Enkele weken geleden bracht de Times of London een groot seksschandaal uit van medewerkers van Oxfam- Groot Brittannië tijdens een hulpverleningsmissie in Haïti. Nadien volgden nog onthullingen over andere hulpverleningsorganisaties. Hier werd een rode lijn overschreden. Maar is er ook niet een andere rode lijn overschreden? Wanneer Oxfam zijn rapport publiceerde naar aanleiding van de samenkomst van de neoliberale elite in Davos in januari jl.?
Verzwakte mensen misbruikt
De walging over seksueel wangedrag van hulpverleners van Oxfam-Groot-Brittannië (met vele nationale afdelingen in de wereld, waaronder ook België), tijdens een missie in Haïti na de verwoestende aardbeving van 2011, is als een vuurstorm doorheen de liefdadigheidswereld getrokken. Het seksueel uitbuiten door hulpverleners van totaal weerloze en afhankelijke mensen in één van de armste landen van de wereld, dat daarenboven nog eens getroffen werd door een natuurramp met 200.000 doden, 300.000 gewonden en 1,5 miljoen daklozen, verdienen een plaats in de hel. Hier werd een rode lijn overschreden. Tot onze schande was één van de verantwoordelijken van Oxfam- Groot- Brittannië een Belg, een genaamde Roland Van Hauwermeiren. Het verhaal werd uitgebracht door de Times of London. Het artikel onthult dat Oxfam- stafleden zich seksuele gunsten kochten van locale vrouwen die als prostituees werkten. In ruil voor seks kregen de vrouwen, zelfs meisjes, voedsel en andere basisvoorzieningen. Alhoewel de media hieraan terecht grote aandacht hebben besteed aan deze schurkenstreken is er meer aan de hand omtrent de ontsporingen en het tijdstip waarop dit verhaal naar buiten gebracht wordt. In wat volgt geven we enige duidelijkheid.
Oxfam rapport “de rijkdom delen met deze die hem creëren”
Davos, het dorpje in Zwitserland, waar de neoliberale elite jaarlijks samenkomt, uitgedaagd door het Oxfam-rapport.
In januari 2018 jl. kwam de mondiale politieke en economische elite samen in het sneeuwdorp Davos- Zwitserland. Juist voor de start van de “hoogmis” pakte Oxfam- Internationaal uit met een vernietigend rapport “De rijkdom delen met dezen die hem creëren”. Het is een rapport over de globale sociale ongelijkheid en de aanklacht dat dit veroorzaakt wordt door een bedrijfsfilosofie die de kosten minimaliseert met het doel maximale winsten voor de aandeelhouders mogelijk te maken. Het rapport verwerpt het neoliberaal economisch model en de onaanvaardbare invloed van de kapitalistische zakenelites op onze regeringen. Met andere woorden, indien een rapport bestemd was om de aandacht te trekken van de neoliberale machtselite, dan was het tijdstip en de inhoud van het Oxfam- rapport de zekerste weg daar naartoe. Het rapport zal natuurlijk achter de schermen in Davos en de mondiale machtscentra onthaald zijn op een grenzeloze minachting door de neoliberale elite voor wie extreme rijkdom een superieur symbool is van succes en morele verdiensten, terwijl de armen volgens hen de “goddelijke straf” ondergaan van hun onbekwaamheid, onbenul en luiheid. Oxfam wees niet alleen op de sociale ongelijkheid en armoede als menselijke ramp, maar beschreef ook in het rapport de politieke, structurele oorzaken. Het rapport bevestigde dat de hebzucht, de sociale netwerken en erfenissen de sleutels zijn voor het de obscene wanverhouding in rijkdom die in deze wereld als normaal beschouwd wordt. Deze wanverhouding wordt door de politieke klasse voorzien van een wettelijk kader opdat de rijken rijker en de armen armer worden. Hoe kan het rechtvaardig zijn indien 82% van de geproduceerde rijkdom in 2017, mondiaal naar de rijkste 1% gaat en dat de 50% armsten hun welvaart niet zagen stijgen? Dus, indien een grote hulpverleningsorganisatie zoals Oxfam zich machtige vijanden op de hals wilde halen, dan was dit rapport de kortste weg ernaar toe!
Hulporganisaties onderdeel “soft power” van het Westen
Veel hulpverleningsorganisaties werken nog te veel aan het verlichten van de symptomen van grote sociale ongelijkheid waarvoor een imperialistische politiek en hun eigen regeringen verantwoordelijk voor zijn. Deze organisaties vormen nog te vaak de tak van de gesubsidieerde “soft power” van het Westers imperialisme. De vraag is of met dit Davos rapport van Oxfam, over de echte oorzaken van globale armoede en sociale ongelijkheid, de organisatie ook de rode lijn overschreed van een door “God gezegende” liefdadigheid, naar een politieke organisatie door de status quo frontaal aan te vallen waarvan liefdadigheidsorganisaties vele jaren de voordelen hebben geplukt (subsidies, faciliteiten,…)? Met ander woorden maakte Oxfam de fout in de hand te bijten die haar voedde? Wat zeker is, de plutocratische elites, die al de macht hebben in de economie, politiek, media, zullen niet aarzelen de liefdadigheidssector in te palmen als de vrijwillige hulpverleningsorganisaties zoals Oxfam de politieke toer opgaan en in hun ogen nog maar de indruk geven de status quo te bedreigen. Nu al besteedt ene mijnheer Bill Gates, de rijkste man op deze planeet, al miljarden aan liefdadigheid.
De meerderheid versus enkele rotte appels
Laten we wel wezen het is een klein groepje van rotte appels, van blanke, witte mannen die als macho kolonialisten de hulpverlening gebruiken als dekmantel voor seksuele escapades. Elke grote organisatie wordt ermee geconfronteerd. De overgrote meerderheid van duizenden medewerkers en vrijwilligers gaan verder dan paternalisme en hulpverlening. In de 200 Oxfam- Wereldwinkels in Vlaanderen werken 8.000 vrijwilligers al sinds de jaren zeventig. Zij verspreiden het verhaal van eerlijke handel (fair trade) als vorm van echte solidariteit (foto links
Wereldwinkel). 
Maar het seksschandaal dat de NGO’s op zijn kop zet, geeft het bewijs dat er een immens verschil is tussen solidariteit en liefdadigheid.Hulpverlening die gericht is op de mens in nood en economisch-politieke alternatieven verdedigt enerzijds, en paternalistische hulpverlening die de afhankelijkheid van mensen in nood misbruikt anderzijds. In de jaren zestig lanceerde de Braziliaanse aartsbisschop Dom Helder Camara (foto) het wereldberoemde gezegde: “Wanneer ik de arme voedsel geef ben ik een heilige, wanneer ik vraag waarom zij arm zijn, noemen ze mij een communist”.
