In Oekraïne is er, na WOII en Joegoslavië, een tweede oorlog bezig op het Europees continent. Elke weldenkende mens veroordeelt de Russische invasie. De territoriale integriteit van een land werd geschonden met grote vluchtelingenstromen en met even zoveel menselijke drama’s. Rusland werd er terecht voor veroordeeld in de Verenigde Naties. Maar, ooit zei een bekend Vlaamse (overleden) journalist “betraande tranen beletten je goed te zien”. Dus, in wat volgt laten we een aantal opiniemakers aan het woord, met een ander geluid dan de soms hysterische propaganda van vandaag.(foto: Vrede vzw)
Ex-Amerikaans ambassadeur George Kennan: dertig jaar geleden waarschuwde hij al
Wie verwonderd is en doet alsof de oorlog in Oekraïne een donderslag bij heldere hemel is, blijkt niet genoeg van de recente geschiedenis te weten of heeft geslapen. De oorlog is het resultaat van een al lang durend gistingsproces. Het conflict in Oekraïne is het drama van een niet aangekondigde oorlog. George Kennan (1904-2005), voormalig ambassadeur in de Sovjet-Unie en de belangrijkste 20e -eeuwse Amerikaanse Sovjet- en Rusland deskundige, sprak dertig jaar geleden al, in de jaren negentig, dat er oorlog van zou komen als Oekraïne NAVO-lid zou worden. De “uitbreiding van de NAVO is de meest noodlottige fout in het hele post-Koude-Oorlog tijdperk”. De tragedie is dat onze elites in zelfgenoegzaamheid en in neoliberale overwinningsmodus leefden. Voor het neoliberalisme en westers imperialisme zijn er geen grenzen, alleen fronten. Guy Verhofstadt, Bart Somers, en cs. gingen in Kiev de betogers ophitsen, inclusief gewelddadige nazimilities die de stormram waren voor de ‘Maidan’-staatsgreep in 2014. Indien het Westen het advies had opgevolgd van George Kennan, met betrekking tot de afwijzing van de roekeloze militaire NAVO-expansie naar Oost-Europa (en naar het Midden-Oosten!) dan zouden we vandaag in een meer vredevolle wereld leven. En met minder vluchtelingen overspoeld worden. De NAVO-expansie in de jaren negentig was voor George Kennan des te erger gezien in die jaren negentig een zwak Rusland geen bedreiging vormde.
We hebben even opgezocht welke Angelsaksische personaliteiten zich vroeger uitdrukkelijk hebben uitgesproken tegen NAVO-lidmaatschap van Oekraïne. Een keuze uit de velen. Jack F. Matlock Jr., Amerikaans ambassadeur in de Sovjet-Unie (1987-1991) zei in 1997 dat de uitbreiding van de NAVO “Een diepgaande strategische fout was die een reeks gebeurtenissen aanmoedigde die de grootste bedreiging kunnen vormen”. Bill Burns voormalig directeur van de CIA zei in 2008 dat de “toetreding van Oekraïne tot de NAVO de helderste van de rode lijnen is. Hij heeft nog niemand tegengekomen die Oekraïne in de NAVO als iets anders beschouwt dan een directe uitdaging voor de Russische belangen”. Henry Kissinger, voormalig minister van Buitenlandse Zaken, van president Richard Nixon zei in 2014: “Oekraïne mag geen lid worden van de NAVO”. Malcolm Fraser, voormalig Australisch premier zei in 2014: “De oostelijke uitbreiding van de NAVO is een provocatie aan Rusland”. Sir Roderic Lyne, voormalig Brits ambassadeur in Rusland, waarschuwde in 2021: “Oekraïne in de NAVO duwen is op alle niveaus dom. Als je een oorlog met Rusland wilt beginnen, is dit de beste manier van doen”. (Bruno Guigue, Lantidiplomatico.it)
Ullrich Gellermann: “Oorlog tegen oorlog. Voor dat Kiev een kernmacht wordt”.
Ulrich Gellermann (foto) is een gekend Duitse kritische journalist, schrijver en filmmaker. Hij onderzoekt de vraag of de militaire operatie van Rusland een meedogenloze oorlog is, zoals het Westen beweert, of een pijnlijk genomen preventieve maatregel om ergere conflicten in de toekomst te voorkomen? Hij publiceerde op zijn blog een artikel onder de titel “Oorlog tegen oorlog. Voor dat Kiev een kernmacht wordt.”
