Hoge banktarieven: duizenden Vlamingen slachtoffer

 

De banken laten, na hun avonturen in de bankencrisis van 2008, zich nog maar eens langs hun slechte kant zien. Wie niet digitaal bankiert wordt financieel gestraft met forse tariefverhogingen. Slachtoffers? Honderdduizenden Vlamingen. Een kans voor de sociale beweging om het voor honderdduizenden slachtoffers, waaronder ouderen en sociaal zwakkere mensen op te nemen. In de Wetstraat en op het Martelaarsplein is het voorlopig stil.

Wat dure publiciteitscampagnes ook mogen suggereren, het neoliberaal verdienmodel van de privébanken is niet gericht op sociale dienstverlening en het welzijn van zijn klanten. Dat bleek al in 2008-2009. Honderdduizenden mensen verloren gedeeltelijk of volledig hun spaargeld. Vele eerlijke burgers die hun spaargeld aan de privébanken hadden toevertrouwd leden in stilte. In die zin zal Arco van het ACW en zijn 800.000 gedupeerden en het Fortis (foto) van dhr. Maurice Lippens voor altijd in het geheugen gegrift staan. De gemeenschap moest toen massaal tussenkomen, zonder dat verantwoordelijke bankiers én politici ter verantwoording werden geroepen, laat staan gestraft. We spreken nog niet over de dubieuze rol die sommige banken vandaag spelen in het witwassen van geld en hun bemiddelende rol in het plaatsen van zwart kapitaal in belastingparadijzen. Op 24 juni 2020 verklaarde Steven Vanden Berghe voorzitter van de Rulingdienst (contactpunt voor wie zijn zwart geld wil regulariseren) in de krant De Tijd dat in het verleden tientallen miljarden euro’s aan zwarte kapitalen teruggebracht zijn zonder te regulariseren. Hij verwijst naar een recent dossier van de Oost-Vlaamse familie Engels (ramen- en deuren) die haar miljarden zwart kapitaal niet volledig had geregulariseerd. Het gerecht ontdekte dat, ook de KBC wordt in deze zaak vervolgd. Hij pleit voor een nieuwe regularisatieronde. Hij ziet in de regularisatie van zwarte kapitalen en de bestraffing van het achterhouden ervan een kans die “de overheid veel geld kan opbrengen om de budgettaire coronakraters te vullen”.

Het bankendictaat

Vandaag laten de private banken zich weer van hun slechte kant zien. Het is de manier waarop zij zonder enige inspraak van de samenleving met de botte bijl erin hakken om nieuwe technologieën door te duwen via tariefstijgingen voor mensen die om velerlei reden er niet aan toe zijn om elektronisch te bankieren. De tariefstijgingen van de privébanken lopen de spuigaten uit vooral voor oudere en zwakkere medeburgers die het financieel al niet breed hebben. In het Vlaams sociaal middenveld zijn er gelukkig organisaties die een geargumenteerd tegengeluid laten horen tegen de bankoverval op duizenden Vlamingen.

Eén van de sociale middenveldorganisaties die aan de bel trokken was de consumentenorganisatie Test Aankoop. Zij berekende dat voor niet-elektronische verrichtingen de uittreksels per post 80 cent duurder worden, een overschrijving aan het loket 1,50 euro. KBC zal zelfs de afdrukfunctie van uittreksels in de selfbank zones vanaf 1 april uitschakelen. Wie nog uittreksels wil moet ze laten opsturen tegen een veel hogere prijs. Simon November woordvoerder van test Aankoop stelt dat “houders van een zicht- of spaarrekening hun kosten met bijna 300% kunnen zien stijgen zonder extra service”. Test Aankoop is niet te spreken over de praktijken van de banken die de klanten voor een voldongen feit plaatsen, vooral de honderdduizenden Vlamingen die geen pc hebben of niet willen e-bankieren of zelfs te arm zijn om over de nodige appraten te beschikken. De banken beschouwen hen als uit te persen citroenen. Het ziet er zelfs naar uit dat het cynisme zover gaat dat die klanten door de hogere tarieven zullen mee betalen voor de investeringen van de banken in elektronisch bankieren. Voor Test Aankoop is een zichtrekening een essentiële sociale dienst en de dagelijkse transacties moeten voor iedereen gemakkelijk en betaalbaar blijven.

