De Neoliberalen en hun mediaspreekpoppen bezetten vandaag de tv- en radiostudio’s. Progressieve, linkse visies over welvaart en welzijn, over oorlog en vrede, ecologie komen nauwelijks aan bod. Er is een vergrootglas nodig om bijv. vakbonden, milieuorganisaties, vredesbewegingen, armoedegroepen volwaardig het woord te horen voeren in de studio’s. Er ligt een quasi cordon sanitaire rond. Het is dan ook een opluchting in het maandblad van de ACV-vakbond-bedienden “Puls” (februari jl.) een progressieve analyse te lezen van Matthias Somers van de denktank Minerva. Hij ontkracht een aantal patronale mythes (aangevuld met voorbeelden). Steeds meer mensen doorzien de patronale demagogie en komen in verzet.(foto)
(foto) Matthias Somers- denktank MINERVA
Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) en Vlaams Netwerk van Ondernemingen (VOKA): “We stevenen af op een recordaantal faillissementen”.
Al sinds het begin van de coronacrisis in 2020 wordt een lawine van faillissementen voorspeld. In Januari 2021 waarschuwde het Belgische Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) voor 50.000 faillissementen bovenop de 10.000 die er jaarlijks te verwachten zijn. Gelukkig is die voorspelling niet bewaarheid. Meer zelfs, het aantal faillissementen lag de voorbije jaren lager dan gewoonlijk. Tijdens de coronajaren was dit door massale staatssteun. Ook in 2022 lagen de faillissementen lager dan gemiddeld.
VBO-VOKA: “De werkloosheid gaat terug pieken”.
Hier komt weer het VBO om het hoekje kijken. In een studie worden massale faillissementen en ontslagen aangekondigd in de nasleep van de corona pandemie en de energiecrisis. Er was zelfs sprake van het sneuvelen van 100.000 tot 200.000 jobs. Maar de cijfers vallen nogal mee in de realiteit. Tussen 2010 en 2019 gingen er in ons land jaarlijks gemiddeld 30.500 jobs voor de bijl. In 2021 waren er dat 17.800. Bij een telling in oktober vorig jaar waren er dat 17.600. Dat zijn er dus vele malen minder gesneuvelde jobs dan het VBO voorspelde. De weerbaarheid van onze bedrijven, en vooral de kleine- en middelgrote ondernemingen, is blijkbaar groter dan dat het VBO inschatte.
VBO-VOKA: “De Belgische bedrijven zien hun winsten verdampen”.
De demagogie en het cynisme bij het patronaat kent geen grenzen. “Alleen bedrijven betalen de crisis”. Volgens Matthias Somers gaan de bedrijfswinsten nog altijd in stijgende lijn. Wellicht zullen de hoge energieprijzen en de loonindexering wat knabbelen aan de brutowinstmarges. Maar zelfs bij een achteruitgang van enkele procenten blijven ze ver boven het historisch gemiddelde. M. Somers verwijst naar volgende cijfers. Rond de eeuwwisseling schommelde de gemiddelde brutowinstmarge rond 36%. In 2022 is dat opgelopen tot 45%. Ondertussen bijv. boekte BNP Paribas Fortis een recordwinst van 10,2 miljard euro. En ook Belfius (foto ACV-Puls)
heeft zijn hoogste winst geboekt in 2022: 1 miljard euro. We spreken dan niet over de excessieve winsten van Engie (foto ABVV)
en farmabedrijven.
VBO-VOKA: “Loonstijgingen doen onze bedrijven de das om”.
Het aandeel van de bedrijfsresultaten dat aan lonen wordt uitgegeven gaat omlaag. Het ging van 64% rond de eeuwwisseling naar 58% in 2022. Dat betekent niet dat de lonen gezakt zijn. Dat heeft vooral te maken met de loonsubsidies die sinds het begin steeds meer ingang vinden. Via vrijstellingen en vermindering van patronale bijdragen aan de sociale zekerheid, namen de overheid en de sociale zekerheid een deel van de loonmassa over. Arbeid werd op die manier op kosten van de gemeenschap goedkoper voor de werkgevers. Niet duurder! De loonsubsidies hebben wel een negatief effect op de financiën van de overheid en de sociale zekerheid. Die zien hun inkomsten verder achteruitgaan. De overheid en de sociale zekerheid komen steeds meer op zwart zaad te zitten.