Gellermann begint zijn bijdrage met te verwijzen naar een verklaring van de Oekraïense ambassadeur in Berlijn Andrei Melnyk die net één jaar geleden in 2021 de nucleaire kaart trok. Hij zie “In het geval Oekraïne niet toetreedt tot de NAVO, kan Kiev ook een nucleaire status hebben, hoe garanderen wij anders onze verdediging”? Een paar dagen geleden stelde hij in een interview in de Berliner Zeitung terug vraagtekens bij het afzweren van kernwapens door Oekraïne. De “westerse peetvaders” van Oekraïne zwegen en lieten hem doen. Jarenlang heeft Oekraïne een eersteklas behandeling gekregen van de militaire alliantie en het land heeft zelfs het NAVO-lidmaatschap in zijn grondwet verankerd. Ulrich Gellermann: “Tegenwoordig dreigt Oekraïne een kernwapenbasis te worden. De Oekraïense ruimtevaartorganisatie heeft genoeg draagraketten tot haar beschikking om een nucleaire verrassingsaanval op Russisch grondgebied uit te voeren”. Gellermann spreekt ook over het acht jaar lange agressieve, gewelddadige gedrag van de leiders van Kiev tegen de mensen in de oostelijke Volksrepublieken Donetsk en Lugansk, wiens situatie steeds precairder is geworden. In plaats van de uitvoering van het akkoord van Minsk (geratificeerd door de VN Veiligheidsraad in 2015) en een daarin besloten grondwetshervorming, waren er voortdurend aanvallen van het Oekraïense leger en extreemrechtse bataljons tegen de Russischsprekende inwoners van Lugansk- Donetsk, het discrimineren van de taal en cultuur van minderheidsgroepen (Russischtaligen, Hongaren…)
Gellermann heeft in de huidige hysterie en polarisatie als weinige Duitse auteurs de moed ook te wijzen op de legitieme veiligheidsbelangen van Rusland. “Maar sinds het einde van de Sovjet-Unie was het uiteenvallen van de Sovjet-Unie nooit genoeg voor de winnaars van de Koude Oorlog: steeds meer staten die tot de Sovjet-Unie behoorden werden NAVO-leden. De NAVO blijft Rusland militair omsingelen op zijn westflank”.
Over de vreselijke kanker van de fascistische heldencultus rond nazi collaborateurs en massamoordenaars tijdens de Tweede Wereldoorlog en de daaraan gekoppelde racistische russofobie kan gezegd worden dat deze tot op de hoogste posten van de Oekraïense staat, regering en leger zijn doorgedrongen. Met stilzwijgende steun van de NAVO en het democratische, liberale Westen. Dat maakt een groot verschil met andere landen waar ook neonazistische groepjes bestaan maar dan aan de rand van de maatschappij. Voor de auteur maakt dit de speciale militaire operatie van Rusland in Oekraïne begrijpelijk. Rusland wil, met deze groepen in de machtscenakels, nucleaire chantage voorkomen. De auteur besluit: “De Russische erfgenamen van de grote oorlog tegen de nazi’s zullen het niet tolereren. Het is duidelijk dat de Russische leiding nucleaire chantage wil voorkomen en ziet de invasie als een oorlog tegen oorlog”.
Portugese CP
(foto): Joao Oliveira
Voor het Portugese communistisch parlementslid Joao Oliveira in zijn parlementaire tussenkomst is het geen loutere confrontatie tussen Rusland en het huidig regime in Oekraïne. “Het fundamentele probleem dat de situatie in Oekraïne bepaalt, is hetzelfde probleem als we al hebben zien gebeuren in Joegoslavië in de jaren negentig, in Irak, Afghanistan, Libië of Syrië. Het is het probleem van het gebruik van belegering, tactieken van de verschroeide aarde, het gijzelen van burgers, sancties, confrontatie, militarisering, om met geweld economische macht op te leggen. Ze leiden tot grotere onrechtvaardigheden en ongelijkheden en de roof van natuurlijke rijkdommen. Het is het probleem van het inroepen van het internationaal recht al naargelang het uitkomt. Het is het probleem van het gebruik van de NAVO als instrument van deze doelstellingen. Het is het probleem van de onderwerping van de Europese Unie aan het oorlogszuchtige beleid van de Verenigde Staten en de NAVO”.
