Op 18 maart 2018 wordt er een nieuwe president verkozen in Rusland. Wie gaat na 18 maart de baas worden in het Kremlin? (zie foto) De campagne startte officieel enkele dagen geleden op 18 december jl. Er zijn drieëntwintig kandidaten. De Communistische Partij van de Russische Federatie (CPRF) komt met een nieuwe kandidaat en is eigenlijk de enige serieuze uitdager voor Poetin en zijn conservatief-liberaal beleid.
Gennadi Zyuganov bijna president in 1996
Na de val van de Sovjet-Unie en het aan de macht komen van de alcoholverslaafde en de vriend van het Westen Boris Jeltsin, werd de oude Sovjetpartij CPSU door hem verboden in 1991. Toen was er de jonge wiskunde- en natuurkunde prof Gennadi Zyuganov (°1944) die de uitverkoop van zijn land niet kon aanzien en de Communistische Partij terug oprichtte onder de naam Communistische Partij van de Russische Federatie(CPRF). Dat de communisten in Rusland nog over een grote aanhang beschikten, na de val van de Sovjet-Unie bewezen de verkiezingencijfers van de CP. Bij de presidentsverkiezingen in 1996 ging het zelfs tussen Boris Jeltsin en Gennadi Zyuganov. Bij de eerste ronde eindigde G. Zyuganov tweede met 32% van de stemmen en B. Jeltsin 35%. Het was alle hens aan dek voor de neoliberale krachten in Rusland, want de CP van Gennadi Zyuganov dreigde in de tweede ronde te winnen. De beruchte oligarchen, die voor een prikje staatseigendommen tijdens de val van de Sovjet-Unie hadden overgenomen- gestolen, samen met de Westerse belangengroepen, sloegen de handen in mekaar. (zie ook het boek van Naomi Klein, De shockdoctrine, de opkomst van het rampenkapitalisme, 2007). Oligarchen uit Rusland en het Westen kwamen met miljarden over de brug voor een intense campagne in kranten, weekbladen en televisieprogramma’s ten voordele van B. Jeltsin. Bij de tweede ronde kreeg B. Jeltsin volgens officiële uitslagen 53,8% van de stemmen en Zyuganov 40,3%. In elk geval werd toen bewezen dat de Russische communisten in de oppositie niet dood waren bij het volk en daarenboven nog invloedrijke posities bezaten in de staatsondernemingen en overheidsdiensten.
Groeiende inkomensongelijkheid
In het World Inequality Report (WIR) met de gekende econoom Thomas Piketty (cfr. zijn standaardwerk “Kapitaal in de 21e eeuw” – 2014) in een prominente rol analyseert de inkomensongelijkheid in de de ex-Sovjet-Unie en nu Rusland. Het aandeel in de economische groei van de armste helft van de bevolking na 1989, bij de overgang naar het kapitalisme, is met 15% gedaald. De groep tien rijkste Russen zag zijn aandeel met 99% stijgen. Onder het kapitalisme is in Rusland de afstand tussen de welvarendste en de kwetsbaarste groepen op het niveau van tsaristisch Rusland in 1905, zegt T. Piketty in het WIR. Toen Gorbatsjov in 1985 in de Sovjet-Unie aan de macht kwam beschikte het welvarendste 10% van de bevolking over 22% van het nationaal inkomen. Vandaag, in 2017, staan de rijkste Russen op één lijn met de Amerikanen: beiden hebben ca 45% van het nationaal inkomen. De studie van het WIR ontdekte dat de grootste sociale gelijkheid vast te stellen is in de Sovjet-Unie in de regeerperiode van Leonid Breznjev. In 1968 