Op het moment dat we deze regels schrijven telt de John Hopkins University in de VSA wereldwijd 30,3 miljoen bevestigde infecties, waarvan er 20,6 miljoen genezen en 950.000 gestorven zijn. Het virus uit de wereld helpen zal niet lukken. Maar iedereen wacht op een vaccin. In heel de wereld zijn er vandaag ca dertig vaccins in de testfase, waarvan er een negental zich in de derde (en laatste) fase bevinden. Een nooit geziene wereldwijde inspanning van de wetenschap, staten en bedrijven.(foto Rode Kruis)
Oxfam International
Oxfam International is een multinationale niet-gouvernementele ontwikkelingsorganisatie, met hoofdzetel in London en ondermeer afdelingen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Zij stelt in een rapport vast dat meer dan de helft van de toekomstige vaccinproductie tegen covid-19 naar de rijke landen gaat die slechts 13% van de wereldbevolking uitmaken. Bijna twee derde van de wereldbevolking zal in de nabije toekomst geen toegang hebben tot een vaccin bij ongewijzigd beleid. Oxfam geeft daarvoor vnl. de schuld aan de farmaceutische bedrijven die hun ‘monopolies’ beschermen en de levensreddende vaccins willen verkopen aan de hoogstbiedende in plaats van ze ook toegankelijk te maken voor de minder financieel krachtige landen. De vijf bedrijven die achter de leidende vaccinontwikkeling zitten, die zich vandaag in de voorziene en laatste fase 3 bevindt, hebben contracten getekend om meer dan de helft van de vaccins te produceren voor de VS, het Verenigd Koninkrijk, de EU, Australië, Hong Kong, Macao, Japan, Zwitserland en Israël. (Oxfam verwijst naar het analysebedrijf Airfinity). De andere helft wordt beloofd aan India, Bangladesh, China, Brazilië, Indonesië, Mexico. De totale productiecapaciteit van de 5 leidende vaccinbedrijven bedraagt volgens Oxfam net geen 6 miljard doses. Dat betekent dat 3 miljard mensen kunnen worden gevaccineerd, aangezien de geplande vaccinatie schema’s twee doses per persoon voorzien. Alhoewel, het Verenigd Koninkrijk heeft al een aantal vaccins besteld a rato van 5 doses per persoon, blijkbaar ten koste van niet welvarende landen die dergelijke gelden niet kunnen leveren. Oxfam valt meer bepaald de Amerikaanse firma Moderna aan omdat zij winst maken vooropstelt door de prijs van doses in de VS op 12-16 dollar te bepalen en 35 dollar per dosis voor andere landen, dus ook voor de minder financieel krachtige landen. Oxfam: “Deze prijsberekening illustreert het failliet van een systeem dat protectionisme toepast voor de farmaceutische monopolies en alleen ten goede komt aan de winstmarges van die bedrijven. En de welvarende landen bevoordeelt. Ook wordt door hen de productie artificieel afgeremd, die schaarste creëert en de wereldbevolking langer dan nodig laat wachten voor een vaccin. Oxfam roept op tot een “People’s Vaccin”, beschikbaar voor iedereen, gratis en eerlijk verdeeld volgens de behoeften. In dat verband is Oxfam verheugd voor het Brits-Zweedse farmabedrijf AstraZeneca voor haar belofte om twee derde van de door haar geproduceerde vaccindoses aan zuidelijke landen te leveren.
Eén van de belangrijkste Chinese bedrijven in de gezondheidszorg is de technologiereus Alibaba Health Information Technology. Dit bedrijf heeft een overeenkomst ondertekend met de Chinese ontwikkelaar van een vaccin tegen Covid-19 Sinovac Biotech. Het akkoord houdt in dat beide bedrijven een platform zullen opbouwen voor de vaccinatie. Het partnerschap tussen beide bedrijven zal ook inhouden dat one line een vaccinatie kan geboekt worden samen met de controle daarna van de patiënten. Het experimentele medicijn is één van de weinige vaccinkandidaten die in China én het buitenland wordt getest. Er gebeuren tests in Brazilië, Indonesië, Turkije en mogelijks in Bangladesh. Sinovac heeft van de Chinese overheid de toestemming gekregen om een klinische proef met een coronavaccin te starten met kinderen en tieners in de Chinese provincie Hebei. In China deelde het hoofd van bioveiligheid van het Chinese centrum voor ziektecontrole en preventie mee dat de inwoners van China waarschijnlijk vanaf november e.k. tegen het Covid-19 virus kunnen gevaccineerd worden. Vandaag controleren ook de experten van het centrum de specifieke productievoorwaarden waarin het vaccin moet geproduceerd worden in China. De verspreiding van het Chinese vaccin zal vooral geconcentreerd zijn in de landen van Zuid- Oost Azië. Ook heeft het Chinees staatsbedrijf Sinopharm contact met sommige Latijns-Amerikaanse en Caraïbische landen zoals Mexico, Argentinie, Chili, Colombia, Cuba, Trinidad, Ecuador, Peru en Uruguay en wil aan die landen die meedoen één miljard dollar lenen voor de toegang van een vaccin als publiek en universeel goed.
