1 mei, Dag van de Arbeid

De actualiteit van 1 mei is brandend actueel. Jaren sociale afbraak, technologieën die jobs vervangen, grote tekorten aan banen in de dienstensectoren, hebben de waarde van de menselijke arbeid zwaar gedegradeerd. In het huidige regime is menselijke arbeid verschrompeld tot een kost, die zo minimaal mogelijk moet zijn voor de aandeelhouders, een arbeid als pijnbank, als een uit te persen citroen. Elke jaar is 1 mei wereldwijd een gongslag om de menselijke arbeid terug zijn emancipatorische en humane inhoud te geven.

1 mei vroeger

In de 19e eeuw kende het industrieel kapitalisme een geweldige expansie. Steeds meer mensen gingen aan de slag in grote fabrieken1804-1mei-Gent. De arbeidsomstandigheden waren slecht. Kinderarbeid was de norm. Er werd gewerkt in de vuiligheid  tot zestien uren per dag, zes dagen aan één stuk. Doden en verminkten waren dagelijkse kost door arbeidsongevallen. Georganiseerde verdediging van sociale rechten was verboden, vakbonden ook. Het waren toestanden die we nu in Afrika en Azië kennen en in terug  Europese grote steden in achterkamers en kelders. De geschiedenis van 1 mei Dag van de Arbeid is onmiskenbaar verbonden met de strijd voor de achturige werkdag op het einde van de 19e eeuw. De eerste vakbonden voornamelijk in de Verenigde Staten van Amerika eisten een algemene invoering van de 3x 8 uren-maatregel dat wil zeggen acht uur slaap en verzorging, acht uren voor werk en acht uren voor de ontspanning. Vanaf 1 mei 1886 voerde The American Federation of Labor (AFL ) actie. Ze kozen de datum van 1 mei in de VSA omdat het dan “Moving Day” was, de dag waarop werknemers te horen kregen of ze mochten starten, vertrekken of blijven bij een fabriekseigenaar. Dit gebeurde ook in Chicago, één van de snelst groeiende industriesteden van het moment. Datzelfde jaar staakten de arbeiders in Chicago die bijzonder gewelddadig werden onderdrukt. Tientallen actievoerders werden vermoord of geraakten gewond. Het crimineel geweld zette de wereldwijde eis alleen maar kracht bij. In 1888 besloot de AFL om op 1 mei elk jaar te betogen ter nagedachtenis van de gruwel in Chicago. In 1889 werd dit voostel overgenomen door de Socialistische Arbeiders- Internationale in Parijs. De Internationale Dag van de Arbeid was geboren. Tienduizenden staakten en betoogden in marsen om een werkdag van 8-uren te bepleiten. De eerste keer ging het nog om de 8-urige werkdag. Nadien werd 1 mei Dag van de Arbeid iets veel ruimers. Arbeiders, mannen en vrouwen, jongeren en ouderen kwamen voor iets veel groters op straat: voor betere werkomstandigheden, loonopslag, sociale zekerheid, voor stemrecht, vrede (foto). In België werd de 8-urenwerkdag een feit  in 1921. De Russische revolutie van 1917 en de schrik voor het “rode gevaar” zette de politici en patroons in het Westen aan om zich toen inschikkelijker te tonen ten aanzien van de vakbondseisen.

1 mei 2018, brandend actueel

1804-1mei-benneton

Benneton, één van de grote Westerse merken, dat zijn kleding aan hongerlonen liet maken in het ingestorte fabrieksgebouw Rana Plaza-Bangladesh.