beschikte de onderste helft van de bevolking over 32% van het nationaal inkomen, de middengoepen 46% en het rijkste deel 22%. President Vladimir Poetin en eerste minister Dmitri Medvedev erkennen het probleem, maar hun oplossing is typisch liberaal: belastingvrijstellingen voor de allerarmsten en geen belastingverhogingen in 2018. Nu kent Rusland een liberale vlaktaks van 13%. Maar T. Piketty en cs zeggen dat dit de verkeerde aanpak is. Zoals in zijn boek”Het Kapitaal in de 21e eeuw” pleit hij voor progressieve belastingen in de optiek van de “sterkste schouders dragen de zwaarste lasten”.(cfr. www.RaamopRusland.nl)
De oppositie van de CP tegen Poetin
Zyuganov en de CP voerde vooral oppositie tegen het duo Poetin- Medvedev die zij bestreden in verband met de privatiseringen van strategische sectoren, de groeiende kloof tussen rijk en arm in Rusland, fraude en corruptie, en het toelaten dat superrijke Russen met hun geld naar het Westen vluchtten in belastingparadijzen, en mooie sier maakten met het opkopen van luxueus vastgoed, voetbalclubs en hun kinderen naar privé scholen stuurden…In 2012 werd Vladimir Poetin weer tot president verkozen. Ook hier was de presidentskandidaat van de communisten G. Zyuganov de grote rivaal. Volgens onafhankelijke waarnemers werd er op grote schaal gefraudeerd ten voordele van V. Poetin. In een reactie toen van G. Zyuganov stelde hij terecht dat deze verkiezingen van 2012 “er één waren van dieven en absoluut oneerlijk en onwaardig voor Rusland”. Er waren toen wekenlang massabetogingen tegen de verkiezing van Poetin omwille van de frauduleus verlopen verkiezingen.
“Lenin Sovchoz” of “State Lenin Farm”
Links de CP-presidentskandidaat Pavel GRUDININ, rechts G. Zyuganov
De 74-jarige Gennadi Zyuganov mag dan al enorme verdiensten hebben, na meer dan twintig jaar leider van de Russische communisten, werd het tijd om aan de aflossing van de wacht te denken. Op het congres van de partij op 23 december 2017 jl. werd een nieuwe presidentskandidaat gekozen, een sympathisant van de CP, maar één die geen lid is en met zijn twee voeten in het lokale bedrijfsleven en de politiek staat. Het gaat om Pavel Grudinin. Hij werd in 1960 in Moskou geboren. Hij studeerde af in Moskou als landbouwingenieur. Na zijn studies kreeg hij een job in de “Lenin Sovchoz” of de “State Lenin Farm”. Het is nu een enorm bedrijf van landbouwproducten, veeteelt, groenten en fruit vnl. als grootste producent in Rusland van aardbeien. In 1990 werd hij adjunct directeur en in 1995 verkozen tot directeur. Commentatoren zien in deze kandidaatstelling een poging van de CP meer aansluiting te vinden bij de middenklasse, zelfstandige kleine ondernemers. Hij schuwt ook harde uitspraken niet in verband met corruptie, kapitaalvlucht, wat hem bij protestgroepen sympathiek maakt. Eén nadeel is zijn onbekendheid voor het grote publiek, in vergelijking met de grote zichtbaarheid van president V. Poetin in de media (als hij zijn kandidatuur indient bij de Centrale kiescommissie staat een leger TV-cameraploegen hem op te wachten). Maar tegelijk is de CP algemeen bekend in Rusland wat hem natuurlijk ook een voordeel zal opleveren.
