Recent werden recordcijfers bekend gemaakt voor de mensen die beroep deden op de gratis voedsel pakketten van de voedselbanken in Vlaanderen (zie foto). De voedselbanken deelden in 2017 157.151 gratis voedselpakketten uit. 13.864 meer voedselpakketten dan in 2016. Op vijf jaar tijd is het aantal potentiële hongerlijders in België met 30% gestegen.
De voedselbanken ontstonden in 1967 in de Verenigde Staten. Ene John Van Hengel zag een weduwe met tien kinderen in vuilbakken zoeken naar eten. Hij hielp haar zoeken en vond producten die nog goed eetbaar zijn. Hij startte een actie tegen voedseloverschotten. Zo ontstond de eerste voedselbank in een land dat nauwelijks een sociaal beleid heeft en nog minder een verplicht sociaal zekerheidssysteem die de weduwe een voldoende inkomen zouden geven zodat ze zich die vernedering zou kunnen besparen. In Europa en Canada ontstonden ook voedselbanken, eind 1985 in België. In de jaren toen “da joenk” Dhr. Guy Verhofstadt met zijn Burgermanifesten en als minister van Financiën de welvaartsstaat voor het eerst frontaal aanviel.
In een rijke samenleving nood aan gratis voedselpakketten
Er zijn dus duizenden Belgen- Vlamingen die dreigen honger te lijden als ze geen gratis voedselpakketten van de Voedselbank krijgen. Duizenden mensen, gewone mensen, jongeren die geschorst werden uit de werkloosheidsverzekering, ouderen van wie het pensioen te laag is om volwaardig te leven, mensen die dure gezondheidszorgen betalen of moesten betalen. Het zijn duizenden Vlamingen die het niet redden zonder voedselhulp. Met de voedselbanken gaat het dus goed in Vlaanderen omdat het slecht gaat met duizenden Vlamingen door de steeds groter wordende sociale ongelijkheid. Jef Mottar, voorzitter van de Belgische Federatie van Voedselbanken, stelt terecht: “Onze innigste wens is, dat we overbodig worden. Maar het ziet er niet naar uit, integendeel”.
De voedselbanken zijn een onderdeel van een wereldwijd verschijnsel in de neoliberale Orde. Het neoliberalisme pleit expliciet voor sociale ongelijkheid zoals de huidige Open VLD- voorzitster Gwendolyn Rutten. Die Orde wil terug naar de liefdadigheid, dat wil zeggen een systeem waar de mensen geen sociaal- economische rechten hebben, waar de rijken of zich rijker voelende kleinburgers wat geld geven en zich een goed geweten kopen. Vlaamse rijkelui clubs zoals de Lion’s, Rotary, doen allang aan liefdadigheid. Wie gaat wandelen in Vlaanderen gaat regelmatig voorbij rustbanken langs wandelwegen met op de banken het gouden bordje erop “geschonken door de Rotary Club van …“.Bill Gates één van de rijkste heren ter wereld, betaalt liefst geen belastingen in zijn land, de VSA, wat, samen met zijn even rijke vrienden, een sociaal beleid en sociale zekerheid zou mogelijk maken. Maar hij geeft liever geld aan liefdadigheid, dat aftrekbaar is van zijn belastingen. Voor hem is liefdadigheid winstgevend, en levert hem een goed geweten. In pre-moderne tijden werden in onze contreien de armen en zieken geholpen door katholieke kloosterorden, samen met de adel en clerus. Vandaag nemen religieuze organisaties, met TV-predikers wereldwijd , maar vooral geïnspireerd vanuit de Verenigde Staten, hun rol van liefdadigheidsinstelling op. Moeder Theresa, een kloosterlinge uit Albanië, werkend in Calcutta-India, was de “queen” van de liefdadigheid
(zie foto)
Liefdadigheid vijand van sociale zekerheid
Liefdadigheid staat haaks op sociale zekerheid, omdat het steunt op vrijblijvendheid: sociale rechten worden gunsten. De grootwarenhuizen zijn niet verplicht hun voedseloverschotten aan de voedselbank te geven, maar doen dit uit efficiencyoverwegingen, kostenbesparingen en pr-motieven. Men verwijst vaak naar de goede bedoelingen van de initiatiefnemers. Maar, het zijn vaak burgers die met liefdadigheid vooral zich een gevoel van tevredenheid aanschaffen. Liefdadigheid is als de goedkope “smartlap” in de muziekwereld. En tegelijk geen oog hebben dat collectieve problemen, politieke solidaire antwoorden vragen, via sociale wetgeving en mobilisatie van belastinggelden.
Beleid politieke elite een sociale ramp
De voedselbedeling in België is begonnen onder centrumlinkse regeringen. Vandaag is een rechtse regering aan de macht. Die steekt o.l.v. de liberaal Charles Michel nog een tandje bij. De regering Michel heeft in haar regeerakkoord beloofd de uitkeringen te verhogen tot de armoedegrens. Veel haast maakt ze niet. Een paar maand geleden werd dat getreuzel bevestigd door de nieuwe staatssecretaris voor armoedebestrijding Zual Demir (N-VA). Die verklaarde doodleuk dat die verhoging er niet meer zal komen. Vijf jaar regeren is blijkbaar te weinig om dit klusje te klaren. Wel werd op een drafje de vennootschapsbelasting met miljarden verlaagd. Kwestie van keuzes. Wie veel heeft zal krijgen, wie weinig heeft wordt afgenomen. Ook de voorziene 80 miljoen euro in het zomerakkoord 2017 van de regering Michel om bijstandsuitkeringen te verhogen is nog altijd ‘slapend’. Bijstandsuitkeringen zijn het laagste en laatste vangnet voor armen. Ze moeten verhinderen dat iemand zonder inkomen valt (leefloon, inkomensgarantie voor oude mensen,…). Als de regering die 80 miljoen zou aanspreken, dan zouden die uitkeringen in één klap met 2,17% verhogen rekenden de studiediensten van de vakbonden uit. Wat de politieke elite wel graag doet, tot zijn grote schande, is op liefdadigheidsevenementen met een grote cheque komen zwaaien voor initiatieven waarvan ze zelf de subsidies hebben verlaagd. Het is de keuze voor paternalistische liefdadigheid.