“De oorlog in Oekraïne dient noch de Oekraïners, de Russen en de andere Europese volkeren. Maar het dient wel de regering van de Verenigde Staten en haar militair-industrieel complex. Is het nu om de aandacht af te leiden van de binnenlandse problemen in de VS, of om de verkoop van wapens op grote schaal te verzekeren, of om te profiteren van oorlogen duizenden kilometers ver van zijn eigen grenzen, de Biden-regering van de Verenigde Staten en het Amerikaans militair-industrieel complex zijn oprecht geïnteresseerd in een nieuwe oorlog in Europa. De VS zullen zeker bereid zijn om elke laatste Oekraïner of Europeaan op te offeren”.
“En Rusland? We nemen nota van de verklaringen van president V. Poetin. Ze zijn opvattingen die wortelen in tsaristisch Rusland. Poetin levert kritiek op beslissingen die in het kader van de Sovjet-Unie de kwestie van de nationaliteiten hebben opgelost door de rechten van de volkeren te respecteren en vrede te garanderen gedurende 70 jaar. Aangezien Rusland nu een kapitalistisch land is, wordt zijn positionering nu bepaald door de elites, de privé eigenaars van economische groepen. Het is een feit dat de militaire begroting van de NAVO tien keer hoger is dan deze van Rusland. Maar het is niet te verwachten dat Rusland, waarvan de volkeren een geschiedenis van bloedige invasie hebben gekend, het zal aanvaarden dat de NAVO-vijand aan zijn grenzen wordt gelegerd of militair wordt omsingeld door de NAVO-expansie. Rusland wil niet meer worden geconfronteerd in Oekraïne met een beleid van een xenofoob (Russofobe) en oorlogszuchtig regime, na de staatsgreep van 2014, waarin neonazi’s nu een belangrijke rol spelen in regering en leger (Azov bataljons) en dat nooit de Minsk akkoorden zal toepassen.”
“De Communistische Partij van Portugal (PCP) veroordeelt deze ingeslagen weg. De oplossing kan alleen komen door de-escalatie van de NAVO, van de Verenigde Staten en van de Europese Unie samen met Rusland. En erop vertrouwen dat Rusland een bijdrage zal leveren aan een politiek van vreedzaam samenleven. De PCP heeft altijd oorlog geweigerd en de diplomatie en vrede verdedigd als oplossing van internationale conflicten. We verdedigen deze principes toen de NAVO-oorlogen tegen Joegoslavië, Irak, Afghanistan, Libië of Syrië werden gevoerd. En nu ook in Oekraïne,” zegt de communistische volksvertegenwoordiger.
Patrick Buchanan
Patrick Buchanan (foto) 
is een Amerikaanse politicus en publicist, hoofdredacteur van het tijdschrift The American Conservative. Velen beschouwen Poetin als een irrationaal iemand, een gek, een Hitler. Maar zegt hij, de president deed precies waarvoor hij waarschuwde. De speciale militaire operatie in Oekraïne is een reactie op de verwerping van de vraag van Rusland om de NAVO niet uit te breiden naar het Oosten. Naar zijn mening wil Poetin geen oorlog met het westen. Maar daarvoor moet Biden zijn visie op de NAVO heroverwegen. Wat de aard van Poetin en het regime ook is, Poetin is te vertrouwen. Wanneer Poetin waarschuwt en botst op een arrogant ‘njet’ heeft hij precies gedaan waarvoor hij waarschuwde. P. Buchanan stelt zich de vraag: hoe is het zover kunnen komen? Poetin kwam aan de macht in 1999 na de “rampzalige tienjarige heerschappij van Boris Jeltsin, die Rusland letterlijk met de grond gelijkmaakte”. Ook in 1999 keek Poetin toe terwijl Amerika 78-daagse bommencampagne tegen Servië uitvoerde om Joegoslavië in brokken te verdelen. In hetzelfde jaar werden drie voormalige Warschaupactlanden: Tsjechië, Hongarije en Polen lid van de NAVO”. Pat Buchanan: “De vraag rees toen: Tegen wie moesten deze landen worden beschermd door Amerikaanse wapens en een NAVO-alliantie?” Een direct antwoord werd gegeven in 2004 toen Slovenië, Slowakije, Litouwen, Letland, Estland, Roemenië en Bulgarije lid werden van de NAVO. Vervolgens in 2008 in de verklaring van Boekarest waardoor Georgië en Oekraïne grenzend aan Rusland in de rij stonden voor NAVO-lidmaatschap.” In datzelfde jaar valt Georgië Zuid-Ossetië aan, met een reactie van de Russen. Volgens Pat Buchanan werd de democratisch verkozen president van Oekraïne Viktor Janoekovitsj in 2014 met geweld verjaagd in Kiev en vervangen door een prowesters regime. En vandaag. “Wat we ook denken over president Poetin, hij is geen Stalin. Hij heeft geen miljoenen mensen vermoord en de Goelag-archipel gesticht. Poetin is een Russisch patriot, een traditionalist, een koude meedogenloze realist die Rusland wil behouden als grote en gerespecteerde macht.” Dit kan niet gebeuren tenzij de uitbreiding van de NAVO stopt.
