Zelzate: het eerste rood gemeentebestuur in Vlaanderen

Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van oktober  2018 schreven de kiezers  in de gemeente Zelzate in de Gentse kanaalzone  geschiedenis.  Er kwam voor het eerst in Vlaanderen een rood gemeentebestuur aan de macht. Een coalitie van de SP.A en de PVDA met Brent Meuleman (SP.A) als burgemeester. Op 2 januari 2020 werd een Toekomstplan goedgekeurd in de gemeenteraad.

Vlaanderen mag  dan overwegend blauw tot zwart zijn. Toch is er ook een ander Vlaanderen. Een Vlaanderen, dat opkomt voor een slagkrachtige overheid, solidariteit, kunst en cultuur, voor sociale rechten, en een stevige aanpak van het  sociaal wonen en het leefmilieu.  Een jaar geleden schreef de  bevolking van de gemeente Zelzate (12.000 inwoners),  vlakbij de industrie en de haven van de Gentse Kanaalzone, geschiedenis. In de vorige legislatuur werd de gemeente geleid door de liberale burgemeester Frank Bruggeman samen met zijn coalitiepartners N-VA, CD&V. In plaats van te luisteren naar de zwart blauwe rattenvangers, stemden de kiezers in meerderheid in oktober 2018 voor rode partijen van de SP.A  en dePVDA (Partij van de Arbeid).  Op de 23 zetels behaalden de SP.A zeven zetels en de PVDA zes zetels.  Deze partijen vormen een politieke meerderheid en gingen een coalitie aan.  Brent Meuleman (SP.A) (foto), een dertiger, leerkracht, werd burgemeester met als schepen Isabel Dellaert (SP.A) en Luc Van Waesberghe (SP.A). Geert Asman (PVDA), dokter bij de groepspraktijk Geneeskunde voor het Volk in Zelzate, werd eerste schepen en Steen De Vuyst (PVDA) schepen (foto rechts). Er waait een nieuwe wind door het gemeentehuis. De rode meerderheid kwam er niet zomaar. De SP.A is traditioneel sterk in Zelzate met de haven en industrie. Maar de PVDA  Zelzate heeft als relatief nieuwe partij zich verankerd in de gemeente vooral rond de praktijk van “Geneeskunde voor het Volk” waar industrie- en havenarbeiders trouwe bezoekers zijn.

 

 

Het Toekomstplan

Na één jaar samenwerking heeft de rode coalitie een Toekomstplan voorgesteld dat werd goedgekeurd in de gemeenteraad van 2 januari 2020. De Toekomstcoalitie zoals ze zichzelf noemen, doet het met twee schepenen minder dan onder de liberalen (schepen Geert Asman, foto).De nieuwe burgemeester schafte zijn dienstwagen af en de schepen van sociale zaken stond zijn bureau af aan de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB). Het waren broodnodige besparingen om de sociale dienst meer ademruimte te geven, want daarop was door de liberale meerderheid bespaard. Het resultaat is dat de gemeente Zelzate 100.000 euro extra inzet voor de strijd tegen kinderarmoede en meer mensen op weg helpt naar een job. Dank zij de samenwerking met Samenlevingsopbouw kunnen ook vier bijkomende opbouwwerkers worden ingezet.

Waar rechtse  bestuursmeerderheden in Vlaanderen personeel afdanken of meer en meer overschakelen naar precaire statuten, of belastingen verhogen, kiest de rode coalitie van Zelzate voor nieuwe investeringen, eerlijker verdeling van de lasten en meer inspraak van de bevolking. Volgens schepen van Financiën Geert Asman zijn de middelen van het Gemeentefonds onvoldoende om aan de basisbehoeften van de inwoners te voldoen. De komende jaren stijgen de kosten voor de pensioenen,  ook voor de bijdragen voor afvalverwerking en voor de politie. De inkomsten uit de aanvullende personenbelasting staan onder druk door de vele cadeaus die de voorbije jaren door de centrumrechtse coalitie werden uitgedeeld aan de werkgevers.

