Unasur); en uit de Gemeenschap van Latijns Amerikaanse staten en de Caraïben (CELAC), voorgezeten door de andere regionale grootmacht Mexico. Het is een terugtrekking door een gebrek aan belangstelling voor het lot en autonome ontwikkeling van Latijns- Amerika ten voordele van het unilateralisme, gericht op Washington.
“Sinds Rio-1992 werd Brazilië gerespecteerd voor zijn leiderschap betreffende duurzame ontwikkeling. Vandaag is Brazilië een bedreiging voor zichzelf geworden en voor de anderen omwille van de vernietiging van het Amazone woud en de opwarming van het klimaat. De Braziliaanse diplomatie, traditioneel gekend voor zijn gematigdheid en zijn wil om consensus te zoeken, is vandaag een gevaarlijke factor geworden”.
Venezuela destabiliseren
De onderwerping van Brazilië aan Washington beperkt zich niet alleen tot het blindelings volgen van de Amerikaanse politiek tegenover Israël, Cuba of Iran. President Jair Bolsonaro steunt evenzeer de agressieve koers van de VS tegenover Venezuela. Brazilië heeft gefaald in het verdedigen van zijn belangen, door al het diplomatieke en consulair personeel terug te trekken uit buurland Venezuela, omwille van puur ideologische redenen. Bolsonaro laat zo Braziliaanse onderdanen in Venezuela achter zonder enige hulp of bescherming. Christophe Ventura , directeur van IRIS: “Wat het dossier Venezuela betreft, vallen de Braziliaanse standpunten volledig samen met deze van Washington. Met deze nuance. Brazilië is geen voorstander van een militaire interventie in Venezuela, omdat de Braziliaanse militairen vrezen dat een interventie Venezuela zou omvormen tot een Latijns- Amerikaans Syrië. Zo voorkomen de militairen een stroom van miljoenen migranten uit Venezuela naar Brazilië. Niettemin neemt president J. Bolsonaro actief deel aan elke actie die de Venezolaanse president Nicolas Maduro zou kunnen destabiliseren in de schoot van de LIMA-groep, de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS)”.
Patriottische retoriek à la carte
De president van Brazilië, die door de Franse pers bij extreemrechts geplaatst wordt, breekt met de wetten van de internationale relaties en codes van beschaafde omgang in verband met twee grote thema’s: de soevereiniteit over het Amazone woud en de mensenrechten. De bewoner van het Aurora paleis in Brasilia beledigt publieke personaliteiten van de Verenigde Naties (VN), van Duitsland, de Scandinavische landen en van Frankrijk. Brazilië draait onder J. Bolsonaro West-Europa de rug toe in praktisch alle domeinen. Het anti diplomatiek optreden van de president verwijdert Brazilië van zijn strategische doelstellingen door zich van die naties te vervreemden die essentieel zijn voor het economisch programma van de Braziliaanse regering”, aldus de Open Brief schrijvers.
“Bij gebrek aan macht of de wil om een soort totalitair fascistoïde regime te installeren, verwijzen J. Bolsonaro en zijn ploeg naar een soort nationalisme à la carte, als het hen uitkomt. Bolsonaro wordt nationalist tegenover Frankrijk en zijn verbale agressie tegenover de president (en zijn echtgenote) als die kritiek heeft op de aanpak van de branden in het Amazone woud
(foto Vilt). Tegelijk steekt Bolsonaro zijn nationalisme in zijn zak wanneer het gaat over de VSA, welke ook de commentaren en beslissingen zijn van Donald Trump.
In de Open Brief benadrukken de oud-diplomaten en ministers en ex-presidenten dat de “ernstige gezondheidscrisis door het Covid-19 coronavirus de onbekwaamheid aantoont van het huidige beleid om het land te helpen medische producten aan te kopen. Het sektarisme en de niet uit te leggen aanvallen op China en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), gekoppeld aan het gebrek aan respect voor de wetenschap en de ongevoeligheid voor menselijk leven en leed door de president, heeft van de Braziliaanse regering een voorwerp van internationale afkeer gemaakt”.
Jean-Jacques Kourliandsky, onderzoeker bij het IRIS (zie boven): “Jair Bolsonaro verklaarde op 18 maart 2019 in Washington, dat de prioriteit van de prioriteiten is niet het opbouwen maar het afbreken van al het bestaande, dat volgens hem ideologisch communistisch is geïnspireerd. Die afbraak operatie begon in januari 2019. In welk belang en van wie? Niet van Brazilië, dat naar de buitenste cirkel van internationale invloed is verplaatst, zelfs niet in het belang van Jair Bolsonaro, die niemand nog serieus neemt in de internationale gemeenschap.”
Alexandre Job
(vertaling bron: RT)
