De viering van de 70e verjaardag van de NAVO-organisatie in London op 3-4 december jl. werd doorkruist door spanningen. Recent deed Emmanuel Macron, president van Frankrijk, de ophefmakende uitspraak dat de “NAVO hersendood” is. De NAVO blijft ondanks de spanningen overeind. Ze maakt zich verder op een wereldgendarme te worden, ver over de grenzen van de NAVO-landen (foto intro:Vrede vzw)
Franse president werpt stok in ‘hoenderhok’
Is de strategie van de vroegere president van Frankrijk Charles De Gaulle (foto) terug herrezen met de uitspraken van president Emmanuel Macron als zou de “NAVO hersendood” zijn? Charles De Gaulle zag in de jaren vijftig- zestig van vorige eeuw niks in de door de Amerikanen en Britten geleide NAVO. De Gaulle was niet akkoord met de door de Amerikanen opgelegde nieuwe orde in Europa. Hij zag deze alliantie in tegenstrijd met de echte Europese belangen toen Sovjet- Rusland als hoofdvijand werd verklaard door de Angelsaksische elites. De Gaulle verwierp de indeling van de wereld in twee blokken tijdens de Koude Oorlog, net zoals de initiatiefnemers van de niet-gebonden landen met J.B. Tito van Joegsoslavië, Jawaharlal Nehru van India en Gamal Abdel Nasser van Egypte. De Gaulle zag Europa, met natuurlijk Frankrijk in een hoofdrol, als een samenwerking van soevereine naties, inbegrepen met Sovjet- Rusland (“Europa van Lissabon tot de Oeral”). Om de soevereiniteit van Frankrijk te onderstrepen ontwikkelde hij het Franse kernwapenprogramma ( ‘Force de Frappe’) (foto) verder, los van de NAVO. Begin 1966 trok De Gaulle Parijs terug uit de twee geïntegreerde NAVO-bevel structuren waaronder de Franse strijdkrachten vielen en wilden meteen ook dat de zetels van de twee organen uit Frankrijk verdwenen. Parijs maakte zo het onderscheid duidelijk tussen het bondgenootschap en anderzijds de Atlantische organisatie onder Amerikaanse controle. Ze was volgens Frankrijk van haar oorspronkelijke doelstelling was afgeweken. Frankrijk bleef lid van het bondgenootschap en van de Atlantische Raad als er civiele en politieke onderwerpen ter sprake kwamen maar werd militair soeverein (de terugtrekking werd ongedaan gemaakt onder president Sarkozy in 2009).
Sahellanden, Europees veiligheidsprobleem
President Emmanuel Macron gaat in de praktijk niet zover als De Gaulle. Maar De Gaulle zou toch blij zijn met bijv. het besluit van Frankrijk vandaag, om een taks te heffen op de activiteiten van Amerikaanse technologiegiganten de zogenaamde GAFA (Google, Apple, Facebook, Amazon). E. Macron stelt een aantal fundamentele problemen over het doel en legitimiteit van de NAVO in een interview in The Economist. E. Macron stelt dat Europa niet meer kan rekenen op de Verenigde Staten als partner in de NAVO. In heel wat kringen van Europa worden de VS gezien als de stokebrand in de buurregio’s van Europa (Midden Oosten, Libië, Sahel, Oekraïne,…) die de veiligheid en de belangen van Europa bedreigen. Het trans-Atlantisch bondgenootschap is “hersendood” zegde de president van Frankrijk. Hij pleit voor een meer Europese soevereiniteit en een sterke Europese defensie. Hiermee raakt hij het hart van de NAVO. De Amerikanen voeren oorlog liefst via de NAVO om de Europeanen erin te betrekken. Maar ook zonder steun als het moet (denk aan de weigering van president Jacques Chirac om deel te nemen aan de oorlog in Irak in 2003). President E.Macron weigert ook het riedeltje van het Pentagon en een aantal Oost-Europese landen te aanvaarden dat Rusland de vijand is voor de veiligheid van Europa. Wat de NAVO deed in Libië is veel gevaarlijker volgens de Franse president. Libië werd, met de Franse president Nicolas Sarkozy als ‘haantje de voorste’, naar het stenen tijdperk gebombardeerd door de NAVO. Er bestaan nu barbaarse toestanden in het land en vluchtelingenstromen naar Europa. Er werden wapenopslagplaatsen geplunderd door terroristische groepen. Met die wapens voeren deze milities oorlog in de Sahellanden van Afrika die ook weer vluchtelingenstromen veroorzaakt naar Europa. Voor Macron moet de focus daarop gericht worden. Hij krijgt hiervoor bijval van de nieuwe Buitenlands beleid vertegenwoordiger voor de EU- Josep Borrell.