Hoe wil het gemeentebestuur de omslag maken? Door de bedrijfsbelasting aan te passen. Een gemeentebestuur is bevoegd om op het eigen grondgebied belastingen te heffen. En dus kiest de SP.A-PVDA coalitie ervoor om een “eerlijke taxshift” door te voeren. Géén taxshift die het geld uit de zakken van de werkmensen haalt. Maar een eerlijke taxshift die het geld gaat halen bij de grootverdieners: het grootbedrijf en de multinationals met het staalbedrijf Arcelor Mittal als belangrijkste inplanting op het grondgebied. De nieuwe oppervlakte belasting brengt 420.000 euro extra op. Dat is wat zakgeld voor een multinational, maar een wereld van verschil voor een kleine gemeente als Zelzate. De opbrengst ervan gaat naar collectieve doelstellingen: onder meer een propere en goed onderhouden gemeente. De eerlijke taxshift betekent ook dat kleine en middelgrote bedrijven (tot 5.000 m2) jaarlijks 100 euro korting krijgen.  Er wordt 250.000 euro besteed aan veilige voetpaden en vlotte toegankelijkheid voor minder mobiele mensen. De gemeente maakt ook extra middelen vrij voor de strijd tegen de klimaatopwarming. Het gemeentebestuur gaat voor 100% hernieuwbare energie. De komende zes jaar worden 12.800 bomen geplant, of één voor elke inwoner. Al jaren voert de PVDA samen met de inwoners van Zelzate strijd tegen een asociale huisvuilbelasting die door de liberalen in vorige legislatuur werd opgedrongen. Dankzij een eerlijke taxshift wordt deze asociale taks van 55 euro geleidelijk afgeschaft. In 2022 wordt ze gehalveerd om in 2024 helemaal te verdwijnen. Hiermee maakt de linkse coalitie haar belofte waar om de belastingen te verlagen.

Privatiseringen terugdraaien

Foto: overwinningsfeest bij de SP.A-Zelzate

Het groenonderhoud wordt voortaan in openbaar beheer gedaan. Extra personeel en materiaal wordt ingezet. Omdat de privé sector hoge tarieven aanrekent voor het maaien en het onderhoud van het openbaar domein,  levert dit de gemeente een kleine besparing op. Het bestuur draait ook de privatisering van de poetsdienst en van het onderhoud van de wegen terug. Onder het vorige gemeentebestuur vonden de SP.A en de PVDA in de oppositie elkaar voor het bestrijden van steeds verder gaande privatiseringen. Nu gaat de strijd voor sterke openbare diensten verder met ruggensteun van het bestuurscollege.

Betreffende armoedebeleid heeft het rode bestuur een opmerkelijke stap ondernomen. In Zelzate wordt voortaan naar OCMW- klanten die hun gemeentelijke factuur niet betalen geen gerechtsdeurwaarders meer gestuurd, maar sociaal assistenten. De SP.A en de PVDA partners vinden het niet rechtvaardig dat iemand geld verdient met de miserie van een ander. Het bestuur hoopt dat armoede vroeg genoeg wordt aangepakt. Volgens schepen van Financiën Geert Asman (PVDA) zullen “de sociaal assistenten niet alleen een afbetalingsplan uitwerken met de betrokkenen, ze zullen ook oplossingen aanreiken. Budgetbeheer bijvoorbeeld. Soms zijn gerechtsdeurwaarders ook niet in staat een bedrag te innen. In dat geval moet de gemeente zelf voor de kosten van de deurwaarder opdraaien. Dat geld besteden we beter aan een begeleidingstraject dat mensen uit de armoede kan helpen.”

Foto- SP.A Zelzate verzamelde 450 euro voor de vzw Lichtpunt (welzijn-strijd tegen armoede)

Zelzate, Borgerhout en Zwijndrecht

Zelzate is op zich een absolute primeur in Vlaanderen. Maar, progressieve linkse samenwerking kan in verschillende vormen en kleuren gebeuren op gemeentelijk vlak. In  de districtsraad van Borgerhout in de stad Antwerpen bestuurt PVDA met Groen en de sociaaldemocraten van de SP.A sinds 2012. In de gemeente Zwijndrecht, op de linkerscheldeoever bij Antwerpen, is er  al jaren een groene burgemeester. Eerst met wijlen Willy Minnebo  gewezen gemeenteraadslid voor de Kommunistische Partij. Na het verdwijnen van de KP was hij, tussen 1994 en 2012, dus bijna twintig jaar,  ononderbroken groene burgemeester van deze gemeente. Na zijn overlijden (2012) werd hij opgevolgd door André Van de Vijver (Groen). In deze gemeente wordt ook een links- progressief beleid gevoerd in een coalitie van Groen- SP.A- CD &V. Winstgevende multinationale bedrijven op het grondgebied worden verplicht een redelijke belasting te betalen. Er worden investeringen mee gedaan voor bijv. het openbaar vervoer. En ook de inspraak van de inwoners wordt ter harte genomen.

