Randstad is een multinational wiens verdienmodel vnl. steunt op interim arbeidsplaatsen, de tussenschakel te zijn tussen de vraag en het aanbod op de arbeidsmarkt enz… Voor de 18e keer op rij onderzocht Randstad het arbeidsplaatsen bestand in de privé sector in Vlaanderen, maar ook bij de lokale besturen. De vaststellingen en conclusies van het onderzoek van de multinational Randstad bevestigen meer dan ooit de vakbondsanalyses en -eisen en de acties die ze daarvoor voeren (zie foto)
De voornaamste bevindingen van het Randstad- onderzoek verschenen in een speciale bijlage van de zakenkrant De Tijd, op 2 mei jl. één dag na het feest van de arbeid van de socialistische arbeidersbeweging. Niet alleen de datum, maar ook de resultaten van het onderzoek komen in de buurt van vakbondsanalyses en -eisen.
Aantrekkingskracht privé bedrijven daalt
Uit het onderzoek in de privé sector komt aan het licht dat in Vlaanderen het bedrijf “Janssen Pharmaceuticia” in 2018 het meest aantrekkelijke privé bedrijf is. Een van oorsprong beter Vlaams bedrijf kun je niet vinden. Het was Dr. Paul Janssen (foto) (1926-2003) die het bedrijf opstartte in 1953. Deze Vlaamse dokter en ondernemer is niet zonder verdiensten. Niet toevallig verkreeg hij in zijn loopbaan 22 eredoctoraten en publiceerde hij in zijn loopbaan 850 wetenschappelijke artikels. Maar zoals het bij vele schitterende Vlaamse bedrijven gebeurt, tot vandaag, wordt al dat goede opgeslorpt door een multinational, in dit geval de Amerikaanse groep Johnson & Johnson (1961). Niettemin blijft naar het zeggen van huidig CEO Stef Heylen, de geest van Dr. Paul Janssen verder waaien. “Ons bedrijf moet het voor de volle 100 procent hebben van innovatie. Dat maak je door het personeel ruimte te geven om te experimenteren en ideeën te ontwikkelen. Door de patiënt centraal te stellen bij alles wat we doen, vergroten we de betrokkenheid van het personeel. We stellen ons altijd de vraag wat wij kunnen betekenen voor de patiënt en voor de gezondheidszorg. Wie hier werkt ziet en voelt de impact van zijn job. Dat maakt het werk waardevol. Onlangs lanceerden we een geneesmiddel tegen tuberculose dat het levens redt van mensen die voordien 80 procent kans hadden om te overlijden. Voor werknemers is het belangrijk om zinvol werk te hebben. Dat is niet evident. Onlangs bleek uit een onderzoek van de Antwerp Management School dat één op drie werknemers zijn werk niet zinvol vindt”. De aantrekkelijkheid van privé bedrijven daalt, al is de top 3 in vergelijking met 2017 ongewijzigd. Mensen willen altijd nog het liefst werken in de farmaceutica (41,2%), media (40,4%), en aeronautica(36,3%) zegt Jan Denys, de woordvoerder van Randstad. De aantrekkelijkheid in de bank- en verzekeringssector blijft dalen en staat zelfs niet meer in de top 10. Op de vraag welke criteria belangrijk zijn bij de keuze van een werkgever plaatsen respondenten de volgende criteria in de top 5. Loon en andere geldelijke voordelen: 65%; werkzekerheid: 55%; werksfeer 54%; balans werk en privé 50%.
Overheidsjobs aantrekkelijker dan privé jobs
Randstad bestudeerde naast privé bedrijven ook de overheidssector, de social profit. Dit jaar gaven de respondenten hun mening over de werkgeversaantrekkelijkheid van de lokale besturen in hun provincie. Jan Denys stelt vast dat met een gemiddelde aantrekkelijkheid van 43,7 procent, zijn de openbare besturen aantrekkelijker dan de farmaceutische sector (41,2%). “En als we het gemiddelde van de volledige privé sector nemen, scoren lokale besturen zelfs 13,5% beter. Vooral de werkzekerheid en de balans privé- werk maken werken voor een gemeente of stad aantrekkelijk voor de respondenten”.
Uit de studie van Randstad is duidelijk dat een billijk loon in de privé sector een topprioriteit is voor de werknemers. Terzake zijn er grote onevenwichten zuiver financieel, maar ook de vaak onevenwichtige verhouding tussen loon en werkdruk. De psychologe Claudia Hammond komt in De Tijd-bijlage ook aan het woord over loon. Zij stelt, als job tevredenheid het criterium is, dan is de billijkheid van ons loon belangrijker dan het exacte bedrag dat elke maand op de rekening verschijnt. Niet hoeveel we verdienen is belangrijk wel hoeveel we verdienen ten opzichte van anderen. (red. Hier laat ze de vele lageloonjobs, zelfs jobs van “werkende armen” buiten beschouwing die kijken naar de levensduurte en kijken niet alleen kijken naar wat anderen verdienen). Voor haar is de “loonspanning verkleinen een goed initiatief”. Het verschil tussen de hoogste en laagste lonen neemt toe en dat vindt ze een slechte evolutie. Het is de oorzaak van heel wat verbittering. Daardoor worden medewerkers extra kritisch voor wat het management beslist: ze verdienen zo veel geld, maar kunnen niet eens een goede beslissing nemen.
De nood aan vakbondsstrijd
Het onderzoek van de multinational Randstad is een onderzoek dat heel wat zorgen en problemen van de werknemers op de werkplek vermeldt. Maar, de creatie van de deze zorgen en problemen liggen vaak bij de bevelhebbers in de bedrijven: de eigenaren en managers. En vooral het systeem van ongebreideld winstbejag voor de aandeelhouders. Er zijn natuurlijk patroons die, vaak dan nog op een paternalistische wijze, de werknemers tegemoet komen op het vlak van lonen, werkomstandigheden,…Maar, in neoliberale tijden is dit nog meer dan vroeger de kleine uitzondering op de algemene regel. Het plaatje is: een algemene achteruitgang voor de werknemers op het vlak van loonmatiging, indexsprongen, werktijd (annualisering) en werkdruk. Er zijn er heel wat sectoriële verschillen en in de sectoren vaak nog tussen bedrijven. Wat natuurlijk moet meegenomen worden in deze analyse is, dat de feiten elke dag aantonen dat alleen collectieve belangenbehartiging van de werknemers tot iets leidt, vooral via vakbonden en de acties die er uit voortkomen. Het recente voorbeeld van de staking bij Lidl toont dit aan. Het individualiseren van de belangenbehartiging van werknemers met hun almachtige baas, is een neoliberaal recept dat we niet moeten willen.