NAVO: reus op lemen voeten?
Is de NAVO een reus op lemen voeten geworden? Als je naar de feitelijke interne spanningen kijkt wel. NAVO-lid Turkije, het tweede grootste leger van de NAVO, bakt zoete broodjes met “vijand” Rusland. Het koopt zelfs een ultramodern Russisch afweersysteem. Er is Duitsland dat vanuit Amerikaans perspectief samenwerkt met de Rusland voor de aanleg van een aardgasleiding Nord Stream 2 die Polen en Oekraine omzeilt. Er zijn grote verschillen tussen NAVO-leden in de aanpak van de immigratieproblemen. Frankrijk en andere landen zijn niet akkoord om Macedonië en Albanië toe te laten treden tot de EU en de NAVO. En het Midden-Oosten waar Turkije eenzijdig een offensief opent in het Noorden van Syrië tegen de Koerden, die samen met NAVO- lidstaten, IS bestreden hebben. President Macron stelt in dit verband artikel 5 in vraag dat bepaalt dat de aanval op een lidstaat beschouwd wordt als een aanval tegen allen. Macron maakt duidelijk dat de NAVO, of tenminste Frankrijk, niet bereid is om Turkije die solidariteitsgarantie te geven als Syrië zou terugslaan op Turkse bodem. Al die spanningen dragen niet bij tot de slagkracht van de NAVO. Maar spreken over een reus op lemen voeten zou overdreven zijn.
Europa als bruggenhoofd
De politici in de NAVO mogen dan al felle polemieken kennen. Maar de NAVO is een enorm militair apparaat dat onverstoorbaar blijft als er gekibbel is aan de politieke top. De NAVO is vooral de grootste oorlogsmachine van de wereld die vanuit Washington het Pentagon en het militair industrieel complex wordt aangestuurd. Centraal in de Washington politiek is de strijd voor de overheersing van het reusachtig euroaziatische continent. Het reikt in de visie van de geostrategen van het Pentagon van Lissabon tot Vladivostok. In één van de standaardwerken in Vlaanderen over de NAVO-politiek,“Als de NAVO de passie preekt” (Ludo De Brabander en Georges Spriet, 2009) worden elementen aangedragen die actueel zijn. De gewezen adviseur voor de Amerikaanse geopolitiek onder een reeks presidenten, Zbigniew Brezezinski (1928-2019) (foto) stelde in de tweede helft van vorige eeuw al dat Eurazië hèt strijdtoneel wordt voor de machtsstrijd voor de wereldoverheersing in de toekomst. En dit om de eenvoudige reden dat hier 75% van de wereldbevolking leeft en drie vierde van de energievoorraden aanwezig zijn. Rusland moet als land met de grootste landmassa in Eurazië ten allen prijze worden geïsoleerd, eventueel opgesplitst en verzwakt worden. Daar komt nu ook China bij dat tien jaar geleden nog niet zo sterk in beeld kwam. Volgens Z. Brezezinski moet de samenwerking met het schiereiland Europa, op de trans-Atlantische as versterkt worden als een bruggenhoofd naar Eurazië. Volgens deze logica moet de EU uitbreiden naar het Oosten, wat ze ook gedaan heeft.