Vijf jaar geleden, enkele dagen voor 1 mei 2013, op 24 april, stortte in Bangladesh, in een buitenwijk van de hoofdstad Dhaka een fabriekscomplex Rana Plaza in. Daarbij vielen 1.127 doden en raakten 2.000 arbeidsters zwaar gewond. Het was de zoveelste ramp in een fabriek waar Westerse textielketens hun goedkope  hemdjes en broeken laten maken. Wij in het Westen kopen schaamteloos goedkope spullen met het zweet van uitgeperste  arbeidsters (zie foto). Drie weken na de ramp werkten vakbonden, ngo’s en kledingmerken samen om een Veiligheidsakkoord te lanceren. Op vijf jaar tijd werden 1.800 fabrieken gecontroleerd waar 2,5 miljoen mensen werkten. De veiligheid is duidelijk verbeterd, maar het is een keerzijde. Er is geïnvesteerd in gebouwen, maar te weinig in mensen. Arbeidsters worden meer onder druk gezet. Na de ramp was er even ruimte voor werkneemsters om een vakbond op te richten. Vijf jaar later is die ruimte er niet meer. Vakbondsmilitanten worden aangepakt door de patroons en hun knokploegen. Daarom zijn er weinig arbeidsters aangesloten. Bovendien kost het de fabrieksbazen veel om hun fabrieken te renoveren en veiliger te maken. Om die kost af te wentelen op de arbeidsters wordt de productie verhoogd. Arbeidsters moeten tot 60 procent meer kleding stikken dan vroeger. Een half jaar na de ramp is het minimumloon in Bangladesh gestegen van 30 euro naar 53 euro. Een duidelijk stijging, maar niet genoeg. Op 1 mei 2016 gingen kledingarbeidsters de straat op voor een meer leefbaar maandloon van 160 euro. De Bangalese staat richtte een commissie op om de minimumlonen te herzien. De eis van de arbeidsters blijft dezelfde: 160 euro. Met of zonder loonsverhoging, de arbeidsters zullen altijd moeite hebben om rond te komen. Het leven in het land is veel duurder geworden. Huren, basisproducten, transport zijn 80% duurder dan vijf jaar geleden. En dan spreken we nog niet van de zwaargewonde arbeidsters die amper wat bedelgeld kregen als compensatie. 1 mei 2018 heeft in Bangladesh meer dan reden genoeg om strijdvaardig gevierd te worden.

De aberratie van de sociaaldemocratie

Sommigen zullen misschien denken: “Bangladesh is ver van hier en een achterlijk land. Bij ons in het Westen is het zoveel beter”. Vele Vlaamse werknemers wonen in een geriefelijk huis, ze hebben een goed loon, ze kunnen een deel van hun spaargeld beleggen, als ze ziek zijn staat de ziekteverzekering klaar en het jaarlijks vakantiegeld wordt bestemd voor een vliegreis naar zonnige oorden. Vele werknemers, ambtenaren, zelfstandige werkers zijn welgestelde burgers geworden. Maar een grote groep werknemers zijn tegelijk  ideologisch ontwapend na dertig jaar neoliberaal beleid, waaraan de arbeidersbeweging actief mee gewerkt heeft. De zogenaamde derde weg van Tony Blair, Wim Kok, Gerhard Schröder, François Hollande, enz…Hoelang zal het voor de sociaaldemocraten nog duren eer ze ontluisd zijn van die aberratie? Of heeft ze hiermee historisch toch haar doodvonnis getekend? Of zal ze vervellen zoals in Portugal en Groot-Brittannië o.l.v. Jeremey Corbyn?1804-1mei-J-CORBYN (foto)

Louis Tobback zegde het ooit treffend: “de sociaaldemocratie eindigt bont en blauw als ze met het neoliberale beleid samenwerkt”. Margaret Thatcher zei tijdens het bewind van Tony Blair dat: “de grootste overwinning van de conservatieven is, dat de sociaaldemocraten het neoliberale programma hebben overgenomen” .  Solidariteit is vervangen door individualistisch consumentisme, maatschappelijke rijkdom wordt uitgehold en gemarginaliseerd  door individuele rijkdom en privatiseringen.

De zelfgenoegzaamheid van sommige werknemers die aan 1 mei geen boodschap meer hebben  is misplaatst. Hun sociale verworvenheden hebben jarenlange strijd gekost, mensen zijn daarvoor gebroodroofd, gedood zelfs. En niets van sociale verworvenheden staat definitief in de stenen gebeiteld. De heersende elites voeren al jaren de klassenstrijd tegen de belangen van de werknemers op een volwaardige job, humane werkomstandigheden,… Warren Buffett één van de grote mondiale spelers in de beleggingswereld zegt openlijk “wij hebben de klassenstrijd gewonnen”.