Ook de Vlaams-christelijke seniorenorganisatie, Okra (“Open, Kristelijk, Respectvol en Actief”) roert zich. Ze is de grootste Vlaamse vereniging van senioren boven 55 jaar in Vlaanderen en Brussel. Zoals steeds hangen de banken een hoeraverhaaltje op. In hun ‘wijsheid’ zou meer dan de helft van de 65- tot 80- jarigen elektronisch actief zijn. Bij de 80-plussers is dat één op drie zeggen de banken. Maar zelfs als dat waar zou zijn, wat we betwijfelen, gaat het toch nog om honderdduizenden Vlamingen die niet elektronisch bankieren. In De Morgen (6 januari jl.) zegt Ellen Ophalvens van de studiedienst van Okra, dat dit bankenverhaaltje niet klopt met de ervaringen van Okra. Op basis van de statistieken van Statbel stelt ze dat 27 procent van de Belgische 65- tot 74-jarigen geen internetverbinding heeft. Een onderzoek van de Federale Overheidsdienst Economie zegt dat 20% van de 55- tot 74-jarigen verklaart nog nooit internet te hebben gebruikt. De Vlaamse Armoedebarometer spreekt over 40 procent van de Vlaamse 65- tot 85-jarigen die niet over internet beschikken. Statistiek Vlaanderen zegt dat 33% van de Vlaamse zestigplussers geen internet gebruikt. Het gaat hier om honderdduizenden Vlamingen die door de banken worden opgezadeld met slechte en dure dienstverlening.  E. Ophalvens telt daarbij terecht dat “zelfs als iedereen internet heeft, dan heeft ook niet iedereen de zin en de vaardigheden om dagelijkse administratieve taken te doen zoals online bankieren”. Vele senioren hebben terecht wantrouwen tegenover online bankieren omdat ze weten dat ze wel eens slachtoffer zouden kunnen worden van gewiekste misdadigers die het vooral op de ouderen en zwakkeren gemunt hebben. Vele voorbeelden geven aan dat criminelen met zoete verhaaltjes erin slagen, niet alleen bij ouderen, de bankcode te ontfutselen en hun geld te stelen. Veel ouderen zijn bang om iets verkeerds te doen.

Honderdduizenden Vlamingen beantwoorden niet aan het beeld dat in de mainstreammedia en reclamespotjes opgehangen wordt van de burger. Deze burger, als doelgroep van de reclame, is de individualistische, goed verdienende opgeleide man of vrouw, met een gezin in het bezit van een alleenstaande woning met tuin, soms met zwembad, soms met zonnepanelen in een verkaveling van de schaarse open ruimte. Dat mainstreambeeld verbergt een duistere kant, als gevolg van decennia mis politiek beleid op basis van het Mattheuseffect: “wie weinig heeft zal afgenomen worden, wie al heeft zal nog krijgen”. Ongeveer 700.000 Vlamingen leven onder of vlak boven de armoedegrens (ze zouden de grootse stad van Vlaanderen vormen). 1,2 miljoen Belgen, zelfstandigen én werknemers, hebben een pensioen dat onder de 1.500 euro per maand ligt. Mensen in de rand van of in armoede verkiezen de bankkaart of cash. Het wekelijks budget dat iemand krijgt van de dienst budgetbeheer van het OCMW is cash zodat die persoon beter kan controleren wat hij die week uitgeeft. Gert Van Tittelboom van het Netwerk in de strijd tegen Armoede wijst in dezelfde krant erop dat het verdwijnen van kantoren een armere mens verplicht een heel traject af te leggen met het openbaar vervoer om bij een kantoor te komen, enkele dorpen verder. Dat kost geld en tijd. Het zal de bankmanagers een zorg wezen. Maar het kan nog erger en dat is de kern van het neoliberaal zakenmodel van privébanken. De woordvoerder van het Netwerk tegen Armoede: “Door het gewijzigde verdienmodel in de bankwereld, verschuift de focus van loketverrichtingen naar de verkoop van beleggingen en verzekeringen. Die brengen meer op voor de banken. Mensen in armoede, of oudere minder bemiddelde mensen worden als niet rendabele klanten beschouwd. Wat zich uit in minder goede dienstverlening. Er wordt geen tijd aan hen besteed, ze worden vaak afgewimpeld. En sommigen worden zelfs verzocht van bank te veranderen of mogen enkel blijven als ze bijkomende producten zoals verzekeringen en pensioen sparen nemen”.