Dat belet niet dat de Nationale Bank onder de leiding van de neoliberale Gouverneur Pierre Wunsch pleit om de lonen te verlagen. Uitgerekend wanneer de bevolking geconfronteerd wordt met enorme winstcijfers van het kapitaal en aandeelhouders, met sterke prijsstijgingen van voedselenergie. Van veel spaarpotjes komt de bodem in zicht.
Bij mijn weten is dat de eerste keer dat de Nationale Bank hiervoor pleit en in feite de voortrekker wordt van de natte droom van het VBO en VOKA. De vakbonden die in de bestuursorganen zitten van de Nationale Bank verklaren zich uitdrukkelijk hiermee niet akkoord. Voor zover we weten hebben we nog niks gehoord van de traditionele partijen.
VBO-VOKA: “Bedrijven worden kapot belast”.
Behalve belastingen bestaat er ook overheidssteun aan de bedrijven. In 2001 ontving de bedrijfswereld voor het eerst meer subsidies dan bedrijven belastingen verschuldigd waren. Die overheidssteun liep sindsdien snel op: van 800 miljoen euro ten voordele van privébedrijven in 2004 ging het naar bijna 7 miljard euro in 2014. In het coronajaar 2020 ging het over 12,7 miljard euro, en in de eerste helft van 2022 ontvingen de bedrijven ook al 6 miljard euro meer subsidies dan dat ze belastingen verschuldigd waren.
VBO-VOKA: “De index jaagt de inflatie nog verder naar omhoog”.
Het aandeel van de lonen in de prijszetting is de voorbije decennia sterk gedaald. Als gevolg van doorgedreven automatiseringsprocessen. In de huidige inflatiegolf zijn de prijsstijgingen vooral toe te schrijven aan hogere prijzen voor ingevoerde producten. Die zijn a.u.b. goed voor 63% van de prijsstijgingen! Het zijn dus niet de lonen die de inflatie aanwakkeren.
Enkele opmerkingen
De argumenten van het patronaat zijn pervers. Het catastrofisme dat door het VBO en VOKA wordt gepredikt, met vernoemde argumenten, is gericht op het kweken van schuldgevoelens bij het volk, op de sociale afbraak en tegelijk hoge winsten voor het privékapitaal. De catastrofe waarover het VBO en VOKA orakelen is demagogisch. Als er problemen zijn, zijn ze grotendeels zelf de oorzaak van de catastrofe (recent Delhaize). Steeds meer mensen zien dat wat goed is voor de winsten van het kapitaal slecht is voor de werkende bevolking, het leefmilieu, de cultuur en de democratie. Het wordt steeds moeilijker sociale correcties aan te brengen op de geeuwhonger naar winsten van de plutocratie. Er is dus dringend een systeemverandering nodig.
Verzet: nodig en mogelijk
Het verzet tegen de steeds nijpender worden sociale achteruitgang (onder meer verdampt spaargeld, voedselbanken…) en ecologische degradatie groeit. We tellen tienduizenden betogers in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Italië, in België, tijdens de afgelopen maanden. Het vakbondsfront en van de klimaatbeweging hebben een grote mobilisatiekracht. En niet te vergeten recent duizenden vredesbetogers in Rome, Berlijn, Parijs, Brussel die een onderhandelde oplossing willen voor de oorlog in Oekraïne, i.p.v. escalatie ten koste van vele verminkten, doden, welvaartsachteruitgang, inflatie,…
De onbekwaamheid van het kapitalisme om een betere toekomst te bieden leidt ons via oorlogen, sancties en klimaatverstoring naar diepe crisissen die nu in een acuut stadium zijn gekomen: het voortbestaan van de mensheid wordt rechtstreeks bedreigd door kernwapens en door de verregaande degradatie van fauna en flora.
Vandaag dringt de keuze zich steeds meer op: socialisme of barbarij. Alleen socialisme kan een uitweg bieden. Maar dan moet er een klik komen in het volksbewustzijn. Om te beginnen moet de meerderheid van onze academici, media en pers van kamp veranderen. En niet de goed betaalde lakeien van het neoliberaal beleid en zijn militaristische ontsporingen zijn.
De strijd voor een socialistische uitweg? Dat is concreet, geen ver van mijn bed show. Elk volk zal volgens zijn eigen cultuur, geschiedenis, economische en democratische ontwikkeling zijn weg kiezen in een multipolaire wereld. Het begint met de verwerping van de argumenten en demagogie van de heersende elites, zoals Matthias Somers ons helpt te doen.