Pavel Grudinin of “tien stappen naar een waardig leven”
Volgens politiek commentator Dmitry Orlov is hij een” goede spreker, een slimme man die zijn bedrijf uitbouwde tot één van de rendabelste bedrijven van het land en tegelijk de communistische principes in zijn bedrijfsvoering toepast”. De “Lenin Sovchoz” zorgt in zijn directe omgeving met de gemaakte winsten voor gratis wonen, gratis gezondheidszorg en gratis schoolmateriaal. Het bedrijf investeert met de winsten in lokale infrastructuur, schoolgebouwen, renovatie van de lokale ziekenhuizen. Tevens geeft het bedrijf gratis leningen voor woningen om leraars en medici aan te trekken. Voor de kinderopvang in de omgeving werd een luxueuze accommodatie gebouwd in de vorm van een Sneeuwwit- kasteeltje. Zijn kiesmanifest bestaat uit “Tien stappen naar een waardig leven”. P. Grudinin heeft ook politieke ervaring. Hij was jarenlang lid van de regionale Doema van Moskou (1997-2011) voor een bevolkingsaantal groter dan dat van België. Terwijl P. Grudinin de presidentskandidaat is, zal G. Zyuganov de leiding nemen van de kiescampagne. Net zoals het liberale duo van de huidige partij ‘Verenigd Rusland’ Vladimir Poetin- Dmitri Medvedev (eerste minister) is er een links duo ontstaan met Grudinin- Zyuganov.
Verkiezingsprogramma
Enkele voorbeelden uit het programma van de CPRF. P. Grudinin (foto links) wil de BTW afschaffen omdat dit de minder begoede Russen benadeelt en wil de Wereldhandelsorganisatie (W.H.O.) verlaten. De CPRF wil terug de natuurlijke hulpbronnen van Rusland en strategische sectoren van de economie waaronder de banken her-nationaliseren. De overheid moet weer verantwoordelijkheid krijgen over de volkshuisvesting. Het onderwijs moet terug naar de hoogste normen zoals in de Sovjet- tijd, ontwikkeling van high-tech producten, stop aan de commercialisering van de cultuur en stop aan de leugens van rechts over de Russische- en Sovjet- geschiedenis, drastische strijd tegen corruptie en criminaliteit, versterking van de nationale defensie en garantie voor de territoriale integriteit van Rusland en bescherming van de Russische landgenoten in het buitenland.
CP: Bevorderen vrijwillige samenwerking vroegere sovjet-republieken
Het buitenlands beleid moet gesteund zijn op wederzijds begrip en respect voor de landen en volkeren. Dit zal, volgens de CPRF, het vrijwillige herstel van de Sovjet-Unie aangepast aan de huidige tijden vergemakkelijken. Sommige lezers zullen erover opkijken; maar de overgang van de Sovjet-Unie naar kapitalistisch Rusland was eerder een putsch van een bepaald deel van de nomenclatura o.l.v. drinkebroer en vriend van het Westen Boris Jeltsin. Tot op vandaag blijkt uit opiniepeilingen dat een aanzienlijk deel van de burgers de ineenstorting van de Sovjet-Unie betreuren. Het onafhankelijk opinieonderzoeksbureau in Moskou het “Levada Center” ontdekte recent in een enquête dat van de ondervraagde Russen er 58% betreuren dat de Sovjet-Unie (SU) werd opgedoekt, 25% hebben geen spijt en 16% zijn onverschillig. Ongeveer hetzelfde percentage Russen (52%) meent dat de val van de SU kon vermeden worden. In 2009 waren er 60% die de val van de SU betreurden en het record was er na de catastrofale jaren van de shockdoctrine naar het kapitalisme onder B. Jeltsin: niet minder dan 75% betreurde de val van de SU. Het luidde ook het begin in van de machtsovername van V. Poetin en zijn medestander Dmitri Medvedev. Tussen Poetin en de Communisten is er al sinds verschillende jaren een polemiek over wie verantwoordelijk is voor de val van de Sovjet-Unie. Wetende dat een belangrijk deel van de Russische opinie daar gevoelig voor is, aarzelt Poetin niet de schuld in de schoenen te schuiven van de communisten die sinds 1917 