Vandaag gaat het niet om de studentenclub Reuzegom in Leuven die de Kameroener Sanda Dia ‘doopte’ in 2018 tot hij eraan bezweek. Maar om twee nieuwe schandalen. De ene in het katholieke Leuven met een prof die zijn machtspositie misbruikt. En aan de vrijzinnige universiteit van de VUB-ULB te Brussel met de studentenclub Solvay. Gaat het om spijtige incidenten of is er meer aan de hand?(fotoVeto-studentenaula)
De studenten club Solvay (VUB-ULB-Brussel) van toekomstige handelsingenieurs is al jaren berucht. Zij kon jaren haar vrije gang gaan in perverse dooprituelen. Het is een elitair clubje afkomstig uit gegoede middens dat denkt zich alles te kunnen permitteren. Vroeger liep het wellicht ook de spuigaten uit, maar heerste waarschijnlijk de ‘omerta’. Nu is er eindelijk een reactie. Vijf studenten werden geschorst door de VUB-ULB. Bij het parket loopt ook een strafklacht voor twee mogelijke gevallen van verkrachting. Nelke Ramael oud-hoofdredacteur van De Moeial, een studentenblad aan de VUB, schreef in 2016 al een artikel over vernederingen, het seksisme en het grensoverschrijdend gedrag in bepaalde studentenclubs. Ze zegt “bij heel wat studentenclubs, aan de VUB maar ook in Vlaanderen heerst er wel een toxische cultuur waarbij het hek helemaal van de dam gaat als de macht in de verkeerde handen komt” (De Morgen, 29/10 jl.). Hoe toxisch die cultuur is blijkt uit de kritiek op de verhalen van getuigenissen die ze bracht. Ze werden afgedaan als één grote leugen. Zeker is dat justitie zich ermee bemoeit na een klacht van de VUB bij het parket op 24 oktober jl. Van enig schuldbewustzijn is er bij de heren van de studentenclub geen sprake. Komt er echte verandering nu de omerta is doorbroken in de pers en het gerecht de zaak in handen heeft?
Leuven weer in schande
In Leuven (KUL) houdt het niet op. Recent was er de vreselijke dood in een sadistisch doopritueel van de Afrikaan Sanda Dia (december 2018) georganiseerd door de extreemrechtse studentenclub Reuzegom. De club werd jarenlang niks in de weg gelegd. De bazen van de KUL zagen er geen graten in. Totdat de pers de nodige onthullingen deed en de omerta van de top van de KUL verbrak. De betrokken baas Luc Sels heeft veel weg van een nerd met de empathie van een lavabo. Reuzegom was niet aan zijn proefstuk voor zijn toxisch optreden. Tien jaar voor de dood van S. Dia hadden ze een biggetje levend aan het spit geregen. Ze stapten in smoking met veel tamtam achter het huilende diertje naar de slachtbank. Niemand reageerde toen ferm, noch studenten, proffen en de bazen van de KUL. Hetzelfde met de dood van S. Dia, totdat de pers het aan de grote klok hing.
Er is nu weer een schandaal opgedoken aan de Katholieke Universiteit van Leuven. Het gaat om een prof ‘onderwijstechnologie’ die, vanaf hij werkzaam was aan de KUL in 1992, gekend was als de primitieve macho cowboy met favoritisme, willekeur in evaluaties, lopend achter studentes. Tot en met verkrachting. Niks kon de verstikkende ‘zelfgenoegzaamheid’ aan de KUL storen, de bazen bleven jarenlang immuun voor het wangedrag.
In de krant De Standaard (27/10/2022) verscheen een goed overzicht van het traject van de beruchte prof onder de veelzeggende titel “Goede intenties, juiste procedures en toch 12 jaar wachten op proces”. Van 2010 tot 2016 waren er “geruchten zonder gevolgen”, dan van 2016-2018 “geen klacht, wel gesprekken” en van 2018-vandaag: “de trein vertrekt, maar sputtert”, “Oktober 2022: eindelijk voor de rechter”. En tot slot. “Zelfs nadat F.D. gearresteerd is en op non-actief gezet blijft hij lesgeven in Nederland. Tot mei 2021 gaf hij les aan de Hogeschool van Tilburg Tot een paar dagen geleden was hij één van de sprekers van de prestigieuze Speakers Academy. Ook in België bleef hij lezingen geven. Leuven was daarvan op de hoogte. Het lijkt erop dat zij daar niets tegen ondernamen. Uiteindelijk verscheen F.D. vorige maand oktober 2022 voor de rechter”.