Rusland was het eerst met een officieel geregistreerd vaccin het genaamde Spoetnik V. Er waren in het Westen de klassieke anti-Russische opmerkingen over de veiligheid en efficiëntie van het Spoetnik V vaccin. Het zou in Rusland zo snel goedgekeurd zijn om politieke en propagandistische redenen. Dat zal ook wel, maar men mag niet vergeten erbij te zeggen dat het vaccin met goed gevolg fase één en twee had doorlopen en nu in fase drie is beland. Naast de negatieve reactie waren er in het westen ook positieve. Medical News Today schreef dat het Russisch vaccin aan de verwachtingen voldoet in de huidige fase. Verschillende Amerikaanse tv-zenders stelden dat het vaccin antilichamen creëert en zelfs de BBC gebruikt de kop “Russisch vaccin toont tekenen van immuniteitsreactie”. De Zweedse Prof. Em. Marcello Ferrada de Noli, voormalig prof en onderzoeker bij het Harvard Geneeskundig Instituut stelt dat, voor de bedrijfswereld in het Westen en de regeringen die haar belangen behartigen, is het covid-19 vaccin een wedstrijd, een ‘koude oorlog’ achtige confrontatie voor maximale winsten. Het gaat volgens hem hier niet om het zoeken van het beste vaccin voor de gezondheid van alle mensen op deze planeet, maar om maximale winsten. Daarom doen sommige westerse middens hun best om twijfel en wantrouwen te zaaien rond een Russisch vaccin. Alle regeringen ter wereld moeten samenwerken in de implementatie van een functionerend vaccin tegen Covid -19. Te lang wachten met samenwerking, en mekaar beconcurreren komt neer op een cynisch samenwerken met het corona virus, zegt hij.
De Russen concentreren zich vooral op India. India is één van de grootste vaccinproducenten. Spoetnik V zal verder getest en verspreid worden in India. De leveringen zouden op het eind van het jaar gebeuren. Volgens het Russisch Direct Investment Fund (RDIF) zal, zodra de Indiase overheden via de voorziene procedure het Spoetnik V vaccin hebben goedgekeurd, Rusland 100 miljoen doses leveren. Rusland zal ook, in partnerschap met de Indiase farmagigant Dr. Reddy’s gevestigd in Hyderabad, boven de 100 miljoen doses leveren. Het Russische Federale Onderzoeksinstituut Gamaleya, de in Sovjet tijden opgerichte staatsinstelling achter de ontwikkeling van het covid-19 Spoetnik V vaccin, is bereid om zijn technologie te delen met 30 landen, aan redelijke prijzen. Het denkt aan landen zoals Brazilië, Venezuela, Azerbeidzjan, Kazachstan, Wit-Rusland. De technologieën zullen niet geheel gratis zijn zoals Oxfam vraagt, maar elk land kan kiezen uit een aantal opties om samen te werken. Het Britse gerenommeerde wetenschappelijk tijdschrift The Lancet publiceerde volgens de Amerikaanse zender CNBC een studie met een gunstige beoordeling van het Russisch vaccin, met dien verstande dat het verloop van de derde fase moet afgewacht worden (Mexico neemt nu deel aan fase drie van het Russisch vaccin).
We zijn er nog niet
Zodra er een doeltreffend Covid-19 vaccin op de wereldmarkt is wordt het een krachttoer om dat wereldwijd te verdelen vanuit de productiecentra in Europa, China, India, de VS en Rusland. In De Tijd (15 september 2020) verscheen een opiniebijdrage van twee luchtvaartprofessoren Wouter Dewulf en Roel Gevaers over de wereldwijde verdeling van covid vaccins. De federatie van luchtvaartmaatschappijen (IATA) geeft aan dat er meer dan 8.000 jumbojets nodig zijn. Het transport van geneesmiddelen en vaccins heeft een stabiele vries temperatuur nodig. Farma-experts zeggen dat de in ontwikkeling zijnde vaccins vermoedelijk in een vriestemperatuur van -18° C tot -70° bewaard moeten blijven. En pas zes uur voor de inspuiting ontdooid kunnen worden. De auteurs stellen vier obstakels: de farmasector heeft relatief weinig ervaring met diepvriesproducten, de aankomst van de vaccins in luchthavens en ze op dezelfde temperatuur houden, er is een amper geïntegreerde wereldwijde logistieke keten en het lastigste stuk is de “last mile” of de fijnmazige distributie. In dunbevolkte gebieden van grote landen of in ondermaats uitgeruste ontwikkelingslanden wordt dit een immense opdracht. De auteurs spreken over een wereldwijde geografische verdeling, maar hoe zit het in de samenlevingen met de prioriteiten, als er in het begin niet voldoende vaccins zijn voor iedereen? Covid-19 is nu al een immense uitdaging voor er een vaccin is, maar de structuren en mentaliteit van samenlevingen zullen een tweede examen moeten afleggen over de vraag of ze in staat zijn de komende jaren het vaccin te verdelen gratis, voor iedereen en rechtvaardig verdeeld zoals Oxfam vraagt.