De Democratische Socialisten van Amerika (DSA): “VS en NAVO baanden de weg voor het conflict”
In groot contrast met het narratief van het grootste deel van Europees links (groenen en sociaaldemocraten) dat dubbelzinnig is en in feite aansluit op de belangen van de NAVO-Washington, uitzonderingen niet te na gesproken, klinken de Democratische Socialisten van Amerika (DSA) minder opportunistisch en gaan ze naar de kern van de zaak. De Democratische Socialisten van Amerika maken deel uit van de Democratische Partij. Ze kennen gekende boegbeelden zoals Bernie Sanders, Alexandria-Ocasio-Cortez, Tulsi Gabbard (foto, zie ook deze blog, 14 februari jl.).
Uitgangspunt van het conflict in Oekraïne is volgens de DSA: “De imperialistische expansie van de NAVO naar Oost-Europa is verantwoordelijk voor het veroorzaken van het conflict in Oekraïne”, zeggen de DSA. De DSA beginnen ook met te zeggen dat ze: “De Russische invasie van Oekraïne veroordelen! De arbeidersklasse in Rusland, Europa, waaronder nu vooral Oekraïne wordt de dupe van deze oorlog”. DSA roept op tot onmiddellijke diplomatie en de-escalatie om deze crisis op te lossen. Ze plaatsen ook het conflict in een breder kader. “Hoewel de mislukkingen van de neoliberale wereldorde voor iedereen duidelijk zijn, probeert de heersende klasse een nieuwe wereld op te bouwen door middel van een dystopische overgang die gebaseerd is op militarisme, imperialisme en oorlog. Socialisten hebben de plicht hiervoor een alternatief te bouwen. We moeten van een oorlog tussen naties en volkeren overgaan naar een klassenoorlog”. Het standpunt van de DSA werd onmiddellijk veroordeeld door andere democraten die de bewapeningspolitiek en de imperialistische avonturen van de NAVO-VS in de wereld steunen.
In de Duitse Die Linke is er tweespalt over het conflict in Oekraïne. Gregor Gysi, voorzitter van de buitenlandcommissie van Die Linke, steunde het regeringsvoorstel voor wapenleveringen aan Oekraïne en de herbewapening van Duitsland. Zeven fractieleden onder de leiding van Sahra Wagenknecht veroordeelden in een open brief deze steun voor Duitse wapenleveringen aan Oekraïne gezien het Duitse verleden en het beleid van het regime in Kiev onder meer ten aanzien van de Minsk akkoorden.
Is heel de wereld tegen Rusland?