1 mei 2018: verzet tegen het schrikbewind bij concern Lidl

Soms lijkt het wel of het patronale schrikbewind  nooit opgehouden heeft te bestaan. Dat merken we bij het supermarktconcern Lidl waar de etterbuil is opengebarsten, de mensen  de dwingelandij beu zijn en in staking zijn gegaan. Lidl is een grote speler  in het supermarktlandschap met 10.000 winkels, 315.000 werknemers in Europa en in België 300 winkels en 6.500 werknemers.  De eigenaars leiden hun bedrijf met een terreurbewind.  Ze gebruiken verborgen camera’s voor spionage van het personeel, er worden gegevens  verzameld over werknemers uit hun privé leven, , toiletbezoek op het werk wordt “getimed”, het personeel  is als een voetbal: hij wordt geschopt van de kassa, naar de rekken, naar de parking of de opslagruimtes,… Doel: een angstcultuur, het personeel bang maken.

1804-1mei-lidlOndanks de terreur en het schrikbewind van de Lidl- slavendrijvers (foto), barste de bom toch in de Belgische filialen. Er zijn stakingen uitgebroken en breiden uit op het moment dat we deze regels schrijven. Werknemers zeggen dat  de directie wel veel geld over heeft voor reclame bij wielerploegen, maar het personeel geen euro opslag gunt. Nergens is de relatie tussen uitbuiting van personeel en de opgestapelde rijkdom van de Lidl- eigenaar zo duidelijk. Het Lidl-voorbeeld zou niet misstaan een marxistisch handboekje onder de hoofding “uitbuiting”. Dhr. Dieter Schwarz, zoon van dhr. Joseph, die in 1930 bij de opkomst van Hitler, Lidl oprichtte, is nu de derde rijkste Duitser. Hij heeft een geschat vermogen van 22 miljard euro, het meest verdiend door zijn personeel onder een terreurbewind. Meer dan ooit is 1 mei 2018 brandend actueel voor menswaardige arbeid en degelijke verloning! Met vandaag Lidl als speerpuntvoorbeeld!

Drastische arbeidsduurvermindering

Toen in de 19e eeuw de arbeiders en hun vakbonden 1 mei lanceerden naar aanleiding van de strijd voor de 8-uren werkdag waren het toen ook de eigenaars van de fabrieken, de bazen en hun vrienden politici er als de kippen bij om deze “onzin” af te schieten. Arbeid zou onbetaalbaar worden. De productiviteit zou dalen en de economie zou instorten.  Arbeidsduurverkorting is sindsdien blijvend een eis geweest die steevast door de klassentegenstander werd verworpen. In 1921 werd in België de arbeidduur teruggebracht tot acht uren per dag, of de 48-uren week. Toen in 1936 arbeidsduurvermindering weer een strijdpunt werd, op basis van een grote stakingsgolf, werd een economische catastrofe voorspeld. Toch werd in 1946 de 45-uren week ingevoerd. In 1978 werden dat 40-uren. En dank zij de sociale strijd van vakbonden en duizenden werknemers werd dat nadien de 38-urenwerkweek, telkens met behoud van loon en zonder dat de economie in elkaar stortte. Er is geen enkele reden waarom dit zich niet verder zou doorzetten. Immers de objectieve materiële basis ervoor is er, zeker vandaag met de automatisering, de digitalisering van de economie worden enorme productiviteitswinsten gemaakt die in deze kapitalistische maatschappij op de rekeningen verdwijnen – al dan niet in belastingparadijzen- van de aandeelhouders en management. Een gevoelige arbeidsduurverkorting is eigenlijk een herstelbeleid naar de werknemers die de door hen mee gerealiseerde meerwaarde terugkrijgen die hen wordt afgenomen. De automatisering kan nooit zo’n productiviteitswinsten genereren als er geen hardwerkende, bekwame mensen arbeiden die uitvinden, commercialiseren en de automatische installaties controleren.  Arbeidsduurvermindering geeft meer mensen kansen te arbeiden, meer evenwicht te krijgen tussen arbeid en privé tijd, en helpt de sociale zekerheid financieren.2018-1mei-introbeeld

 

 

  • Over mij

    • Miel Dullaert
      °1948 Enkele stipmomenten… Kind en tiener Ik ben geboren in Merksem. Ik behoor tot wat men noemt, de babyboomgeneratie of de eerste
      Meer lezen...
  • Citaat

    De Journalist is de historicus van zijn eigen tijd
    (Oriana Fallaci, Italiaanse journaliste 1929- 2006)

  • Edward ELGAR, NIMROD

  • Tag cloud

  • Deel onze pagina op:

    © Copyright 2024 ‐ Miel Dullaert ‐ Alle rechten voorbehouden

    Disclaimer | Privacybeleid

    Webdesign by Eye