Ondertussen is de NAVO verre van “hersendood” althans voor de strategen in Washington. De NAVO versterkt zich in Oost- Europa. Een aantal Europese leden hebben op de eis van Trump hun budget opgetrokken tot 2%, of 117 miljard meer in 2020. Er wordt nu ook gesproken overeen ruimteoorlog afdeling (naast de land- en luchtmacht, marine en cyberoorlog). De mondiale ambities van de NAVO, buiten de grenzen van de leden, blijven intact. Het zijn ambities die concreet werden met de oorlog in Joegoslavië, de oorlogen in het Midden-Oosten, de drone aanvallen in het Midden Oosten geregisseerd vanuit de basis Ramstein- Duitsland… met duizenden onschuldige doden en verminkten. Columbia, Israël is een partnerschap aangeboden. Terwijl Emmanuel Macron het terrorisme en wat gebeurt in de Afrikaanse Sahel landen als prioritair voor de veiligheid van Europa beschouwt, komt in de slotverklaring van de “NAVO 70 jaar” Rusland naar voor als grootste vijand. Rusland is dan wel een rare bedreiging met een militair budget van ca 64 miljard dollar vergeleken met het budget van de Europese landen en Amerikanen dat neerkomt op ca 1000 miljard dollar. Het gaat ook in tegen de opmerkingen van Macron dat Rusland, in de goede Gaullistische traditie, ziet als partner. Nieuw in de slotverklaring is dat nu voor het eerst China genoemd wordt als opkomende wereldmacht met de “kansen en gevaren”. Het is alsof het Pentagon in Washington de pen heeft vastgehouden van de NAVO-slotverklaring. E. Macron kreeg in London een troostprijs aangeboden. De NAVO zal in zijn schoot een commissie oprichten om de strategische doelen van de NAVO te bespreken. Macron was de pretbederver, maar de NAVO machine blijft voort denderen en verder slachtoffers maken.
Bijvoegsel
Franse generaal Vincent Desportes analyseert 70 jaar NAVO.
De generaal van de Franse landmacht, Vincent Desportes heeft een analyse gemaakt naar aanleiding van 70 jaar NAVO. Generaal Vincent Desportes is niet alleen generaal van de Franse landmacht, maar ook hoogleraar aan het Wetenchappelijke Instituut “Po et Hec”.
Hij stelt zich de vraag of de NAVO het beste instrument is. Hij antwoordt: Nee.
Volgens hem is de NAVO getroffen door twee gebreken. Het eerste is een probleem van leiderschap. Het andere is een probleem van solidariteit. Enerzijds zijn de VSA minder bereid om deel te nemen aan de verdediging van de landen van Europa. Langs de andere kant gedragen sommige NAVO–leden zich niet als betrouwbare bondgenoten zoals de VSA en Turkije. De kwestie van relevantie van de NAVO, zowel voor Frankrijk als Europa, is meer dan ooit actueel. De NAVO is volgens hem een protectoraat geworden van de VSA, geleid door een soms brutale bondgenoot. Soms misprijzend, die een aantal commerciële voorwaarden oplegt aan zijn leden in ruil voor hun bescherming. Niettemin is Europa een volwassen continent, bestaande uit oude naties, dat uiteindelijk zijn strategische autonomie moet vinden politiek, operationeel. Europa moet bekwaam zijn de strijd aan te gaan voor zijn belangen en een buitenlandse politiek voeren die verschillend is van deze van de VSA.
De toekomst van Europa? Niet transatlantisch maar euroaziatisch.
Sinds de val van de muur van Berlijn, en de ontbinding van de USSR in 1991, heeft de NAVO zijn reden van bestaan verloren. Het is duidelijk dat de NAVO zich versterkt heeft tegen en na de ontbinding van het Warschaupact. Er is een soort drang bij de NAVO die haar continu drijft naar de oude vijand. Europa moet binnen redelijke voorwaarden leren leven met zijn grote buur die Rusland is. Rusland maakt deel uit van Europa en heeft er altijd deel van uitgemaakt. Frankrijk heeft er belang bij dat wij samen met Rusland aan onze vredevolle en welvarende toekomst bouwen.
Europese soevereiniteit tegenover de VS
De generaal pleit voor het heroveren van de soevereiniteit van Europa gesteund op een Europees leger. Dat is nodig, om niet meer de “extraterritoriale” wetten van de Amerikanen en de commerciële regels te moeten ondergaan die ons zijn opgedrongen door Washington. De Franse generaal roept de Europese landen op wakker te worden. De NAVO is een slaapverwekker geworden. De NAVO verdooft de Europese landen door hen te zeggen “slaap maar verder, de VSA beschermen ons”. Maar de Amerikaanse paraplu is duidelijk niet meer betrouwbaar. Het bouwen aan een Europees leger is nog een verre droom. Opdat een natie gehoord wil worden, moet het over militaire macht beschikken. De politieke grammatica van de politiek van de 21e eeuw voor Europa is: Soevereiniteit en militaire macht”. (Bron: RT-France)