Het studentenleven en de nieuwe generatie proffen weerspiegelen ook de crisis in de neoliberale maatschappij. Humanistische idealen en menswetenschappen zijn gemarginaliseerd omdat zij voor de kapitalistische economie geen grote meerwaarde betekenen. Het is algemeen geweten dat de Vlaamse uniefs financieel onder grote invloed staan van de grootindustrie. Net zoals in andere hoogontwikkelde kapitalistische landen financieren privébedrijven in Vlaanderen de uniefs voor wetenschappelijk onderzoek en sturen ze de wetenschapsbeoefening. In 2010 betaalde de industrie 15,3 procent van het onderzoek. Dat is in 2022 nog verhoogd.
André Oosterlinck ooit rector aan de KULeuven (1995-2005) is de Vlaamse aartsvader van het Angelsaksisch onderwijsmodel: dat wil zeggen grote invloed van het groot kapitaal op de uniefs. Hij zegde ooit dat de “universiteit winst moet maken, net zoals de industrie”. Hij maakte school. Het doet de vraag rijzen naar de onafhankelijkheid van het wetenschappelijk onderzoek. De overheid, de politieke klasse stuwt de uniefs naar de privé industrie omdat de staatstoelagen verminderen. Het is een sluipende privatisering.
Onderwijsfabrieken
De invloed van het grootkapitaal uit zich natuurlijk in het waarden- en normenpakket, de visie op het leven, de maatschappij en de economie die de studenten worden meegegeven. Het donkerblauw waarden- en normenpatroon overheerst. De bevindingen van Prof Pedagogie Danny Wildemeersch aan de KUL zijn vandaag meer dan ooit valabel: “Aan studenten wordt vooral aangeleerd om ‘bezig te zijn met zichzelf’, met het optimaliseren van individuele talenten. In dergelijk onderwijs is het moeilijk om betekenis te geven aan de connectie met en verantwoordelijkheid tegenover de samenleving. Het verdwijnen van traditionele integratiekaders heeft ruimte gecreëerd voor de logica van de markt. Het naar de universiteit gaan wordt in de eerste plaats als een economische activiteit opgevat. Aan de universiteiten heeft men het over talenten, winst, prestaties, output, efficiëntie, kwaliteit, menselijk kapitaal. Het onderwijs verschijnt als een competitie tussen individuen en tussen instellingen”.
De universiteiten zijn gemuteerd naar banale onderwijsfabrieken in dienst van de economie, van de multinationals, van de winst en de jacht op patenten. Jonge zoons en dochters van de rijkere elite voelen er zich thuis. In dat klimaat is er geen plaats voor humanistische, emancipatorische waarden zoals volksontwikkeling (<>het volk herleid tot individuen, concurrenten, consumenten en producenten), geen ruimte voor empathie voor lijden en tegenslag en nog minder voor structurele armoede en sociale ongelijkheid (<>eigen schuld). De universiteit drilt jonge hersenen voor de neoliberale economie. Deze economie in crisis (sociaal, democratisch, ecologisch, geopolitiek) vertoont vandaag meer en meer fascistoïde kenmerken.
De schandalen waarover eerder sprake: de dood van Sanda Dia, de recente verkrachtingszaak bij de Brusselse studentenclub Solvay en het macho cowboygedrag van een prof aan de KULeuven, gebeuren in een toxisch samenlevingsklimaat. Dat toxisch klimaat faciliteert vernoemde excessen aan de Vlaamse universiteiten. Het zijn o.i. geen geïsoleerde incidenten. De universiteiten vandaag zijn zieke organisaties van een uitzichtloze samenleving in diepe crisis. Sommigen spreken van het neoliberaal fascisme. Universiteiten kunnen de ‘schone schijn’ minder en minder ophouden.