Wat te doen?

Iedereen ziet de digitale omwenteling. Ze houdt schitterende kansen in, maar kan ook mismeesterd worden. In het huidig zakenmodel van de privébanken, ook bevolkt door politici in de bestuurszetels, zijn tariefstijgingen een rampscenario voor tienduizenden ouderen en armere bevolkingsgroepen. Honderdduizenden mensen in Vlaanderen zijn in 2021 paria’s geworden, de klasse van uitgestotenen, de “deplorables” of sukkelaars zoals Hillary Clinton orakelde in 2016 tijdens de presidentscampagne in de VS.  Je kunt hen zien in de OCMW-lokalen, in de voedselbanken,(tekening) bij de budgetmeters aan de ingang van Fluvius kantoren, de verhuurbureaus, in en aan de stations en verborgen achter de huisgevels. Net zoals bij het afsluiten van twitter en internet, geldt ook hier de gevaarlijke trend dat een handvol topmanagers menen het recht te hebben dictaten over dagelijkse essentiële bankverrichtingen op te leggen, zonder wettelijk kader en democratische controle. De bevolking wordt de gijzelaar van een banksysteem wiens enig belang is: het winstbejag (KBC meldde in november jl. dat de bank in het derde kwartaal 2020 een nettowinst maakte van 697 miljoen euro. 14 procent meer dan in dezelfde periode in 2019 (cfr. Het Laatste Nieuws, 7 januari jl.).

Op enkel bijkomstigheden na, leiden we uit de opmerkingen van Test Aankoop, Okra en het Netwerk tegen Armoede af dat zij van de politieke verantwoordelijken, in casu de bevoegde federale minister Vincent Van Peteghem (CD&V) vooreerst de bevriezing eisen van de tarieven. Volgens Okra pikken de senioren het niet dat zij voor verrichtingen zoveel moeten betalen voor hun eigen geld. Er moeten sectorale afspraken gemaakt worden waarin de kosten eerlijk gespreid worden over alle klanten. De cashautomaten mogen niet verdwijnen (in Zweden en Nederland werken de banken samen voor de installatie van een voldoende aanbod aan bankautomaten).

De federale en Vlaamse overheid moeten met de sociale beweging, en in dit maandblad niet onbekend, met de Vlaamse beweging, een tegengewicht bieden voor het antisociale beleid van de privébanken. Om te beginnen stoppen met tariefverhogingen, de financiële karwats om mensen te dwingen over te stappen naar e-bankieren. De banken zeggen dat ze opleidingssessies organiseren. Maar in die sessies kan belangenvermenging ontstaan. Deze sessies zijn vaak eenmalig en tijdens de sessie komt de bankdirecteur soms over de schouder kijken om financieel advies te geven in de richting van verzekeringen en beleggingen. Banken, overheden moeten samen investeren in mensen, in toegang, opleiding en blijvende ondersteuning voor burgers, zo nodig tot bij hen thuis. Sessies moeten door de overheid en het sociaal middenveld gratis georganiseerd worden (ze hebben geen financiële belangen).  Dagelijkse bankverrichtingen moeten voor iedereen toegankelijk én betaalbaar blijven. Ze mogen geen voorwerp van winstbejag zijn. Ze zijn een universeel mensenrecht

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • Over mij

    • Miel Dullaert
      °1948 Enkele stipmomenten… Kind en tiener Ik ben geboren in Merksem. Ik behoor tot wat men noemt, de babyboomgeneratie of de eerste
      Meer lezen...
  • Citaat

    Geduld is een bittere plant met een zoete vrucht
    (Chinees spreekwoord)

  • Edward ELGAR, NIMROD

  • Tag cloud

  • Deel onze pagina op:

    © Copyright 2024 ‐ Miel Dullaert ‐ Alle rechten voorbehouden

    Disclaimer | Privacybeleid

    Webdesign by Eye