Wordt het nieuw gelanceerde “Apache Magazine” het vervelend journalistiek steentje in de schoen, naast de door commerce en kijkcijfers beheerste media in Vlaanderen? Misschien is ‘Apache’ dat al. Kijk naar de confrontatie van Apache voor de rechtbank met een Antwerpse immobiliënkoning, wiens kwalijke praktijken werden onthuld door de onderzoeksjournalisten van de Apache-website.
Apache is zowat tien jaar geleden ontstaan nadat een aantal journalisten bij de links liberale krant De Morgen werden ontslagen. Er werd begonnen met het organiseren van een kritische, progressieve journalistieke website, waarop straf onderzoekswerk werd gepubliceerd dat in de mainstream media nauwelijks of niet aan bod komt. Een website is in de huidige e-tijden onmisbaar, het is nog altijd, volgens Apache, het kloppend hart van het journalisten en medewerkers-collectief. Maar een papieren uitgave is daarom niet afgeschreven, het is zelfs een meerwaarde. Het allereerste nummer van het Apache Magazine ligt sinds 16 december jl. in de krantenwinkel. Nog voor het eerste nummer van de persen rolde namen 1.800 mensen een abonnement. Via de winkels worden er nog eens 2.000 gespreid. In de financiering van het Apache Magazine, midden de coronacrisis, brachten lezers en sympathisanten ruim 100.000 euro samen. Het Apache Magazine zal vier keer per jaar verschijnen (maart, juni, september en december) met scherpe onderzoeksjournalistiek, reportages, interviews, prikkelende analyses en commentaren (info@apache.be). Sinds 2014 is Karl Van den Broeck, hoofdredacteur. In 2017 ontving het Apache collectief de Ark prijs van het Vrije Woord als “ongebonden medium tegen de commercialisering en de vervlakking van nieuwsgaring”. Met een papieren uitgave kunnen de meeste lezers zich beter identificeren met de inhoud. Ze gunt de lezer de tijd om zich in te leven in een thema. Je kan het boek of magazine integreren in je huiselijke sfeer, het wegleggen in het zicht. Als je zin en tijd hebt kan je het terug in handen nemen en lezen, herlezen. Je kan een papierenuitgave bundelen, inbinden en er een mooi naslagwerk van maken. De uitspraak van de Italiaanse journalist Tiziano Terzani (1938-2004) (foto) geldt voor boeken, maar is ook voor kwaliteitstijdschriften toepasselijk: “De beste reisgenoten zijn boeken. Ze praten wanneer je ze nodig hebt en zwijgen wanneer je stilte wilt. Ze houden je gezelschap zonder opdringerig te zijn en ze geven zoveel terug zonder iets terug te vragen”.
Mainstreamjournalistiek versus echte
Apache maakt o.i. deel uit van het wereldwijde netwerk van echte journalistiek als antwoord op het mainstreammedia ‘journalistiek’, die gecontroleerd door machtige kapitaalgroepen, gedegenereerd tot producenten van fake en echte verhalen die dienstig zijn aan de geopolitieke en economische belangen van de heersende elites. We verwijzen naar het mondiale netwerk van journalisten die dossiers van belastingontduiking in belastingparadijzen hebben boven gespit (met deelname ook van journalisten uit De Tijd, Le Soir en Knack). Journalisten- klokkenluiders die dossiers van grote corruptie, bindingen tussen de politieke en de economische elite met de gangsterwereld, – aan het klokzeel hingen…Dat alles is geen vrijblijvende journalistiek. Sommige journalisten betaalden hun journalistiek werk met de dood of ze worden in onmenselijke omstandigheden opgesloten in de gevangenis in London voor zijn heldenrol zoals Julian Assange (foto) die de misdaden van het Amerikaans leger in Irak aan het licht bracht. Of recent de veroordeling van een Turkse journalist tussen de velen die door het Turkse regime van president Erdogan worden vervolgd en jaren celstraf krijgen. Can Dündar werd bij verstek veroordeeld tot 27,5 jaar gevangenisstraf (hij is gevlucht en leeft in Duitsland). Hij had in zijn krant Cumhuriyet onthuld hoe vrachtwagens van het Turkse leger wapens leveren aan wat waarschijnlijk Syrische jihadisten zijn. Het Internationaal Beschermingscomité voor Journalisten (CPJ) stelt vast dat in 2020 de moorden op journalisten omwille van hun werk verdubbeld zijn. Er waren 21 represaillemoorden tegen 10 in 2019. Mexico blijft het meest gevaarlijke land met zeker vijf journalisten die werden vermoord. Volgens CPJ-directeur Joel Simon toont de stijging aan dat de persvrijheid op ongeziene manier wordt aangetast op een moment dat informatie essentieel is.
In Vlaanderen is het natuurlijk niet zo erg. Maar ook onderzoeksjournalisten hier worden hard aangepakt als ze feiten bovenspitten vanuit de schaduwwereld van politiek en zakenlui. We verwijzen naar de zaak van de Antwerpse immobiliënkoning Erik Van der Paal wiens praktijken voor het voetlicht werden gebracht door de onderzoeksjournalisten van Apache. Als reactie daarop sleepte hij Apache voor de rechtbank. Van der Paal meende dat zijn privacy geschonden werd door een filmpje oneline te zetten waarop te zien is hoe het bijna voltallige Antwerpse schepencollege (vorige legislatuur) arriveerde voor zijn verjaardag etentje aan het super luxueuze restaurant ’t Fornuis samen met heel wat andere politici en figuren uit de schaduwwereld van de politiek waaronder Luikse PS-ers. Het filmpje past in het onderzoek over het netwerk van Van der Paal als de favoriete bouwpromotor van burgemeester Bart De Wever. Het netwerk van Van der Paal in de Land Invest Group kreeg een aantal grote bouwdossiers goedgekeurd door het Antwerpse Schepencollege waarachter heel wat vraagtekens konden gezet worden. Op 21 december jl. werden de debatten gevoerd op de rechtbank. Het Openbaar Ministerie besluit dat de betrokken journalisten geen fouten gemaakt hebben en vraagt de vrijspraak. (Vonnis 20 januari 2021).
Het eerste nummer van Apache Magazine heeft niet alleen en sobere, maar creatieve lay-out. Het biedt ook inhoud aan, die je meestal niet of nauwelijks in de mainstreammedia tegenkomt. Vooral als de juiste vragen gesteld worden en feiten met duiding aangeboord worden. Zoals het interview met de gewezen minister van Financiën van Griekenland in de linkse Syriza-regering, Yanis Varoufakis. Over president Trump zegt hij dat het een man is “die fascisme en racisme in zijn land aanwakkert”. Interessant in corona tijden zijn de Apache- bijdragen over de bejaardenzorg. Of over de koeriers die maaltijden aan huis bestellen, hun schamel brood verdienend als slaven op fietsen. Over de Vlaamse canon laat Apache Magazine vijf Vlaamse intellectuelen aan het woord. Of over het ‘heilig hart’ van het Vlaams Belang waarin ultrakatholieken hun invloed versterken, enz. Allemaal bijdragen die eer doen aan authentieke Vlaamse journalistiek. Na tien jaar ervaring en met goed overwogen keuzes moet het Apache Magazine de start zijn van een Vlaams, kritisch en onafhankelijk persproject rond de spil van gedreven onderzoeksjournalistiek. Want in Vlaanderen blijven zeer veel potjes gesloten waarvan het dekseltje dringend moet opgelicht worden.