Het ziet ernaar uit dat het Westen vervallen is in zijn oude koloniale, imperialistische bandietenpraktijken. Landen die een nationale, soevereine koers varen worden nu beroofd en bestolen van hun liquiditeiten, bedrijven en hun goudvoorraad. De economische oorlog woedt volop onder de vlag van “sancties”. Cuba weet dat al zestig jaar, ook Venezuela, Bolivia, Iran, Syrië weten wat de economische oorlog van het Westen inhoudt. Ook de grote landen ontsnappen niet aan de economische oorlog. Zoals China. Of zelfs India en Turkije die op straffe van Amerikaanse sancties hun eigen luchtafweer niet mogen kopen van Rusland maar natuurlijk soeverein beslisten, enz.… Vele landen die er iets toe doen kennen de Westerse sancties. Ook Rusland sinds tien jaar, en nu in verscherpte vorm. Zelfs ‘bondgenoot’ Europa wordt indirect getroffen door economische sancties van Washington (bijv.de Vlaamse perenexport)
Washington en het militair-industrieel complex drinken champagne als Europa met hoge gasprijzen, indirecte sancties, stijgende grondstofprijzen wordt geconfronteerd, en met kilometerslange vluchtelingenstromen. Europa, de potentiële rivaal wordt zo zwakker. Washington is erin geslaagd de kloof tussen Rusland en Europa te creëren met zijn provocatieve NAVO-expansie tot aan de Russische grenzen, zijn niet aflatende demonisering van Rusland, en de steun aan russofobe, racistische regimes in Oost-Europa met als culminatie punt nu de oorlog van Rusland in Oekraïne. Het is niet verwonderlijk dat de Russische inval in Oekraïne in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) met een grote meerderheid terecht werd veroordeeld maar dat tegelijk de grote meerderheid van de VN-leden weigeren sancties toe te passen tegen Rusland. De “triomf” van westerse propagandisten die arrogant uitbazuinen dat de “hele wereld tegen Rusland is” voor een economische oorlog is gewoon nep. De Westerse economische oorlog tegen Rusland zal pijn doen en van de Russen extreme flexibiliteit vragen om de economie te heroriënteren. Het Westen zal ook pijn hebben. Een nieuw IJzeren Gordijn dreigt Europa terug te verdelen. In Washington vieren ze feest. Maar de wereld is voor Rusland groter dan het Westen en die heeft het niet begrepen op een economische oorlog.
Sancties
Welke landen verzetten zich tegen de door Washington en Brussel geïnitieerde sancties tegen Rusland? Vandaag is de wereld anders dan zeventig jaar geleden toen de eerste Koude Oorlog begon. Europa en Noord-Amerika zien landen in volle ontwikkeling met als voornaamste land China. Het Westen, de mainstreammedia en “experten” zijn voortdurend op zoek naar spanningen tussen Rusland en China. Maar op maandag 7 maart werd door de Chinese minister van Buitenlandse Zaken een twee uur durende persconferentie georganiseerd en wellicht van historisch belang (cfr. De Morgen, 8 maart jl.). Daarin zat een scherpe anti-Amerikaanse boodschap en uitgesproken steun aan Rusland in het Oekraïne conflict. Pekings weigert de Russische invasie te veroordelen. De minister van Buitenlandse Zaken van China Wang Yi stelt dat “We in een nieuw tijdperk van internationale relaties zijn gekomen”. De tandem China – Rusland (in de Westerse propaganda worden ze As-mogendheden genoemd verwijzend naar WOII) kan grote gevolgen hebben voor de bestaande wereldverhoudingen. Wang Yi stelde dat respect voor de Russische en Chinese legitieme veiligheidseisen d.w.z. geen NAVO in Oekraïne, geen Amerikaanse allianties in de Indo-Pacific Regio een conflict als dat in Oekraïne had kunnen voorkomen. New Delhi en Brasilia steunen de VN-resolutie niet die de acties van het Russische leger veroordelen; Zuid-Afrika riep op tot een diplomatieke oplossing voor de crisis in Oekraïne; Argentinië, Mexico, Turkije, Azerbeidzjan, Georgië en Moldavië weigerden sancties tegen Rusland. Hongarije aanvaardt beperkte sancties maar zal Kiev niet bewapenen. Dus de Westerse slogan dat “de hele wereld tegen Rusland is” klopt niet.