De rode coalitie in Zelzate is een betekenisvol politiek feit in Vlaanderen.  In rechtse kringen kon verwacht worden dat deze primeur in Vlaanderen niet met toeters en bellen zou onthaald worden. De rechtvaardige taxshift viel de Vlaamse ondernemersvereniging Voka zwaar. Voka riep openlijk op niet samen te werken met het nieuw gemeentebestuur. Sommigen krijgen hallucinaties en  zien in Zelzate een minimini Cuba of Venezuela ontstaan. De VLD is uiteraard ook tegen. Niet alleen omdat de VLD- burgemeester F. Bruggeman  zijn sjerp heeft verloren. Maar ook principieel. In die middens  en ook in de N-VA wordt graag “extreemlinks en extreemrechts” in één zak gestopt. Het is tegenwoordig een beproefd verhaal dat vanuit rechts en extreemrechtse hoek de wereld wordt ingestuurd.  Uiteraard wijst de CD&V ook de rode coalitie af. Zij spreken graag over de linkse extremisten, maar vergeten dat vele burgers het “CD&V centrumbeleid”, en ook dat van andere rechtse partijen, steeds meer als extremistisch beleid beschouwen tegen hun welvaart en welzijn.

Het is uiteraard zo dat het beleid in een kleine gemeente van 12.000 inwoners  niet zo’n grote impact heeft als in een grote gemeente of stad. En dat bijv. een economisch beleid in een kleine gemeente of zelfs grote stad ook mede bepaald wordt op de hogere beleidsniveaus. Toch bewijst het rode gemeentebestuur van Zelzate met zijn sociaal rechtvaardige taxshift dat er een ander politiek verhaal mogelijk is. Dat de welvaart en het welzijn van de bevolking voorop stelt en de inspraak van de bevolking organiseert.  In de lange cultuuroorlog die nu al heerst, en  ons in deze eeuw te wachten staat, is een rode bestuursconstellatie in Zelzate voor Vlaanderen van groot belang: een ander politiek verhaal dat dominerende rechts-conservatieve  gezangen overstemt. Plus een bewijs van samenwerking van verschillende linkse krachten: van communisten over socialisten tot groenen.

De SP.A-Zelzate  heeft een volkse aanhang verworven.  De SP.A  is onder een andere naam opgericht als gevolg van de sociale kwestie in het industrieel kapitalisme in de 19e eeuw. De sociaaldemocraten in Vlaanderen hebben een grote strijd geleverd voor stemrecht, sociale zekerheid en meer welvaart voor de Vlaamse bevolking.  Vandaag zit de SP.A in de rest van het land in een grote crisis. Maar in de industriële havenzone in Gent -Zelzate blijkt haar positie nog stevig met 7 zetels op de 23. De PVDA  is de relatieve nieuwkomer sinds de jaren 1970. Het knooppunt voor de inwoners van Zelzate was de dokterspraktijk van de PVDA ‘Geneeskunde voor het Volk”  waar de arbeiders uit haven en industrie patiënten zijn met Dr. F. Van Acoleynen als pionier einde de jaren zeventig van vorige eeuw. De gemeente was de eerste in Vlaanderen waar de PVDA één verkozen had: Dokter Frans Van Acoleyen.

De PVDA

Je kunt  de doorbraak van de PVDA in een rode coalitie met de SP.A in Zelzate niet los zien van de algemene doorbraak van de PVDA in Vlaanderen tijdens de recente verkiezingen (2018 en 2019). Dat is, na de coalitie in Zelzate,  ook een primeur in Vlaanderen.  De nieuwe koers, weg van het sektarisme en samenwerking, met Peter Mertens (op de foto links tijdens een actie in Zelzate) in Vlaanderen en Raoul Hedebouw in Wallonië als boegbeelden, is niet zonder resultaat gebleven. Raoul Hedebouw: “ Het idee van het marxisme is dat de economie in dienst moet staan van  diegenen die de rijkdom produceren: de werknemer. We strijden tegen die 2 procent die zich verrijken uit kapitaal, zonder een klop te doen. Niet tegen de ingenieur die hard werkt om goed zijn brood te verdienen” (DM, 15/06/2019). In totaal beschikt de PVDA in Wallonië, Brussel en Vlaanderen over 157 gemeenteraadsleden (36 Brussel, 78 in Wallonië en 43 in Vlaanderen. In Gent (3), Hasselt, Leuven, Mechelen, Turnhout, Geel, Sint-Niklaas, Vilvoorde, Brasschaat verscheen voor het eerst één of meerdere raadsleden van de PVDA in de gemeenteraad (we laten hier de parlementaire doorbraak in het Belgisch en Europees parlement buiten beschouwing). Dat aantal is beperkt vergeleken met andere partijen, maar voldoende om minstens een fundamenteel ander geluid te laten horen in de gemeentehuizen en aan agendasetting te doen, zowel in de raad als in de actie op straat rond concrete dossiers en om concrete oplossingen te bepleiten.