in de Sovjet-Unie aan de macht waren. Hiermee tracht hij electoraal te scoren. Hij meent dat niet had toegelaten moeten worden dat de naties afgescheurd werden van de Sovjet-Unie. Hij verwijt de Bolsjewisten dat ze na de machtsovername in oktober 1917 een besluit namen over het recht van de volkeren zich af te scheuren. (In wat volgt het besluit van de nieuwe Russische republiek. “Verklaring betreffende de rechten van de volkeren van Rusland”. Het eerste congres der Sovjets, in juni van dit jaar, verkondigde het recht van de volkeren van Rusland op zelfbestemming. Het tweede congres der Sovjets, in november, bevestigde het onvervreemdbare recht van de volkeren van Rusland op nog beslister en vastberadener wijze. De raad van Volkscommissarissen heeft, om de wil van deze Congressen tot uitvoering te brengen, besloten de volgende principes als grondslag te nemen voor zijn activiteit in de kwestie der nationaliteiten. 1. Gelijkheid en soevereiniteit van de volkeren van Rusland; 2. Het recht van de volkeren van Rusland op vrije zelfbeschikking, inclusief het recht op afscheiding en vorming van een onafhankelijke staat; 3. Opheffing van alle nationaal- religieuze voorrechten en beperkingen; 4. Vrije ontwikkeling van de nationale minderheden en etnografische groepen, die het grondgebied van Rusland bevolken. Onmiddellijk na de vorming van een Commissie voor de Nationaliteiten zullen decreten worden opgesteld. Getekend in naam van de Russische Republiek: De Volkscommissaris voor Nationaliteiten Josef Djoegasjvili (Stalin) en De Voorzitter van de Raad van Volkscommissarissen V. Oeljanov (Lenin).
CP: Belangrijke rol vanuit de oppositie
Wat zou Poetin dan gedaan hebben? Repressie voor de volkeren die zelfstandigheid willen zoals Madrid nu doet met Catalonië? Deze principes (hoe ze nadien werden toegepast is een ander verhaal) hebben er uiteindelijk voor gezorgd,dat het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en het ontstaan van nieuwe staten, al bij al vreedzaam is verlopen en dat er zich geen Joegoslavië scenario heeft ontwikkeld, maar dan op veel grotere schaal, met de aanwezigheid van kernwapens. Met de herwonnen invloed van de orthodoxe kerk in het Russisch kapitalisme (waar aan de lopende band terug orthodoxe kerken worden gebouwd) met haar cultureel conservatief gedachtegoed, is ook de CP cultureel eerder conservatief op het vlak van ethische problemen. Wie het programma leest van de CPRF ziet gelijkenissen maar ook verschillen met het programma van de Duitse Die Linke van Sahra Wagenknecht, met Labour van voorzitter Jeremy Corbyn, met Jean Luc Melenchon van Insoumise in Frankrijk, met de Communistische partijen in Portugal (PCP), in Griekenland (KKE), Frankrijk (PCF), de SP in Nederland, enz…
De verkiezing op 18 maart 2018 van een Russisch president (symbolisch, de dag waarop de Krimbewoners zich vier jaar geleden in 2014 in 
meerderheid aansloten bij Rusland) zal wellicht gewonnen worden door Vladimir Poetin die daarvoor kan rekenen op de media en oligarchen. Maar de CP zal allicht een belangrijke factor blijven vanuit de oppositie. De partij kan als een schaduw hangen over het beleid van de toekomstige president om Rusland, sociaal rechtvaardiger te maken, de oligarchen minder vrij spel te geven, Russisch kapitaal in het binnenland te houden en niet alleen de politieke en militaire soevereiniteit, maar ook de economische soevereiniteit van het land te herstellen en de vrijwillige samenwerking tussen de vroegere republieken van de ex- Sovjet-Unie te bevorderen. Nog belangrijker is de hoop die CP- kandidaat Pavel Grudinin (foto rechts) belichaamt op een soeverein en socialistisch Rusland. Zoals hij zelf stelt: “We kunnen niet rijk zijn in een arm Rusland”.