De economische oorlog van het Westen is hard, maar ook een kans voor de Russen, tenminste als ze ze willen grijpen. De sterkste oppositiepartij in de Doema, de Communistische Partij, zal daarin een belangrijke rol spelen. De oorlog in Oekraïne en de westerse economische oorlog zouden wel eens positieve neveneffecten kunnen hebben voor Rusland en de Russen. Om de eigen economie te diversifiëren zowel in de productie van gesofistikeerde technologie, goederen en diensten als in handelsrelaties, om aan importsubstitutie te doen, om strategische sectoren terug in overheidshanden te geven, om een socialer beleid te voeren en om de macht van de Russische oligarchen terug te dringen en de kapitaalvlucht te stoppen. Westerse bedrijven die wegtrekken zouden kunnen overgenomen worden door de Russen, genationaliseerd of verkocht aan Russische ondernemers. De verwachting is dat heel wat bedrijven zullen terugkeren zodra de hysterie wat gekalmeerd is. Er bestaan plannen om bijv. in Siberië acht nieuwe steden te bouwen, de ontwikkeling van het Noordpoolgebied uit te breiden, en ook in het Verre Oosten samen met China, Japan, Noord- en Zuid- Korea verder projecten te ontwikkelen. Rusland heeft alles om zijn soevereiniteit waar te maken. Het is het grootste land ter wereld met grondstoffen, een ontwikkelde bevolking en vooral vele goede contacten met grootmachten in wording bijv. India en China. Als de externe druk, de propaganda, de sancties van het Westers imperialisme afneemt ontstaat er ook meer ruimte voor democratische rechten in Rusland, die nu belabberd zijn. In die voorwaarden kan Europa een partner worden van een zich heruit gevonden Rusland op het Euraziatisch continent. Iets wat een nachtmerriescenario is voor de Atlantische wereld.
Cordon sanitaire rond vredesbeweging
De vredesbeweging in Vlaanderen heeft het vandaag moeilijk. Er is een pletwals van confrontatie propaganda in de Vlaamse pers en media. Wie de Russische agressie veroordeelt, maar nu opmerkingen maakt over de verantwoordelijkheid van de NAVO en extreemrechts, en de culturele- discriminatie van minderheden in Oekraïne, wordt al vlug weggezet als een Poetin fan. Er is een cordon sanitaire aangelegd rond de vredesbeweging. Terwijl NAVO-militairen en ijzervreters, hondstrouwe ‘experts’ de tv-studio’s al weken vullen met NAVO praatjes. Nochtans hebben de vredesorganisaties één en ander te zeggen. De huidige confrontatiepolitiek (die al van 20 jaar geleden dateert), kan uitmonden in een kernwapenoorlog. De vredesbeweging vraagt af te stappen van die confrontatie logica. Volgens de vredesbeweging zijn er diplomatieke oplossingen voor het conflict. De vredesbeweging is kwaad omdat de crisis wordt misbruikt om de militaire budgetten op te voeren, tot groot jolijt van het militair-industrieel complex. Ondertussen neemt de verarming toe, zijn er groeiende sociale noden (onder meer de groeiende vluchtelingenstoom uit Oekraïne). De vredesbeweging vraagt de-escalatie van beide partijen, staakt het vuren en uitvoering van de akkoorden van Minsk, bekrachtigd door de VN Veiligheidsraad voor de Donbass gebieden; stop de provocerende uitbreiding van de NAVO in Oost-Europa.
Europa kan alleen als regio een rol spelen, als het zijn vazalstatus ten aanzien van de VS in de vuilbak kiepert en een zelfstandige partner is van de VS, China én Rusland. Zo niet dreigt verder welvaartsdaling in Europa en irrelevantie op wereldvlak. Europese autonomie zal nooit kunnen met de NAVO. Het is een instrument van Amerikaanse overheersing in Europa. Duitsland is een door Amerikanen bezet land (30.000 soldaten) en voert uit wat Washington wil, zelfs tegen zijn nationale belangen in (Nord Stream 2, herbewapening). Herinner U de slogan bij de stichting van de NAVO in 1949 uit de mond van de eerste secretaris-generaal Lord Hastings Lionel Ismay: “Europa met de Amerikanen erin, Duitsland onder de duim en de Russen buiten”. Europa heeft een nieuwe Charles de Gaulle (foto)
nodig. Vandaag keert hij zich om in zijn graf in Colombey-les-Deux -Eglises als hij zou zien hoe Europa en Rusland dreigen gescheiden te worden door een nieuw IJzeren Gordijn. Met een Rusland dat verder de wijde wereld intrekt, met China en India als gangmaker. En het Westen grotendeels de rug toekeert. Zelfs als de Franse president Emmanuel Macron zijn best doet om een pan-Europees veiligheidskader te creëren en enige empathie heeft door te zeggen dat Rusland en Oekraïne legitieme veiligheidsbelangen hebben en dat Rusland moet gerespecteerd worden. Het steekt schril af met de huidige Far West omgangsvormen in de confrontatie tussen de ‘goeden tegen de slechten’ zoals in een slechte Hollywood film. We mogen niet in de propaganda val trappen van het zwart-wit denken. Het voedt de de jongste twintig jaar de vlammen van conflicten in landen.