Wie terug bladert in de geschiedenis kan vaststellen dat de socialistische- en Vlaamse beweging ooit nauw verbonden zijn geweest bij hun ontstaan. Allerlei redenen hebben de sociale en Vlaamse beweging doen  vervreemden van elkaar (een geschiedenis waar we hier niet op ingaan. Over dat alles bestaan interessante studies). Vandaag is de officiële Vlaamse beweging, en zeker de politieke tak ervan,  voor 90% rechts tot uiterst rechts met  zelfs een kern die het nazi- gedachtegoed nog koestert. Met de doorbraak van de PVDA, met de moeilijkheden om tot een politieke bestuursmeerderheid op Belgisch niveau te komen en de  groei van de politieke macht van de gewesten, worden ook de voorwaarden geschapen voor een minder bange Vlaamse profilering van de PVDA. Hoe de PVDA-PTB (Parti du Travail de Belgique) haar belgicistisch unitarisme ook belijdt, vandaag sluit ze de facto aan bij de twee democratische, klassenrealiteiten: Vlaanderen met de PVDA, de hoofdstad Brussel met de PTB-PVDA, en de PTB in Wallonië. Antonio Gramsci leerde ons al dat klassenverhoudingen, elke klassenstrijd, gebeurt binnen de specifieke context van een cultuur, een natie waarbinnen de klassenverhoudingen spelen. Die specifiteit belet geen inter-nationale solidariteit. Jules Destreé (1863-1936) zegde het honderd jaar geleden,”’Sire, il n’y a pas de Belges”. Claude Demelenne, links Wallingant en auteur van verschillende boeken over de PS, geeft vandaag Bart De Wever gelijk: Wallonië en Vlaanderen zijn twee democratieën. Wallonië, Brussel en Vlaanderen  zitten op een groeipad qua politieke macht. Ze zijn voor elkaar de  belangrijkste handelspartners. Wat er ook met België gebeurt, Vlaanderen, Brussel  en Wallonië blijven buren, economisch en politiek. Vlaanderen verarmt als Wallonië verder verarmt (cfr. dossier Vlaams-Waals solidariteitspact in Meervoud,september 2019). Waals  PVDA- boegbeeld Raoul Hedebouw  erkent ook de facto de  twee realiteiten: “Het is een feit dat Vlaanderen rechts stemt en Wallonië links. Je kunt de politieke bedding van rechts naar links verleggen en omgekeerd. Het noorden van Frankrijk was ooit een rood bolwerk, nu is het in handen van Marine Le Pen. Het staat helemaal niet vast dat Vlaanderen altijd rechts zal stemmen. Om één en ander in perspectief te zetten: we hebben nu in Vlaanderen een betere score (=parlementsverkiezingen mei 2019) dan in Wallonië vijf jaar geleden. We zitten in Vlaanderen met 5% niet aan ons plafond” ( DM, 15/06/2019).

In Zelzate zitten de SP.A en de PVDA  ver boven de 5%, ook in Borgerhout. Met de rode coalitie in Zelzate, de doorbraak van de PVDA in Vlaamse gemeenten en parlement en een SP.A op zijn “Zelzates” en Groenen, samen met een strijdbaar sociaal middenveld, geven alvast mogelijkheden. Zelzate en andere gemeenten zijn een bescheiden maar betekenisvol begin

 

 

 

 

 

  • Over mij

    • Miel Dullaert
      °1948 Enkele stipmomenten… Kind en tiener Ik ben geboren in Merksem. Ik behoor tot wat men noemt, de babyboomgeneratie of de eerste
      Meer lezen...
  • Citaat

    In een tijd van universeel bedrog is
    het vertellen van de waarheid een revolutionaire daad
    (George Orwell, Brits schrijver, 1903-1950)

  • Edward ELGAR, NIMROD

  • Tag cloud

  • Deel onze pagina op:

    © Copyright 2024 ‐ Miel Dullaert ‐ Alle rechten voorbehouden

    Disclaimer | Privacybeleid

    Webdesign by Eye